Kan Bahlam I
Kan Bahlam I ou Kan Balam I, nado o 18[1] ou 20 de setembro[2] de 524 e finado o 1 ou 3 de febreiro de 583, foi un ahau maia que gobernou a cidade estado de Palenque do ano 572 ao ano 583. É coñecido tamén como Chan Bahlum I en maia iucateco.
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 18 de setembro de 524 (Gregoriano) |
| Morte | 1 de febreiro de 583 (Gregoriano) (58 anos) |
| 7º Ajaw de Palenque | |
| 6 de abril de 572 – 1 de febreiro de 583 ← Ahkal Mo' Nahb II – Yohl Ik'nal → | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | México |
| Actividade | |
| Ocupación | monarca |
| Familia | |
| Irmáns | Ahkal Mo' Nahb II |
Traxectoria editar
O seu nome en lingua maia clásico significa Serpe Xaguar ó cal nalgúns glifos maias se lle engade o apelativo de k'inich que significa radiante como un elemento honorífico con referencia ó Deus Sol, é dicir K'inich Kan Bahlam I ou Radiante Serpe Xaguar. De acordo á conta longa do calendario maia naceu o 9.4.10.1.5 11 chickchan 13 chen, ascendeu ó trono o 9.6.18.5.12 10 eb 0 wo, equivalente ó 6 de abril de 572, cando tiña 47 anos de idade.[3]
É moi probable que sexa fillo de K'an Joy Chitam I[4] e irmán máis novo do seu antecesor no trono Ahkal Mo' Naab' II, quen morreu inesperadamente o 21 de xullo de 570. Antes de que Kan B'alam I ascendese ó trono rexístrase un período de 624 días de interregnum.[5] O seu reinado atópase descrito na parede oriental do Templo das Inscricións. É tamén referido no lado occidental do sarcófago de Pakal "o Grande", onde se pode ver a súa representación iconográfica en altorrelevo, distíndose polo seu glifo e polo seu tocado, o cal é parte serpe e parte xaguar.[6] Tras gobernar once anos, Kan B'alam morreu o 9.7.9.5.5 11 chikchan 3 kayab.[7]
Crese que a súa sucesora, Yohl Ik'nal, era a súa filla, aínda que tamén é posible que sexa a súa irmá.
Notas editar
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- Florescano, Enrique (2009). Los orígenes del poder en Mesoamérica. México: Fondo de Cultura Económica. ISBN 978-607-16-0140-7.
- Skidmore, Joel (2008). "The Rulers of Palenque. A Beginner's Guide" (PDF). Mesoweb Publications. Consultado o 16 de decembro de 2012.
- Tiesler, Vera (2004). Janaab' Pakal de Palenque: vida y muerte de un gobernante maya. México: Universidade Nacional Autónoma de México. ISBN 970-32-1489-4. Consultado o 17 de decembro de 2012.