Emilio Cotarelo

escritor e crítico literario asturiano


Emilio Cotarelo y Mori, nado na Veiga (Asturias) o 1 de maio de 1857 e finado en Madrid o 27 de xaneiro de 1936, foi un musicólogo, bibliógrafo, cervantista e crítico e historiador literario asturiano. Membro da Real Academia Española –e dende 1913, o seu secretario perpetuo.

Infotaula de personaEmilio Cotarelo

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento(es) Emilio Cotarelo y Mori Editar o valor em Wikidata
1 de maio de 1857 Editar o valor em Wikidata
A Veiga, España Editar o valor em Wikidata
Morte27 de xaneiro de 1936 Editar o valor em Wikidata (78 anos)
Madrid, España Editar o valor em Wikidata
Membro da Asemblea Nacional Consultiva
25 de xaneiro de 1930 – 15 de febreiro de 1930
Senador de España
7 de decembro de 1919 – 15 de setembro de 1923
Circunscrición electoral: Real Academia Española
Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña Editar o valor em Wikidata
EducaciónUniversidade de Oviedo Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritor , político , musicólogo , crítico literario , bibliógrafo Editar o valor em Wikidata
Membro de
LinguaLingua castelá Editar o valor em Wikidata
Familia
FillosArmando Cotarelo Valledor Editar o valor em Wikidata

Galiciana: 12502

Traxectoria editar

Estudou Dereito civil e canónico na Universidade de Oviedo. Exerceu a avogacía, pero a abandonou para adicarse aos estudos históricos e á literatura. Foi discípulo e seguidor de Marcelino Menéndez Pelayo. Publicou diversos escritos en La España Moderna, Revista Contemporánea e Revista Crítica de Historia y Literatura, e artigos en periódicos como El Debate, El Sol e outros. A meirande parte dos seus escritos foron estudos críticos e eruditos, pero tamén publicou un par de novelas históricas en 1912: El hijo del Conde-Duque e Herenio.

En 1897 foi elixido membro da Real Academia Española, onde chegou a ocupar (1913) o cargo de secretario perpetuo. A máis doutros traballos biobibliográficos sobre historia da poesía e prosa española segundo a metodoloxía do Positivismo, converteuse nun grande experto en teatro español, do Século de Ouro ó XIX, e editou moitas das súas obras con grande erudición; entre esa obra bibliográfica están a biografía de Luis Vélez de Guevara [1] e varios traballos sobre Calderón de la Barca, Lope de Vega ou Miguel de Cervantes.

Tamén traballou a documentación e a biografía dos actores e actrices españois de todos os tempos, e editou, estudou e anotou unha famosa colección de novelas cortesanas en doce volumes, a Colección selecta de antiguas novelas españolas (Madrid: Librería de la Viuda de Rico e Librería de los Bibliófilos Españoles, 1906-1909) e estudou a historia da caligrafía e do teatro musical español (zarzuela, ópera, tonadillas, bailes).

Foi premiado con medalla de ouro na Exposición Internacional celebrada en Barcelona en 1929 polos seus traballos históricos sobre o teatro español do século XVII. En 1919 foi nomeado Senador pola Real Academia Española, cargo que ocupou durante tres lexislaturas, ata 1923.

Relación con Galiza editar

De orixe galegófona, da zona eo-naviega de Asturias, foi pai do tamén escritor e erudito Armando Cotarelo Valledor (1879-1950); aínda que practicamente non adicou obra á cultura galega, é autor dun tratado histórico no que sostén que a filla do rei Vermudo II de Galiza, León e Portugal non casara con Almanzor.[2]

Publicou artigos en Acción Coruñesa e nomeou académico correspondiente español en Galicia da RAE a Erasmo Buceta.[3]

Obras editar

Edicións editar

  • Sainetes de Ramón de la Cruz en su mayoría inéditos. Colección ordenada por Emilio Cotarelo y Mori. 2 tomos. Ed. Bailly Bailliere, 1928
  • Tirso de Molina, Comedias. Colección ordenada e ilustrada por D. Emilio Cotarelo y Mori. Madrid, Nueva Biblioteca de Autores Españoles, 1906-1907, 2 vols.
  • Lorenzo de Sepúlveda, Comedia de Sepúlveda, ahora por primera vez impresa según el manuscrito del Excmo. Sr. D. Marcelino Menéndez y Pelayo, con advertencia y notas de D. Emilio Cotarelo y Mori.
  • Cancionero de Antón de Montoro (El Ropero de Córdoba) Poeta del siglo XV, reunido, ordenado y anotado por Emilio Cotarelo y Mori. Madrid, José Perales y Martínez, 1900
  • Migajas del ingenio. Colección rarísima de entremeses, bailes y loas. Reimpresa con prólogo y notas por Emilio Cotarelo y Mori, Madrid, Imp. de la Rev. de Archivos, 1908.
  • Colección selecta de antiguas novelas españolas (Madrid: Librería de la Viuda de Rico y Librería de los Bibliófilos Españoles, 1906-1909, 12 vols.

Biobibliografías editar

  • Iriarte y su época, Madrid, 1897
  • Don Francisco de Rojas Zorrilla. Noticias biográficas y bibliográficas. Madrid, Impr. de la Revista de Archivos, 1911
  • El Conde de Villamediana. Estudio biográfico-crítico con varias poesías inéditas del mismo Madrid, 1886
  • Tirso de Molina. investigaciones bio-bibliográficas, Madrid, 1893
  • Vida y obras de don Enrique de Villena, Madrid, 1896.
  • Don Juan de Espina. noticias de este célebre y enigmático personaje, Madrid, 1908
  • Juan del Encina y los orígenes del teatro español, Madrid, 1901
  • Lope de Rueda y el teatro español, Madrid, 1901.
  • Don Diego Jiménez del Enciso y su teatro, Madrid, 1914.
  • Diccionario biográfico y bibliográfico de calígrafos españoles, Madrid, 1913-16, 2 vols.
  • Actores famosos del siglo XVII. Sebastián del Prado y su mujer, Bernarda Ramírez, Madrid, 1916
  • Luis Vélez de Guevara y su teatro, Madrid, 1917.
  • Ensayo sobre la vida y obras de D. Pedro Calderón de la Barca, Madrid, 1924
  • Un gran editor del siglo XVIII: biografía de D. Antonio de Sancha, Madrid, 1924
  • Un novelista del siglo XVII, imitador de Cervantes, desconocido, Madrid, 1925
  • Una tragedia real de la Avellaneda, Madrid, 1925.
  • Mira de Amescua y su teatro: estudio biográfico y crítico, Madrid, 1931.
  • Efemérides cervantinas: o sea resumen cronológico de la vida de Miguel de Cervantes Saavedra (1905)
  • Los hermanos Figueroa y Córdoba (1919)
  • Don Ramón de la Cruz y sus obras: ensayo biográfico y bibliográfico (1899)
  • Algunas noticias nuevas acerca de Rodrigo Cota (1926)
  • La Avellaneda y sus obras: ensayo biográfico y crítico (1930)
  • Nuevas noticias biográficas de Feliciano de Silva (1926)
  • Los puntos obscuros de la vida de Cervantes (1916)
  • La biografía de Moreto (1927)
  • Los Morantes (1906)
  • Varias noticias nuevas acerca de Florián de Ocampo (1926)

Historia literaria de España editar

  • Estudios de historia literaria de España, Madrid 1901
  • Estudio sobre la historia del arte escénico en España, Madrid, 1896, 3 vols.
  • Imitaciones castellanas del «Quijote», Madrid, 1900
  • Ensayo histórico sobre la zarzuela, o sea el drama lírico español, desde su origen a finales del siglo XIX, Madrid, 1932.
  • El primer auto sacramental del teatro español y noticia de su autor, el bachiller Hernán López de Yanguas, Madrid, 1902
  • Sobre el origen y desarrollo de la leyenda de los Amantes de Teruel, Madrid, 1903
  • Bosquejo histórico del entremés, la loa, el baile, la jácara y demás piezas intermedias en el teatro del siglo XVII, Madrid, 1911.
  • Cervantes y el «Quijote», Madrid, 1905
  • Los grandes calígrafos españoles: 1. Los Morantes, Madrid, 1906
  • Orígenes de la ópera en España y su desarrollo hasta fines del siglo XIX, Madrid, 1917.
  • Examen de una conferencia acerca de Tirso de Molina (1906)
  • La descendencia de Lope de Vega (1915)
  • Discursos leídos ante la Real Academia Española en la recepción pública de D. Emilio Cotarelo y Mori el 27 de mayo de 1900 [Discurso de Emilio Cotarelo y Mori; contestación de Alejandro Pidal y Mon] (1900)
  • Sobre quien fuese el raptor de la hija de Lope de Vega (1925)
  • El supuesto Libro de las querellas del Rey don Alfonso el Sabio (1898)
  • Los últimos amores de Larra (1924)
  • Últimos estudios cervantinos: rápida ojeada sobre los más recientes trabajos acerca de Cervantes y el Quijote (1920)

Fonoloxía, gramática e lexicoloxía editar

  • Fonología española: Cómo se pronunciaha el castellano en los siglos XVI y XVII, Madrid, 1909
  • Satisfacción a la Real Academia Española y defensa del vocabulario puesto á las obras de Lope de Rueda (1909)
  • Sobre el "le" y el "la": cuestión gramatical (1910)

Narrativa editar

  • El hijo del Conde-Duque, Madrid, 1912, novela histórica.
  • Herenio: novela histórica (Madrid, 1912)

Traballos bibliográficos editar

  • Catálogo descriptivo de la gran «Colección de comedias escogidas», 48 volumes impresos desde 1652 a 1704, Madrid, 1932
  • Bibliografía de las controversias sobre la licitud del teatro en España, Madrid, 1904.
  • Catálogo de obras dramáticas impresas pero no conocidas hasta el presente: con un apéndice sobre algunas piezas raras o no conocidas de los antiguos teatros francés e italiano (1902)
  • Bibliografía de Lope de Vega: la primera edición de sus Rimas (1935)
  • Discurso acerca de las obras publicadas por la Real Academia Española: leído en la Junta pública de 7 de octubre de 1928 con ocasión de celebrar la "fiesta del libro" e inaugurar una exposición de las referidas obras (1928)
  • Editores y galerías de obras dramáticas en Madrid en el siglo XIX (1928)
  • Catálogo abreviado de una colección dramática española: hasta fines del siglo XIX, y de obras relativas al teatro español (1930)

Biografías de actores editar

Historia editar

  • La reforma del calendario: orígenes y estudio práctico de esta cuestión (1924)
  • El supuesto casamiento de Almanzor con una hija de Bermudo II (1903)
  • El tecnicismo de la prehistoria (1923)

Notas editar

Véxase tamén editar