Lábaro cántabro

O lábaro cántabro, tamén coñecido como lábaru cántabru[4] ou soamente lábaro[5] ou lábaru,[6] é o nome co cal se coñece a recreación moderna e contemporánea dun antigo estandarte militar coñecido polos romanos como cantabrum. No presente, represéntase cun fondo de cor maxenta sobre o cal está bordado un círculo rodeado dunha decoración xeométrica con catro medias lúas enfrontadas dúas a dúas que combina o estandarte militar coa simboloxía das estelas cántabras.

Bandeira do lábaro cántabro
Bandeira do lábaro cántabro
Características
Uso
Proporción2:3
Adopción15 de marzo de 2016[1][2][3]
Cores     Maxenta     Ouro

Nas últimas décadas o seu uso popularizouse na comunidade autónoma de Cantabria, sendo visible especialmente en eventos deportivos e festas rexionais. No ano 2016, o Parlamento de Cantabria recoñeceuno como «símbolo identitario do pobo cántabro», aínda que sen substituír a bandeira oficial de Cantabria.[5]

Historia editar

Sabemos polos escritos de Tertuliano e Minucio Félix que existía entre as lexións romanas un estandarte chamado cantrabrun, que consistía nun pendón de tea vermella que estaba suxeito nun traveseiro fixado perpendicularmente ao mastro de subxección do estandarte. Coma as lexións tiñan outro pendón parecido chamado vexillum, é de supoñer que o que os diferenciaba era o motivo do bordado.

Este tipo de estandartes estaba bastante difundido entre os pobos célticos e aparece representado no Arco de Orange e en acusacións celtibéricas. Suponse que o seu uso se tomou das tropas auxiliares cántabras que serviron nas lexións romanas, como tamén tomaron as tácticas militares da cabalaría coñecidas coma circulus cantabricus e cantabricus impetus.

Etimoloxicamente, lábaro procede de lab (falar), voz amplamente representada nas linguas celtas. Llafar é falar, falador, idioma, voz, mentres que no antigo córnico e bretón, lavar é palabra e, en irlandés antigo, labar é charlatan e labrad significa fala.

No fragor da batalla, os estandartes eran utilizados para enviar ordes e sinais, xa que era imposible escoitar a voz de mando, de aí o seu nome que significa "o que fala".

Varios autores déronse conta dunha influencia indirecta dos cántabros a través do seu estandarte militar "cantabrum". Polo non resulta moi descabellado pensar que os antigos cántabros posuíran un estandarte chamado lábarum de tea vermella e cun bordado de forma cruciforme. É moi amplo o estudo realizado por Montes Neira, onde coida atopar o lábaro cántabro en varias estelas discoideas xigantes de Cantabria, especialmente a de Zurita, aínda que estas estelas xigantes son tipicamente cántabras. Tamén hai algunha representación en Biscaia e Asturias (Coaña). Está formada por catro crecentes lunares rematadas en círculo e cun punto central, o que lle dá forma de cruz. A representación deste símbolo non é exclusivo de Cantabria, xa que hai achados en toda a Península Ibérica e mais en Europa, especialmente na zona de Aquitania, onde varían os motivos ornamentais, pero a súa representación astral é exclusiva de Cantabria. Pero non se pode afirmar con total seguridade que a representación da estela sexa a mesma que ía bordada na tea do lábaro cántabro e moito menos que sexa o cantabrum romano, xa que o uso de estandartes durante as batallas era unha práctica moi estendida entre os pobos celtas e xermánicos. A cor vermella da tea ten a súa razón, xa que os pobos indoeuropeos relacionaban esta cor coas súas deidades guerreiras e cazadoras.

Notas editar

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Peralta Labrador, Eduardo (2003). Los Cántabros antes de Roma (2ª ed.). Cantabria: Real Academia de la Historia. ISBN 84-89512-59-0. 
  • Montes de Neira Monte, Luis Ángel (1978. Reeditado en 2004). "El Lábaro Cántabro". Los Cántabros 1 (3). p. 9 a 33.