Wikipedia

Imperio Gupta

O Imperio Gupta foi un imperio que existiu desde principios do século IV da nosa era ata principios do século VI da nosa era. No seu apoxeo, entre os anos 319 e o 467 d.C. aproximadamente, abarcou gran parte do subcontinente indio.[1] Este período foi considerado como a Idade de Ouro da India por algúns historiadores,[2] aínda que esta caracterización foi discutida por outros historiadores.[n. 1][n. 2][5][6] A dinastía gobernante do imperio foi fundada por Gupta, e os gobernantes máis notables da dinastía foron Chandragupta I, Samudragupta, Chandragupta II e Skandagupta. O poeta sánscrito do século V da nosa era Kalidasa atribúe aos Gupta a conquista duns vinte e un reinos, tanto dentro como fóra da India, incluídos os reinos dos parasikas, dos hunas, dos kambojas, e as tribos situadas nos vales occidental e oriental do río Amu Daria, os kinnaras, os kiratas, e outros.[7][8][9]

Modelo:Xeografía políticaImperio Gupta
गुप्त (sa)
गुप्त राजवंश (hi) Editar o valor em Wikidata
Imaxe
Localización
lang=gl Editar o valor em Wikidata
CapitalPataliputra (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Poboación
Lingua oficialLingua sánscrita Editar o valor em Wikidata
RelixiónHinduísmo e budismo Editar o valor em Wikidata
Datos históricos
Precedido por
Creación320 Editar o valor em Wikidata
Disolución550 (Gregoriano) Editar o valor em Wikidata
Sucedido porGurjara-Pratihara (en) Traducir, Império Pala (pt) Traducir, Rashtrakuta dynasty (en) Traducir, Império Heftalita (pt) Traducir e Empire of Harsha (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Organización política
Forma de gobernomonarquía Editar o valor em Wikidata

Os puntos álxidos deste período son os grandes desenvolvementos culturais que tiveron lugar principalmente durante os reinados de Samudragupta, Chandragupta II e Kumaragupta I. Moitas epopeas e fontes literarias hindús, como Mahabharata e Rāmāyaṇa, foron exaltadas durante este período.[10] O período Gupta produciu eruditos como Kalidasa,[11] Âryabhata, Varahamihira e Vatsyayana, que fixeron grandes avances en moitos campos académicos.[12][11][13][11][14] A ciencia e a administración política alcanzaron novas cotas durante a era Gupta.[11] O período, ás veces descrito como Pax Gupta', deu lugar a logros en arquitectura, escultura e pintura que "estableceron estándares de forma e gusto [que] determinaron todo o curso posterior da arte, non só na India senón moito máis alá das súas fronteiras".[15] Os fortes lazos comerciais tamén converteron á rexión nun importante centro cultural e establecérona como unha base que influiría nos reinos e rexións próximos da India e o Sueste asiático.[16][Verificar credibilidade] Tamén se cre que os Puranas, que eran poemas anteriores e que versaban sobre diversos temas, plasmáronse en textos escritos nesta época.[15][17] Os gobernantes seguían o hinduísmo e os brahmanes floreceron no imperio Gupta, pero os Gupta tamén toleraban a persoas doutras relixións.[18]

O imperio desapareceu debido a unha serie de factores como a perda substancial de territorio e da autoridade imperial causada polos seus antigos feudatarios, así como a invasión desde Asia Central dos pobos Huna (Kidarites e Hunos Alchon).[19][20] Despois do colapso do Imperio Gupta no século VI, a India volveu a estar dividida en numerosos reinos rexionais.

Orixe editar

A orixe dos Guptas é dubidosa.[21] Segundo unha teoría, orixináronse na actual rexión do baixo doab de Bihar e Uttar Pradesh,[22], onde se descubriron a maior parte das inscricións e das moedas dos primeiros reis Gupta.[23][24] Esta teoría tamén é apoiada polo Purana, que menciona o territorio dos primeiros reis Gupta como as áreas de Prayaga, Saketa e Magadha na conca do río Ganxes.[25][26]

Outra destacada teoría sitúa a súa orixe na rexión de Bengala, segundo o texto do monxe budista chinés do século VII Yijing. De acordo con Yijing, o rei Che-li-ki-to (identificada co fundador da dinastía Shri Gupta) construíu un templo para os peregrinos chineses preto de Mi-li-kia-si-kia-po-no (aparentemente unha transcrición de Mriga-shikha-vana). Yijing afirma que este templo estaba situado máis de 40 yojanas ao leste de Nalanda, o que significaría que estaba nalgún lugar da moderna rexión de Bengala.[27] Outra hipótese é que o primeiro reino Gupta se estendese dende Prayaga no oeste á Bengala setentrional no leste.[28]

Os rexistros dos gupta non se mencionan os varna (clase social) da dinastía.[29] Algúns historiadores, como A.S. Altekar, teorizaron que eran de orixe vaishia, xa que certos textos indios antigos prescriben o nome "Gupta" para os membros da varna vaishia.[30][31] Segundo o historiador R. S. Sharma, os vaishias -tradicionalmente asociados ao comercio- poderían converterse en gobernantes tras resistirse aos impostos opresivos dos gobernantes anteriores. [32] Os críticos da teoría da orixe vaishia sinalan que o sufixo Gupta aparece nos nomes de varios non vaishias, tanto antes como durante o período Gupta,[33] e o nome dinástico "Gupta" pode derivar simplemente do nome do primeiro rei da familia Gupta.[34]. Algúns estudosos, como S. R. Goyal, sosteñen a teoría de que os gupta eran brahmanes, porque mantiñan relacións matrimoniais con brahmanes, pero outros rexeitan esta evidencia por non ser concluínte.[35] Baseándose nas inscricións de Pune e Riddhapur da princesa gupta Prabhavatigupta, algúns estudosos cren que o nome do seu gotra (clan) paterno era "Dharana", pero unha lectura alternativa destas inscricións suxire que Dharana era o gotra da súa nai Kuberanaga.[36]

Historia editar

 
A raíña Kumaradevi e o rei Chandragupta I, nunha moeda de ouro
 
Moeda de Samudragupta, co piar Garuda, British Museum

O fundador da dinastía foi Sri Gupta, que gobernaba Bengala, no ano 280[37] O seu fillo e sucesor Gatotkacha gobernou probablemente en 280-319. En contraste co seu sucesor, Chandragupta I, a quen se menciona como Maharajadhiraja, el e o seu fillo Ghatotkacha figuran en inscricións como maharajá.[38] Ghatotkacha iniciou unha política de expansión anexionando pequenos reinos hindús, este gobernou ata o ano 319.

Ghatotkacha foi sucedido polo seu fillo, Chandragupta I, que gobernou entre os anos 319 e 335. Casou con Kumar Devi, unha princesa Licchavi, recibindo un importante dote tanto económica e territorial en Madadha, con capital en Pataliputra, como de prestixio o emparentarse cunha importante familia de ampla tradición na India. Ademais de politicamente tamén expandiu o imperio conquistando gran parte de Madadha, Prayaga e Saketa. Asumiu o título imperial de Maharajadhiraja.

Samudragupta editar

Véxase tamén: Samudragupta.

Samudragupta sucedeu ao seu pai ao redor de 335 ou 350 d.C., e gobernou até c. 375 d.C..[39] Samudragupta continuou unha política de conquistas que consolidaron o Imperio e levou a este a un período de esplendor político, cultural e militar. A inscrición do Piar de Allahabad, composta polo seu cortesán Harishena, atribúelle extensas conquistas.[40] A inscrición afirma que Samudragupta desterrou a oito reis de Āryāvarta, da rexión do norte, incluídos os Nagas.[41] Ademais, afirma que subxugou a todos os reis da rexión boscosa, que moi probablemente se atopaba no centro da India.[42] Tamén se lle atribúe a derrota de 12 gobernantes de Dakshinapatha, a rexión meridional: a identificación exacta de varios destes reis é obxecto de debate entre os eruditos modernos,[43] pero está claro que estes reis gobernaban zonas situadas na costa oriental da India.[44] A inscrición suxire que Samudragupta avanzou até o reino da Pallava no sur, e derrotou a Vishnugopa, o rexente Pallava de Kanchi.[45] Durante esta campaña meridional, Samudragupta probablemente atravesou a zona boscosa do centro da India, chegou á costa oriental na actual Odisha, e logo marchou cara ao sur ao longo da costa do Golfo de Bengala.[46]

 
 
Evolución do territorio gupta, cos estados veciños

[47]

A inscrición do Piar de Allahabad menciona que os gobernantes de varios reinos fronteirizos e oligarquías tributaban a Samudragupta, obedecían as súas ordes e rendíanlle pleitesía.[48][9] Os reinos fronteirizos incluían a Samatata, Davaka, Kamarupa, Nepal e Karttripura.[49] As oligarquías tribais incluían a Malavas, Arjunayanas, Yaudheyas, Madrakas, e Abhiras, entre outras.[9]

Os reis tribais do centro e do Decan tiñan que pagarlle tributo. Os nove reis de Ariavarta se lle someteron. Controlou a metade occidental do val do Ganxes, o Nepal e o Puniab. Firme hinduísta permitiu a construción do mosteiro budista de Xuanzang en Sri Lanka.

De acordo cos rexistros dos Gupta, Samudragupta escolleu o príncipe Chandragupta II, de entre os seus fillos, como o seu sucesor. Este gobernou entre 375 e 415. A súa filla, Prabhavatigupta, casou con Rudrasena II, gobernante Vakataka do Deccan.[50] Chandragupta II expandiu os seus dominios ao oeste, derrotando os Saka, Sátrapas occidentais de Malwa, Gujarat e Saurastra nunha campaña que durou ata 409. Derrotou a Rudrasimha III facéndose cos portos que comerciaban co Mediterráneo, fortalecendo a prosperidade social e económica.

O seu fillo Kumaragupta I casou cunha princesa Kadamba da rexión de Karnataka. Kumaragupta continuou a política de consolidación e estabilidade. Asumiu o título de Mahendraditya[51] e gobernou ata 455.

Skandagupta, fillo e sucesor de Kumaragupta I, adoita ser considerado o último dos grandes gobernantes Gupta. Asumiu os títulos de Vikramaditya e Kramaditya.[52] Derrotou a ameaza de Pushyamitra, mais despois comezou a sufrir os primeiros embates serios dos hunos brancos ou heftalitas, que proviñan do noroeste. Repeleu o ataque arredor 455, pero os gastos que implicou a guerra levaron ao esgotamento dos recursos do imperio e contribuíron a acelerar a súa decadencia.[53] Tralo pasamento de Gundagupta, o imperio fragmentouse nunha parte oriental e outra occidental o que facilitou a súa desintegración.

Despois da morte de Skandagupta, o imperio decaeu claramente,[54] e as acuñacións posteriores indican a perda do control de gran parte da India occidental despois de 467–469.[1]

Kamaragupta foi sucedido por Purugupta (467-473), Kumaragupta II (473-476), Budhagupta (476-495), Narasimhagupta (495-?), Kumaragupta III (530-540), Vishnugupta (540-550) e dous reis menos coñecidos, chamados Vainyagupta e Bhanugupta. Nos anos 480, os heftalitas desbarataron as defensas dos Gupta no noroeste, e contra o ano 500 invadiron gran parte do imperio, que se desintegrou polos ataques de Toramana e do seu sucesor Mihirakula. Polas inscricións, parece que o imperio, aínda que disminuido, resistiu os hunos, xa que Bhanugupta venceu a Toramana en 510.[55][56] O emperador gupta Narasimhagupta e o rei Yashodharman de Malwa aliáronse para desviar os hunos cara ao sur da India en 528.[57] En todo ese tempo, non está clara a sucesión nin onde residía realmente o poder, mais parece que, despois de que os emperadores Bhanugupta e Narasimhagupta derrotasen os diferentes ataques, o último emperador foi Vishnugupta.

A última inscrición coñecida dun emperador Gupta é do reinado de Vishnugupta,[58] en que fai unha concesión de terra na área de Kotivarsha en 542/543.[59] A isto segue a ocupación da maior parte do norte e o centro da India polo gobernante Aulikara Yashodharman arredor de 532.[59]

Un estudo de 2019 do arqueólogo Shanker Sharma concluíu que a causa da caída do Imperio Gupta foi unha inundación devastadora que tivo lugar a mediados do século VI en Uttar Pradesh e Bihar.[60]

Gobernantes do Imperio Gupta editar

Organización política editar

O poder supremo descansaba no emperador, pero era nomeado pola asemblea quen tamén tiña competencía para analizar e xulgar as acción de goberno e tamén para asesoralo nela. Estaba formada por líderes militares, sacerdotes e representantes de corporacións e ata de clases baixas.

A función de goberno ordinaria recaía no consello de ministros formado entre 3 e 37 membros. O consello tiña sesións secretas e ás veces impuña o seu punto de vista. Os seus deberes eran regular o referente á pompa real: coroamento, desprazamentos, honras fúnebres do soberano; e tamén manter a orde para evitar a anarquía. Dentro dos asuntos externos debían realizar as relacións diplomáticas, asinar tratados e rexistrar a información sobre os tributos recibidos do estranxeiro.

Por debaixo atopábase o escalafón de recadadores de impostos e os oficiais reais, quen vixiaban as diferentes ramas da economía.

O exército editar

 
Moeda de ouro da era Gupta cun rei Gupta sostendo un arco

O Imperio Gupta non podería triunfar sen unha boa organización militar. As fontes principais de información neste campo son chinesas e de observadores occidentais, aínda que hai un documento indio contemporáneo considerado clásico, o Siva-Dhanur-veda, que ofrece unha visión interna do sistema militar dos Guptas.

Os Gupta parece que basearon o seu exército nos arqueiros de infantaría, equipados cun grande arco de metal ou de bambú e frechas de bambú con punta metálica. A diferenza do arco composto empregado polos seus inimigos asiáticos, o arco deste deseño sería menos propenso á deformación nas condicións de humidade que prevalecen na rexión. O arco indio foi unha arma poderosa, capaz dun gran poder de penetración e efectiva contra os arqueiros a cabalo invasores. Empregáronse eixes de ferro contra os elefantes acoirazados, e frechas de lume como parte do arsenal dos arqueiros. Os nobres utilizaban arcos de aceiro, menos correntes que os de bambú, de grande alcance e poder de penetración. Os arqueiros estaban protexidos pola infantaría, equipada con escudos, xavelinas e espadas longas. Tamén coñecían as catapultas e outras máquinas de asedio sofisticadas.

Seica amosaron pouca predilección polos arqueiros a cabalo. Os seus triunfos militares debéronse probablemente ao uso combinado de elefantes, cabalería acoirazada e arqueiros a pé.[61] Así mesmo, contaban cunha mariña de guerra que controlaba as augas rexionais.

O colapso do Imperio Gupta ante os hunos non foi debido a defectos inherentes ao exército, senón a problemas internos, como estaba a ocorrer tamén na Europa occidental e na China.

Durante o reinado de Chandragupta II, o exército estaba formado por 500 000 infantes, 50 000 cabaleiros, 20 000 carros e 10 000 elefantes, máis unha armada duns 1200 barcos. Chandragupta II dominaba a totalidade do subcontinente indio; o Imperio Gupta foi o máis poderoso do mundo durante o seu reinado, mentres que o Imperio Romano estaba en declive.

Cultura editar

 
Disposición inicial das pezas do chaturanga.

Foi un período de esplendor das artes e floreceu o sánscrito.

Astronomía e matemáticas editar

Os estudosos deste período destacan a Varaja Mijira e Aryabhata, dous astrónomos e matemáticos moi importantes. A numeración india é o primeiro sistema de numeración con notación posicional de base dez. Crese que Aryabhata foi o primeiro matemático que usou o concepto de cero.

Os astrónomos desta época postularon a teoría heliocéntrica e estudaron as eclipses, tanto solarer como lunarer, explicándoos como sombras proxectadas sobre a Terra.[62]

Medicina editar

O Susruta é un célebre texto sánscrito cos principais conceptos da medicina aiurvédica e capítulos innovadores sobre cirurxía. Os médicos inventaron varios instrumentos que permitiron ampliar o número de operacións.

O antigo texto gupta do Kama Sutra está considerado por moitos como a obra de referencia sobre o comportamento sexual na literatura sánscrita.

Xadrez editar

 
Krishna e Radha xogando ao chaturanga

Crese que deste período é unha versión actualizada do chaturanga, unha forma primitiva do xadrez, a partir da cal evolucionou o xogo moderno,[63] así coma o Shōgi (xadrez xaponés), Janggi (xadrez coreano) e Makruk (xadrez tailandés).

O nome provén dos termos Chatur (Catro) e anga (membro), referíndose aos catro membros que integraban o exército, a saber infantaría, cabalería, elefantes e carros.

Arte editar

O poeta e dramaturgo Kālidāsa, da época de Chandragupta II, escribiu as famosas obras Raghu Vamsha ("estirpe de Raghu"), en honra de Rāma, e a Nube mensaxeira. Tamén fixo unha adaptación sobre a personaxe do Mahabharata, Shakuntala.

En medio dunha arte caracterizada por unha sutileza equilibrada e riseira, como se aprecia na escultura do Buda de Sarnath e noutros moitos relevos, a maioría dos santuarios que se construíron son hinduístas, posto que o hinduísmo adquire preponderancia na era Gupta ao seren hinduístas os soberanos, se ben estes souberon aceptar o exercicio doutros cultos, entre eles o budismo, ata o punto de que o monxe chinés Fa Xian visitou os territorios guptas para afondar nos seus coñecementos.

Os dous grandes centros da escultura foron Mathura e Gandhara, sendo esta última o centro da arte greco-budista. Ambos exportaron as súas producións a outras partes do norte da India. A diferenza do precedente Imperio Kushan, non hai representacións de monarcas, nin sequera nas moedas,[64] con excepción dalgunhas moedas dos Sátrapas occidentais.

Os máis célebres monumentos de estilo gupta que sobreviviron, as covas de Ajantā, Elefanta e Ellora (budista, hindú, e mixta, respectivamente), proveñen de feito de dinastías posteriores, mais reflicten a monumentalidade e o equilibrio do estilo gupta. Ajantā contén as máis importantes pinturas do período, cun estilo maduro que probablemente tivo un longo desenvolvemento, ante todo nos palacios.[65]

A danza e a música, baseada en microtóns, acadou unha época dourada.

Relixión editar

 
Escultura de Vishnu, século V.

Os emperadores eran hinduístas[66] pero outras correntes como o budismo atinxiron unha grande tolerancia.[67] Sanchi remained an important centre of Buddhism.[67] Disque Kumaragupta I fundou Nalanda.[67] Os templos e mosteiros das trinta covas de Axantä no Decán amosan un budismo en expansión.

No aspecto relixioso as ideas hinduístas corresponden en gran medida a este período, quizais é no tempo do Gupta, grazas á influencia budista, cando o hinduísmo chegou a tolerar as opinións máis diversas, e mesmo antagónicas dentro do seu sistema de crenzas.

Cronoloxía editar

  • 320: Chandragupta I funda o Imperio Gupta, amplía o imperio cara ao norte.
  • 330-376: Samudragupta amplía o Imperio dende o Río Indo á Baía de Bengala e ata as montañas do norte.
  • 376-415: Chandragupta II fortalece o imperio, aumentando a seguridade.
  • 415-450: Kālidāsa compón a maior parte da súa obra durante o reinado de Kumargupta (415-455).
  • 450: Comeza o colapso do imperio ante a presión dos Hunos.
  • 554: A dinastía Gupta remata coa morte do último emperador, Shashakgupta.

Notas editar

  1. ↑ Segundo D. N. Jha, as distincións entre castes fixéronse máis arraigadas e ríxidas durante esta época, xa que a prosperidade e o favor da lei acumuláronse na parte superior da escala social, mentres que as ordes inferiores degradáronse aínda máis.[3]
  2. ↑ "Os historiadores consideraron no seu día o período Gupta (320-540) como a idade clásica da India [...] Tamén se pensaba que fora unha época de prosperidade material, sobre todo entre a elite urbana [...] Algúns destes supostos foron cuestionados por estudos máis amplos do período post-mauriano, pre-Gupta. As probas arqueolóxicas dos primeiros niveis do Imperio Cuxano suxiren unha maior prosperidade material, ata tal punto que algúns historiadores defenden un declive urbano no período gupta."[4]
Referencias
  1. ↑ 1,0 1,1 Gupta Dynasty – MSN Encarta. Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2009. Consultado o 21 de maio de 2017. 
  2. ↑ N. Jayapalan, History of India, Vol. I, (Atlantic Publishers, 2001), 130.
  3. ↑ Jha, D.N. (2002). Ancient India in Historical Outline. Delhi: Manohar Publishers and Distributors. pp. 149–73. ISBN 978-81-7304-285-0. 
  4. ↑ Pletcher 2011, p. 90.
  5. ↑ Kulke & Rothermund 2004, p. 93.
  6. ↑ Stein 2010, p. 86-87.
  7. ↑ Raghu Vamsa v 4.60–75
  8. ↑ Ashvini Agrawal 1989, pp. 112–18.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Upinder Singh 2017, p. 343.
  10. ↑ Gupta dynasty (Indian dynasty) Arquivado 2010-03-30 en Wayback Machine.. Britannica Online Encyclopedia. Consultado o 21 de novembro de 2011.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Keay, John (2000). India: A history. Atlantic Monthly Press. p. 132. ISBN 978-0-87113-800-2. A gran era de todo o que se considera clásico na literatura, a arte e a ciencia indios estaba a despuntar. Foi este crescendo de creatividade e erudición, tanto como ... os logros políticos dos Gupta, o que faría a súa época tan dourada.... 
  12. ↑ Vidya Dhar Mahajan 1990, p. 540.
  13. ↑ Gupta dynasty: empire in 4th century Arquivado 2010-03-30 en Wayback Machine.. Britannica Online Encyclopedia. Consultado o 21 de novembro de 2011.
  14. ↑ Gupta dynasty: empire in 4th century Arquivado 30 de marzo de 2010 en Wayback Machine.. Britannica Online Encyclopedia. Consultado o 21 de novembro de 2011.
  15. ↑ 15,0 15,1 J.C. Harle 1994, p. 87.
  16. ↑ Trade | The Story of India – Photo Gallery Arquivado 2010-03-28 en Wayback Machine.. PBS. Consultado o 21 de novembro de 2011.
  17. ↑ Dikshitar, V. R. Ramachandra (1993). The Gupta Polity (en inglés). Motilal Banarsidass Publ. ISBN 978-81-208-1024-2. Arquivado dende o orixinal o 2 de agosto de 2020. Consultado o 7 de decembro do 2023. 
  18. ↑ Nath sen, Sailendra (1999). Ancient Indian History and Civilization. Routledge. p. 227. ISBN 9788122411980. Arquivado dende o orixinal o 7 de maio de 2021. Consultado o 7 de decembro do 2023. 
  19. ↑ Ashvini Agrawal 1989, pp. 264–69.
  20. ↑ Grousset, Rene (1970). The Empire of the Steppes. Rutgers University Press. p. 69. ISBN 978-0-8135-1304-1. 
  21. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 79.
  22. ↑ Dani, Ahmad Hasan; Litvinsky, B. A. (1996). History of Civilizations of Central Asia: The crossroads of civilizations, A.D. 250 to 750 (en inglés). UNESCO. p. 185. ISBN 978-92-3-103211-0. 
  23. ↑ Dilip Kumar Ganguly 1987, p. 14.
  24. ↑ Tej Ram Sharma 1989, p. 39.
  25. ↑ Dilip Kumar Ganguly 1987, p. 2.
  26. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 96.
  27. ↑ Dilip Kumar Ganguly 1987, pp. 7–11.
  28. ↑ Dilip Kumar Ganguly 1987, p. 12.
  29. ↑ Tej Ram Sharma 1989, p. 44.
  30. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 82.
  31. ↑ Tej Ram Sharma 1989, p. 42.
  32. ↑ R. S. Sharma (2003). Early Medieval Indian Society: A Study in Feudalisation. Orient Longman. ISBN 9788125025238. Arquivado dende o orixinal o 26 March 2021. Consultado o 26 June 2019. 
  33. ↑ R.C. Majumdar 1981, p. 4.
  34. ↑ Tej Ram Sharma 1989, p. 40.
  35. ↑ Tej Ram Sharma 1989, pp. 43-44.
  36. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 83.
  37. ↑ Agarwal, Ashvini (1989). Rise and Fall of the Imperial Guptas, Delhi:Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0592-5, pp.84–7
  38. ↑ Majumdar, p. 474
  39. ↑ Tej Ram Sharma 1989, pp. 51–52.
  40. ↑ Ashvini Agrawal 1989, pp. 106-07.
  41. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 114.
  42. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 117.
  43. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 107.
  44. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 112.
  45. ↑ Ashvini Agrawal 1989, p. 110.
  46. ↑ Tej Ram Sharma 1989, pp. 80–81.
  47. ↑ Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome A
  48. ↑ Tej Ram Sharma 1989, p. 84.
  49. ↑ Ashvini Agrawal 1989, pp. 112-18.
  50. ↑ Raychaudhuri, p. 489
  51. ↑ Agarwal, Ashvini (1989). Rise and Fall of the Imperial Guptas, Delhi:Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0592-5, pp.191–200
  52. ↑ Raychaudhuri, p. 510
  53. ↑ Raychaudhuri, p. 516
  54. ↑ Sachchidananda Bhattacharya, Gupta dynasty, A dictionary of Indian history, (George Braziller, Inc., 1967), 393.
  55. ↑ Ancient Indian History and Civilization by Sailendra Nath Sen p.220
  56. ↑ Encyclopaedia of Indian Events & Dates by S. B. Bhattacherje p.A15
  57. ↑ Columbia Encyclopedia
  58. ↑ Corpus Inscriptionum Indicarum Vol.3 (inscriptions of the Early Gupta Kings) p. 362
  59. ↑ 59,0 59,1 Indian Esoteric Buddhism: Social History of the Tantric Movement by Ronald M. Davidson p. 31
  60. ↑ "Deluge drowned mighty Guptas: Study". The Telegraph (en inglés). Kolkota. Consultado o 19 de agosto de 2019. 
  61. ↑ Roy, Kaushik (2015). Warfare in Pre-British India, 1500 BCE to 1740 CE. Routledge. p. 56. ISBN 978-1-315-74270-0. 
  62. ↑ Thomas Khoshy, Elementary Number Theory with Applications, Academic Press, 2002, p. 567. ISBN 0-12-421171-2.
  63. ↑ Murray, H. J. R. (1913). A History of Chess. Benjamin Press (originally published by Oxford University Press). ISBN 0-936317-01-9. OCLC 13472872. 
  64. ↑ Harle, 87-89
  65. ↑ Harle, respectively 118-122, 123-126, 129-135
  66. ↑ A History of Ancient and Early Medieval India by Upinder Singh p. 521
  67. ↑ 67,0 67,1 67,2 The Gupta Empire by Radhakumud Mookerji pp. 133–

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

Ligazóns externas editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Imperio_Gupta&oldid=6680120»