Jimena Fernández de la Vega
Jimena María Francisca Emilia Fernández de la Vega Lombán, nada na Veiga (Asturias) o 30 de maio de 1895 e finada en Santiago de Compostela en 1984, foi unha médica vencellada a Galiza, pioneira e promotora da xenética en España[1].
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1895 A Veiga, España |
| Morte | 1984 (88/89 anos) Santiago de Compostela, España |
| Profesora | |
| | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Educación | Universidade de Santiago de Compostela |
| Actividade | |
| Campo de traballo | Xenética |
| Ocupación | xenetista |
| Empregador | Universidade Central |
| Lingua | Lingua castelá |
| Familia | |
| Pai | Wenceslao Fernández de la Vega Pasarín |
| Irmáns | Elisa Fernández de la Vega, Wenceslao Fernández de la Vega Lombán e Virgilio Fernández de la Vega Lombán |
| Parentes | María Teresa Fernández de la Vega (sobriña) |
 | |
Traxectoria editar
Filla de Dolores Lombán Cotarelo e Wenceslao Fernández de la Vega Pasarín, médico liberal de Castroverde, membro da Institución Libre de Enseñanza,[2] fundador e primeiro director do Balneario de Guitiriz.
Xunto á súa irmá xemelga Elisa foron as primeiras mulleres en estudar nunha universidade galega. Foron admitidas na facultade de Medicina da Universidade de Santiago de Compostela. Remataron xuntas a carreira, e a Jimena concedéuselle o Premio Extraordinario (só se concede un por ano).
Xenetista, foi discípula de Nóvoa Santos, Gregorio Marañón e Gustavo Pittaluga.[3] En 1922 presentou a súa tese Estudio de la vagotonía infantil por medio del examen hematológico.[2]Concedéronlle unha pensión para estudar a herdanza mendeleiana en Alemaña. Foi profesora na Cátedra de Patoloxía Xeral da Universidade Central de Madrid (a predecesora da actual Universidade Complutense de Madrid).
Durante a guerra civil exerceu como médico militar en Santiago de Compostela no hospital instalado no seminario de San Martiño Pinario. Fíxose cargo dos fillos de Elisa á morte desta e tras o exilio do seu pai á Arxentina. [2]
Cando rematou a guerra volveu a Madrid, deu clases na Facultade e traballou no hospital de San Carlos, en Atocha. A finais dos anos 40, sacou as oposicións a médico de balneario e fíxose cargo do de Guitiriz. Tras a morte da súa nai foi directora de distintos balnearios como Montemayor (provincia de Salamanca) ou Cestona (Guipúscoa) e finalmente trasladouse ao balneario de Lanjarón (provincia de Granada), onde permaneceu ata a xubilación. [2] Morreu nun sanatorio de Santiago dunha enfermidade cerebrovascular.
Unha sobriña súa, María Teresa Fernández de la Vega, foi vicepresidenta primeira do goberno de José Luis Rodríguez Zapatero.
Obras editar
- “Estado actual de la Biología y Patología Gemelar en su relación con los problemas hereditarios”. Hamburgo (1926)
- “Drosophila y Mendelismus”. Hamburgo (1927)
- Sobre los procesos de difusión e intercambio entre la sangre y los tejidos. Método de la fluoriscina. Wiener Klinische Wochenschrift. 1927; 25
- “Experimentos de Genética en Drosophila, efectuados en el Instituto Anatómico de Hamburgo”. Boletín de la RSEHN, 1928
- Consideraciones sobre las hemodistrofias a propósito de un caso clínico. Anales del servicio de Patología Médica del Hospital General de Madrid, 1928-29: 224-231
- Consideraciones etiológicas y patogénicas sobre un caso de hemofilia. Archivos de Cardiología y Hematología 1929 ( 10) :228-231
- Tradución do alemán da obra de Julius Bauer Herencia y constitución (1930)
- Herencia de los caracteres psicológicos. Archivos de Neurobiología. 1933; 13:405-417
- La herencia biológica en el hombre. I. Herencia de los caracteres psicológicos. II. Selección y contraselección. En: Noguera, E. e Huerta, L. (eds). Genética, Eugenesia y Pedagogía Sexual. Libro de las Primeras Jornadas Eugénicas Españolas. Madrid: Morata; 1934, pp. 159–181
- Constitución. En: Nóvoa Santos, R. Manual de Patología General. Santiago, 1934. Tomo primeiro, pp. 375–404
- Coeficientes de correlación entre algunas medidas del hábitus. Anales de Medicina Interna. 1934; 3:341-349
- "Vererbungsfragen der Blutkörperchen" (“Preguntas sobre la herencia de los eritrocitos”). 1934
- “La herencia fisiopatológica en la especie humana”. 1935
- Hidrología y materia biológica. Lecciones adaptadas al programa de las oposiciones a médicos hidrólogos (1943)[4]
- Teoría de la herencia y herencia molecular (1963)[2]
Recoñecementos editar
En 2006 inaugurouse a Vicerreitoría de estudantes da Universidade de Santiago de Compostela baixo o nome de Casa Jimena e Elisa Fernández de la Vega.[5]
En 2021 a Real Academia Galega de Ciencias escolleuna Científica galega do ano.[6]
Notas editar
- ↑ Xoel Fernández de la Vega Gorgoso (9/8/2008). "Jimena Fernández de la Vega". Consultado o 19/7/2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Rey, Manuel (08/3/2018). "Jimena e Elisa Fernández de la Vega, as xemelgas pioneiras na Medicina". GCiencia. Consultado o 12/2/2019.
- ↑ Delgado Echeverría, Isabel (2007). El descubrimiento de los cromosomas sexuales (PDF). Madrid: CSIC. pp. 350–360. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 12 de febreiro de 2019. Consultado o 19 de xullo de 2017.
- ↑ Romero de Pablos, Ana; Santesmases, Mª Jesús (2008). Cien años de política científica en España. Madrid: Fundación BBVA. p. 163. ISBN 978-84-96515-62-8.
- ↑ "Homenaje a Jimena y Elisa Fernández de la Vega, tías de María Teresa y pioneras en la universidad gallega". elcorreogallego.es. 3/12/2006. Arquivado dende o orixinal o 16/03/2018. Consultado o 13/3/2018.
- ↑ "Jimena Fernández de la Vega, pioneira da xenética médica, nomeada 'Científica galega do ano'". Praza Pública. 2021-02-10. Consultado o 2021-02-11.
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Jimena Fernández de la Vega  |
Bibliografía editar
- Díaz-Fierros, F.; Fraga, X. A.; Mato, A., eds. (2018). Álbum da ciencia: 30 nomes e as súas achegas. Santiago de Compostela: CCG. ISBN 978-84-92923-94-6.
- Gurriarán, Ricardo (2006). Ciencia e conciencia na Universidade de Santiago (1900-1940). Santiago de Compostela. Servizo de Publicacións e Intercambio Científico da Universidade de Santiago de Compostela
- Pintos Barral, Xoana (2021). Tiven a chave, a bicicleta e os catro libros. Editorial Galaxia.
Outros artigos editar
- A ciencia ten nome de muller (en Wikibooks)
Ligazóns externas editar
- Las hermanas Fernández de la Vega, un ejemplo del XX para el XXI no blog Mujeres con ciencia.
- Paredes, Josefa. "Las tías de la vicepresidenta" El Mundo, 25/4/2004 (en castelán).
- Jimena e Elisa Fernández de la Vega, as xemelgas pioneiras na Medicina en Galicia artigo de Manuel Rey en Gciencia
- "Jimena Fernández de la Vega". Álbum da Ciencia do Consello da Cultura Galega.
- Gurriarán, Ricardo. "Jimena Fernández de la Vega". Álbum da JAE do Consello da Cultura Galega.