Flor do mundo
| Flor do mundo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lámina de Sturm sobre Viburnum opulus | |||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||
| 'Viburnum opulus' L. | |||||||||||||||
A flor do mundo ou bóla de neve[1] (non confundir co fungo homónimo Agaricus arvensis) Viburnum opulus é unha especie de arbusto pertencente ao xénero dos viburnos, á familia Adoxaceae. Úsase en Galiza coma planta ornamental de xardinaxe.
Descrición editar
É un arbusto caducifolio que acada os 4–5 m de altura. As follas son opostas, trilobuladas de 5–10 cm de lonxitude e largo, con base arredondada e marxes serrados. As flores son hermafroditas de cor branca producidas en corimbos de 4–11 cm de diámetro no cimo dos talos. O froito é unha drupa globosa de 7–10 mm de diámetro contendo unha soa semente. As sementes son comidas polos paxaros que as esparexan.
Distribución e hábitat editar
É nativa de Europa e Asia. Algúns botanistas relaciónana coa especie americana Viburnum trilobum coma unha variedade dela coma Viburnum opulus var. americanum Aiton, ou coma subespecie , Viburnum opulus subsp. trilobum (Marshall) R.T.Clausen.
Propiedades editar
Utilízase coma menciña tradicional coma tónico cardíaco. A casca emprégase na medicina herborista. Emprégase a xeito de extracto fluído, tintura concentrada e elixir composto, para uso coma un sedante nervioso e antiespasmódico na asma e a histeria[2].
Principios activos editar
Contén glicósidos, derivados da salixenina, coma salicina, semellantes aos atopados nos xéneros Salix e Populus; ácido oxálico, ácido cítrico, ácido málico, ácido valeriánico e ácido salicílico; cumarinas coma escopoletol e esculetol; aceite esencial, salicina ou salicósido, amidón, pentosanos e taninos[3].
Taxonomía editar
Viburnum opulus foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum 1: 268. 1753 [4].
Viburnum: nome xenérico do nome clásico latino dunha especie deste xénero, Viburnum lantana, chamada a "árbore camiñante"[5].
- Variedades
- Viburnum opulus var. calvescens (Rehder) H. Hara
- Viburnum opulus subsp. trilobum (Marshall) R.T. Clausen
Ao longo da historia apareceron varios nomes sinónimos[6]:
- Opulus vulgaris Borkh. in Roem. [1797, Arch. Bot. (Leipzig), 1 (2) : 20] [nom. illeg.]
- Opulus rosea Schur [1866, Enum. Pl. Transsilv., 941 (in index, non in textu)]
- Opulus lobatofolia Gilib. [1792, Exercit. Phytol., 1 : 4] [nom. invalid.]
- Viburnum lobatum Lam. [1779, Fl. Fr., 3 : 363] [nom. illeg.]
- Viburnum glandulosum Salisb. [1796, Prodr. : 172] [nom. illeg.]
- Opulus palustris Gray [1821, Nat. Arr. Brit. Pl., 2 : 489] [nom. illeg.]
- Opulus glandulosus Moench
Cultivares editar
Cultívase coma unha planta ornamental polos seus froitos. Os froitos son comestíbeis en pequenas cantidades, tendo un gusto acedo e pode utilizarse para facer marmeladas, porén, se se come en grandes cantidades pode causar vómitos e diarreas.
Significado cultural editar
A flor do mundo é o símbolo nacional de Ucraína onde se coñece coma kalyna. Pódense atopar referencias a este arbusto no folclore ucraíno, nas súas cantigas, na súa arte pictoresca, nos seus bordados etc. Chervona Kalyna foi o himno do Exército Insurxente Ucraíno.
Esas raíces simbólicas remontan ao paganismo eslavo de hai varios milenios. De acordo cunha lenda, a Kalyna estaba asociada ao nacemento do Universo, á Trindade do Fogo: o sol, a lúa, e as estrelas[7][8]. Os seus froitos simbolizan o sangue e a perennidade dos lazos familiares. A Kalyna é frecuentemente retratada no bordado ucraíno en rushnyky (toallas) e camisas. No paganismo eslavo a Kalyna tamén representa a beleza dunha rapariga, que rima ben en ucraíno: Ka-ly-na - Div-chy-na[9][10].
Nome común editar
A Real Academia Galega non recolle nome algún para a especie, sendo as únicas referencies de nomes galegos as de E. Losada, J. Castro e E. Niño, na súa obra de 1992: Nomenclatura vernácula da flora vascular galega; baseándose nos primeiros nomes dados por Marcial Valladares Núñez no seu Diccionario gallego-castellano de 1884 onde denomina a planta de: frol d'o mundo; e da obra de Xoán Cuveiro Piñol de 1876: Diccionario Gallego, onde a denomina: bolas de neve[11].
Tamén se lle chama rosa de Gueldres.
Notas editar
- ↑ Nomes vulgares galegos preferidos en Nomenclatura vernácula da flora vascular galega, E. Losada, J. Castro e E. Niño, (1992), Xunta de Galicia
- ↑ (en inglés) Viburnum opulus en Botanical
- ↑ Dr. Berdonces I Serra. Viburnum opulus. Gran Enciclopecia de las Plantas Medicinales (Tikal ediciones). ISBN 84-305-8496-X.
- ↑ "Flor do mundo". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 27 de xuño de 2013.
- ↑ En Nombres Botánicos
- ↑ "Viburnum opulus". Tela Botánica. Consultado o 23 de marzo de 2020.
- ↑ Lady of Prykarpattia Arquivado 04 de novembro de 2014 en Wayback Machine. (en inglés)
- ↑ Ukrainian embroidery Arquivado 13 de xaneiro de 2010 en Wayback Machine. (en inglés)
- ↑ Doctor Bozhko, Agrarian Sciences. Tress in culture by folk. (en inglés)
- ↑ Doctor Kuzmenko, Philological Sciences. The symbolics of guilder rose in Ukrainian songs of the 20th century national liberating movements. (en inglés)
- ↑ En Dicionario de Dicionarios da USC - http://sli.uvigo.es/DdD/ddd_pescuda.php?pescuda=Viburnum&tipo_busca=cientifico
Véxase tamén editar
| Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Flor do mundo |
| Wikispecies posúe unha páxina sobre: Flor do mundo |
Bibliografía editar
- Blamey, M. & Grey-Wilson, C. (1989). Flora of Britain and Northern Europe. Hodder & Stoughton.
- Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan.