A folosa amarela,[1][2][3] ou fulepa amarela,[4][5] Hippolais polyglotta, é unha ave da orde dos paseriformes, suborde dos páseros, infraorde dos paséridos, superfamilia dos silvioideos e familia dos acrocefálidos, pertencente ao xénero Hippolais,[6][7] distribuída, no verán, polo suroeste de Europa e o noroeste de África, migrando cara á África subsahariana para pasar o inverno.

Folosa amarela
Fulepa amarela
Hippolais polyglotta
Estado de conservación
Pouco preocupante (LC)
Pouco preocupante
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Clase: Aves
Orde: Passeriformes
Suborde: Passeri
Infraorde: Passerida
Superfamilia: Sylvioidea
Familia: Acrocephalidae
Xénero: Hippolais
Especie: H. polyglotta
Nome binomial
Hippolais polyglotta
(Vieillot, 1817)
Distribución da folosa amarela: amarelo: verán; azul: inverno
Distribución da folosa amarela:
amarelo: verán; azul: inverno

Distribución da folosa amarela:
amarelo: verán; azul: inverno
Sinonimia
  • Sylvia polyglotta Vieillot, 1817
    (basónimo)

Características editar

As principais características deste paxaro son:[4][8][9]

  • Corpo de 12 a 13 cm de lonxitude.
  • Coloración da plumaxe verde olivácea polas partes superiores e amarela polas inferiores. Presenta unha lista supraocular (cella) amarela. As patas son dunha cor que varía entre a cor carne apardazada e a gris azulada, xeralmente pardas. A parte inferior do peteiro é de cor rosada.
  • Os individuos inmaturos teñen as ás de cor amarela apardazada, máis pálidas que nos adultos, e moderadamente contrastadas, e as partes inferiores de cor crema clara.
  • Ás curtas e arredondadas, que non superan a cola.
  • O píleo é pardo, e marcadamente arredondado.

Bioloxía editar

Hábitat e distribución editar

Hábitat editar

Vive en zonas próximas aos ríos, en arboredas caducifolias, bosques e ribeira, zonas de matogueiras, valgadas, lindeiros de bosques e antigos cultivos, sempre con abondosa formación de sotobosque, preferentemente de Rubus e Cytisus.[4][5][9]

Distribución editar

No verán, distribúese polo suroeste de Europa e o noroeste de África, e no inverno na África tropical occidental.[4] (Ver mapa ao lado).

Nutrición editar

No verán, aliméntase principalmente de insectos e larvas e, antes da súa partida para o sur, tamén de bagas.[4]

Reprodución editar

 
Ovos.

A época de celo comeza nos primeiros días de maio.[5]

Constrúen niños en forma de copa profunda en gallas de arbustos, e mesmo de árbores en lugares abrigados.[4][8]

Neles, as femias poñen en xuño de 3 a 4 ovos de cor rosada con pencas escuras, que choca a nai durante 12 ou 13 días. Os polos nacen a finais de xuño ou principios de xullo, e son alimentados no niño por ambos os pais; aos 14 días as crías abandonan o niño.[4][5]

Taxonomía editar

Descrición editar

A especie Hippolais polyglotta foi descrita en 1817 polo ornitólogo francés Louis Jean Pierre Vieillot, baixo o nome de Sylvia polyglotta.[10]

Etimoloxía editar

Xénero

Ver Hippolais

Especie

O epíteto específico polyglota esta dormado polos elementos do latín científico poly-, calco do corresponente do grego antigo πολυ- poly-, derivado de πολύς polýs, "moito", e -glotta, tirado do termo do grego antigo γλῶττα glỡtta, "lingua", "fala".[11]

Subespecies editar

Nos se coñecen subespecies.[7]

Status editar

A especie non está ameazada; a UICN, en 2016, cualificou o seu estado de conservación como LC (pouco preocupante), e crese que a súa poboación está crecendo, estimándose o número dos seus individuos entre tres e doce millóns de exemplares.[12]

En Galicia é unha especie estritamente protrexida. As súas principais ameazas son a destrución de hábitats por queimas incontroladas, a caza con escopetas de balíns, e o uso de biocidas (herbicidas e insecticidas).[5]

En Galicia editar

En Galicia é común en todo o territorio, onde pode verse, en zonas de hábitat propicio, desde mediados de abril até finais de setembro.[4][5]

Notas editar

  1. Conde Teria, Miguel A. e Tiago A, Vidal Figueroa (1991): "Nomes galegos para as aves ibéricas: unha nova proposta". En: Fernández-Cordeiro, A. e J. Domínguez, editores. Actas do Primeiro Congreso Galego de Ornitoloxía. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela. ISBN 84-7191-749-1, pp.249-268.
  2. Conde Teira, M. A. (1999). Nomes galegos para as aves ibéricas: lista completa e comentada (PDF). Chioglossa. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 08 de novembro de 2017. Consultado o 16 de abril de 2017. 
  3. "Folosa". Dicionario de galego. Arquivado dende o orixinal o 15 de abril de 2017. Consultado o 16 de abril de 2017. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Penas Patiño, Xosé M. et al. (1991), p. 254.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 CCG / SGHN (1995), p. 504.
  6. Melodicous Warbler. Hippolais polyglotta (Vieillot, 1817) en BioLib.
  7. 7,0 7,1 Hippolais polyglotta (Vieillot, 1817) no ITIS.
  8. 8,0 8,1 Peterson, Roger et al. (1973), pp. 269-270.
  9. 9,0 9,1 Svensson, Lars et. al. (2001), p. 300.
  10. Vieillot, Nouveau Dictionnaire d'Histoire Naturelle Appliquée Aux Arts... 11, p. 200.
  11. Jobling, James A. (2010): The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-2501-4, pp. 192, 313.
  12. Hippolais polyglotta (Vieillot, 1817) na Lista vermella da UICN. Versión 2016-3. Consultada o 16 de abril de 2017.

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • CCG / SGHN (1995): Atlas dos vertebrados de Galicia. II. Aves. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Sociedade Galega de Historia Natural. Colección do Patrimonio Ecolóxico. ISBN 84-87172-89-X.
  • del Hoyo, J.; Collar, N. J.; Christie, D. A.; Elliott, A.; Fishpool, L. D. C.; Boesman, P. & Kirwan, G. M. (2016): HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World. Volume 2: Passerines. Bellaterra (Barcelona): Lynx Edicions. ISBN 978-84-96553-98-9.
  • Fregina, S.; Haasea, M.; Olsson, U. & Alström, P. (2009): "Multi-locus phylogeny of the family Acrocephalidae (Aves: Passeriformes) – The traditional taxonomy overthrown". Molecular Phylogenetics and Evolution 52 (3): 866–878. (Resume).
  • Olsson, U.; Rguibi-Idrissi, H.; Copete, J. L.; Arroyo Matos, J. L.; Provost, P.; Amezian, M.; Alström, P. & Jiguet, F. (2016): "Mitochondrial phylogeny of the Eurasian/African reed warbler complex (Acrocephalus, Aves). Disagreement between morphological and molecular evidence and cryptic divergence: A case for resurrecting Calamoherpe ambigua Brehm 1857". Molecular Phylogenetics and Evolution. 102: 30–44. (Resume).
  • Penas Patiño, Xosé M.; Pedreira López, Carlos e Silvar, Carlos (1991): Guía de aves de Galicia. A Coruña: Bahia Edicións. ISBN 84-87674-06-2.
  • Peterson, Roger; Guy Mountfort & P. A. D. Hollom (1973): Guía de campo de las aves de España y demás países de Europa. Barcelona: Ediciones Omega, S. A. ISBN 84-2820-334-2.
  • Svensson, Lars, & Peter J. Grant (2001): Guía de aves. La guía de campo de aves de España y de Europa más completa. Barcelona: Ediciones Omega, S. A. ISBN 84-2821-218-X.

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar