Wikipedia

Historia de Nova York

A historia da cidade de Nova York esténdese sobre varios séculos e comeza antes da chegada dos primeiros colonos no que é agora Manhattan, coa ocupación polas poboacións amerindias. Os pasos que levan Nova York á súa configuración actual, unha división en cinco distritos, Manhattan, Queens, Brooklyn, o Bronx e Staten Island, son do fin do século XIX e a primeira metade do século XX. Antes, a cidade tivo numerosas crises, é foi o teatro de diversos conflitos, pero consegue non obstante mellorar progresivamente a súa importancia, no punto de constituír hoxe a maior cidade dos Estados Unidos de América e unha das metrópoles máis importantes e máis dinámicas do mundo, tanto pola súa demografía como tamén por ser centro de decisión de primeiro nivel e capital mundial da banca e da Bolsa.

Colonia holandesa : Nova Ámsterdan editar

 
Primeira poxa de escravos, 1655, por Howard Pyle.
Artigo principal: Nova Ámsterdan.

A cidade de Nova York ten os seus inicios cando os holandeses elixen a illa de Manados, Manahata, Manahtoes ou Manhattos (Manhattan), que de todas estas maneiras era coñecida polos indios da rexión, como lugar para a capital da súa colonia de Nova Holanda [1].

O primeiro paso era a construción dun forte. Lévano a cabo en 1624, na punta meridional da illa, e chámanlle Fort Amsterdam.[2] Naturalmente, o poboamento que medrou ao seu carón recibiu o nome de Nova Ámsterdan (Nieuw Amsterdam).[3] Corría o ano 1626. [4].

Nova Ámsterdan foi deseñada segundo o modelo da súa metrópole europea, con peirao no río do leste (East River), e canais. Tamén había muíños de vento e unha rúa máis ancha (Broadway) que levaba do forte ao norte da illa saíndo fóra da muralla (Wall Street) [5]. Así era a cidade cando foi traspasada ao poder dos ingleses en 1664 [6],[7].

Colonia inglesa editar

Inmediatamente despois de conquistada, os ingleses renoméana New York polo duque homónimo. A cidade esténdese cara ao norte superando a muralla, que é derrubada.[8]

Así se mantén sen grandes cambios ata a revolución e independencia dos Estados Unidos de América, dos que foi capital por un breve tempo [9].

O gran plan de 1811 editar

 
Nova York en 1848

Coa expansión da fronteira cara ao oeste e a apertura do canal do Erie que abría a rexión dos Grandes Lagos en 1825, a chegada de inmigrantes vai ser progresivamente maior no século XIX, sendo a cidade o principal porto de arribada. O crecemento será espectacular. Para isto, prepárase un plano de expansión, visionario segundo algúns, pero que marcará definitivamente a forma da cidade: trátase do plan de 1807-11, unha retícula superposta á illa de Manhattan conformada por once avenidas na dirección norte-sur e máis de 15O rúas (street) que corren de leste a oeste [10]. Nel, apúntase xa a idea da reserva dun espazo aberto no centro da malla que se converterá co tempo no famoso Central Park (1853-71) [11].

Unión dos cinco boroughs: Gran Nova York (1898) editar

 
Nova York desde o edificio Empire State

Dende a súa chegada, os holandeses fixeron outras fundacións ademais de Nova Ámsterdan (vg. Brookland, o actual Brooklyn), de tal maneira que para a metade do XIX os arredores da illa de Manhattan estaban xa moi poboados. Fíxose necesario a súa unión mediante pontes. Foi así como comezou a construción da Ponte de Brooklyn (1870-1883),[12] verdadeira obra colosal na súa época (a maior ponte colgante do mundo),[13][14] sendo alcalde William M. Tweed. Esa unión arrastrou consigo a administrativa e no 1898 creouse o Gran Nova York pola inclusión dos coñecidos cinco barrios (boroughs): Manhattan, Brooklyn e Queens en Long Island á outra beira do East River, Bronx no continente ao norte tras o pequeno Harlem River e Staten Island ao sur da baía [15]. A cidade era xa unha puxante metrópole de tres millóns e medio de habitantes. De seguido comezou a construción de máis pontes que uniran as súas partes (Williamsburg en 1903, Manhattan e Queensboro en 1909) [16].

Aínda que a cidade na que apareceu o rañaceos contra 1880 como tipoloxía arquitectónica sexa Chicago, Nova York é sen dúbida a "cidade dos rañaceos". De seguido construíronse na cidade, un tras outro, os edificios máis altos do mundo. A década gloriosa para o tipo foi a dos trinta coa icona por antonomasia de todos eles, o Empire State Building.[17][18]

Notas editar

  1. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 14 de xaneiro de 2006. Consultado o 05 de setembro de 2005. 
  2. ↑ [1]
  3. ↑ [2]
  4. ↑ [3]
  5. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 17 de xullo de 2003. Consultado o 17 de xullo de 2003. 
  6. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de xullo de 2013. Consultado o 05 de xullo de 2013. 
  7. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 21 de novembro de 2003. Consultado o 21 de novembro de 2003. 
  8. ↑ [4] Nova York en 1730)
  9. ↑ [5] Nova York en 1776
  10. ↑ [6]
  11. ↑ [7]
  12. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 10 de decembro de 2005. Consultado o 10 de decembro de 2005. 
  13. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2007. Consultado o 27 de setembro de 2007. 
  14. ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 10 de decembro de 2005. Consultado o 10 de decembro de 2005. 
  15. ↑ [8]
  16. ↑ [9][10]
  17. ↑ [11][12]
  18. ↑ [13]

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • (en francés) François Weil, Histoire de New York, París, editor Fayard, 2005, ISBN 2-213-61856-9. Síntese polo director do Centro de estudos norte-americanos (CNRS-EHESS).
  • (en inglés)| Eric Homberger, The Historical Atlas of New York City' (a visual celebration of 400 years of New York City's History), editor Owl Books, 2005, ISBN 978-0-8050-7842-8.
  • (en francés) New York da colección Guide Vert, editor Michelin, 2000.

Outros artigos editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Historia_de_Nova_York&oldid=6677584»