Miguel Hernández

poeta e dramaturgo español

Miguel Hernández Gilabert, nado en Orihuela, provincia de Alacant, o 30 de outubro de 1910 e finado en Alacant o 28 de marzo de 1942, foi un poeta e dramaturgo de especial relevancia na literatura castelá do século XX. Aínda que tradicionalmente estivo encadrado na xeración do 36, Miguel Hernández mantivo unha maior proximidade coa xeración anterior, ata o punto de ser considerado por Dámaso Alonso como «xenial epígono da xeración do 27».

Miguel Hernández Gilabert
Nome completoMiguel Hernández Gilabert
Nacemento30 de outubro de 1910
 Orihuela
Falecemento28 de marzo de 1942
 Alacant
Causatuberculose
SoterradoCemiterio de Alicante
NacionalidadeEspaña
Ocupaciónpoeta, dramaturgo e escritor
CónxuxeJosefina Manresa
XénerosPoesía
Coñecido/a porPerito en lunas, El rayo que no cesa, Viento del pueblo, El hombre acecha, Cancionero y romancero de ausencias, Nanas de la cebolla e Elegía a Ramón Sijé
PremiosAlta Distinción da Generalitat Valenciana
Na rede
http://www.miguelhernandezvirtual.es/
Dialnet: 2617307 Musicbrainz: ef0ceb4d-0397-45b9-8768-f825f4bfc4cc Songkick: 258095 Discogs: 1467727 Find a Grave: 6983752 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Traxectoria editar

Infancia e mocidade editar

Naceu como segundo fillo home nunha humilde familia de Orihuela dedicada á crianza de gando. Pastor de cabras desde moi pequeno, Miguel foi escolarizado entre 1915 e 1916 no centro de ensinanza «Nuestra Señora de Monserrate», e entre 1918 e 1923 recibe educación primaria nas escolas do Ave María. En 1923 pasa a estudar o bacharelato no colexio de Santo Domingo de Orihuela, rexentado polos xesuítas. En 1925 abandonou os estudos por orde paterna para dedicarse en exclusiva ó pastoreo, aínda que pouco tempo despois cursa estudos de dereito e literatura. Mentres coida o rabaño, Miguel le con avidez e escribe os seus primeiros poemas.

Por entón, o cóengo Luis Almarcha inicia unha amizade con Miguel e pon a disposición do mozo poeta libros de San Juan de la Cruz, Gabriel Miró, Paul Verlaine ou Virxilio entre outros. As súas visitas á Biblioteca Pública son cada vez máis frecuentes e empeza a formar un improvisado grupo literario xunto a outros mozos de Orihuela en torno á panadería do seu amigo Carlos Fenoll. Os principais participantes naquelas reunións son, ademais de Miguel e o propio Carlos Fenoll, o seu irmán Efrén Fenoll, Manuel Molina, e José Marín Gutiérrez, futuro avogado e ensaísta que posteriormente adoptaría o pseudónimo de «Ramón Sijé» e a quen Hernández dedicará a súa famosa Elegía. A partir deste momento, os libros serán a súa principal fonte de educación, converténdose nunha persoa totalmente autodidacta. Os grandes autores do Século de Ouro: Miguel de Cervantes, Lope de Vega, Calderón de la Barca, Garcilaso de la Vega e, sobre todo, Luis de Góngora, converteranse nos seus principais mestres.

Segunda viaxe a Madrid editar

Tras este prometedor comezo marcha a Madrid por segunda vez para obter traballo, esta vez con mellor fortuna, pois logra primeiro ser nomeado colaborador nas Misións Pedagóxicas e máis tarde é escollido como secretario e redactor da enciclopedia Los toros, sendo no futuro o seu director e principal redactor, José María de Cossío, o seu máis fervente entusiasta. Colabora ademais con frecuencia en Revista de Occidente, e mantén unha tórrida relación coa moi liberada pintora Maruxa Mallo, que lle inspira parte dos sonetos de Rayo que no cesa. Preséntase a Vicente Aleixandre e fai amizade con el e con Pablo Neruda; esta é a orixe da súa breve etapa dentro do Surrealismo. A súa poesía por entón faise máis social e manifesta ás claras un compromiso político cos máis pobres e desherdados. En decembro de 1935 morre o seu fraternal amigo de toda a vida, Ramón Sijé, adicándolle a súa extraordinaria Elegía, que provoca o difícil entusiasmo de Juan Ramón Jiménez nunha crónica do xornal El Sol.

Guerra civil editar

 
II Congreso internacional de escritores para la defensa de la cultura.

Ó estalar a Guerra civil española, Miguel Hernández alístase no bando republicano. Hernández figura no 5º Rexemento e pasa a outras unidades nas frontes da batalla de Teruel, Andalucía e Estremadura. En plena guerra, logra escapar brevemente a Orihuela para casar o 9 de marzo de 1937 con Josefina Manresa. Ós poucos días ten que marchar á fronte de Xaén. No verán de 1937 asistiu ó II Congreso Internacional de Escritores para la Defensa de la Cultura, celebrado en Madrid e Valencia, e máis tarde viaxou á Unión Soviética en representación do goberno da República, de onde regresou en outubro para escribir o drama Pastor de la muerte e numerosos poemas recollidos máis tarde na súa obra El hombre acecha. En 1938 nace o seu primeiro fillo, Manuel Ramón, que morre ós poucos meses e a quen está dedicado o poema Hijo de la luz y de la sombra e outros recollidos no Cancionero y romancero de ausencias, e en xaneiro de 1939 nace o segundo, Manuel Miguel, a quen adicou desde o cárcere as famosas Nanas de la cebolla. Escribe un novo libro: Viento del pueblo. Destinado á 6ª división, pasa a Valencia.

Prisión e morte editar

En abril, o xeneral Francisco Franco declara concluída a guerra, cando se rematara de imprimir en Valencia El hombre acecha; aínda sen encadernar, unha comisión depuradora franquista, presidida polo filólogo Joaquín de Entrambasaguas, ordena a destrución completa da edición; porén dous exemplares que se salvaron permitirán reeditar o libro en 1981. O seu amigo Cossío ofrécese a acollelo en Tudanca, pero o poeta decidiu volver a Orihuela. Pero alí corre moito risco e decide ir a Sevilla pasando por Córdoba coa intención de cruzar a fronteira de Portugal por Huelva, pero a policía de Salazar entrégao á Garda Civil; do cárcere de Sevilla trasládano ó penal de Torrijos en Madrid, e alí, grazas ás xestións que realiza Pablo Neruda ante un cardeal, é posto en liberdade inesperadamente sen ser procesado en setembro de 1939. De volta a Orihuela, é delatado e detido, e xa na prisión da praza de Conde de Toreno en Madrid, é xulgado e condenado a morte en marzo de 1940.[Cómpre referencia] Cossío e outros amigos intelectuais interceden por el e se lle conmuta a pena pola de trinta anos de reclusión. Pasa á prisión de Palencia en setembro de 1940 e en novembro ó Penal de Ocaña. En 1941 é trasladado ó Reformatorio de Adultos de Alacant. Da bronquite pasa ó tifo, e este se lle complica con tuberculose.[Cómpre referencia] Falece na enfermería da prisión alacantina ás 5.30 da mañá do 28 de marzo de 1942, con 31 anos de idade. Dise que non puideron pecharlle os ollos, feito sobre o que o seu amigo Vicente Aleixandre compuxo un poema. Foi enterrado no nicho número 1.009 do camposanto da Nosa Señora do Remedio de Alacant, o 30 de marzo.

Obras editar

Poesía editar

 
Escultura na súa memoria en Vilagarcía de Arousa.
  • Perito en lunas, Murcia 1933 (Prólogo de Ramón Sijé).
  • El rayo que no cesa, Madrid 1936.
  • Viento del pueblo. Poesía en la guerra, Valencia 1937 (Prólogo de Tomás Navarro Tomás).
  • El rayo que no cesa, Bos Aires 1949 (Prólogo de José María Cossío. Inclúe poemas inéditos).
  • Seis poemas inéditos y nueve más, Alscante 1951.
  • Obra escogida, Madrid 1952 (Inclúe poemas inéditos).
  • Cancionero y romancero de ausencias (1938–1941), Bos Aires 1958 (Prólogo de Elvio Romero).
  • Antología, Bos Aires 1960 (Selección e Prólogo de Mª de Gracia Ifach. Inclúe poemas inéditos).
  • Obras completas, Bos Aires 1960 (Ordenada por E. Romero. Prólogo de Mª de Gracia Ifach).
  • El hombre acecha, Santander 1961 (Facsímile da primeira edición de 1939 perdida na imprenta).
  • Obra poética completa, Madrid 1979 (Introdución, estudo e notas de Leopoldo de Luis e Jorge Urrutia).
  • Veinticuatro sonetos inéditos, Alacant 1986 (Edición de José Carlos Rovira).

Teatro editar

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar