Cidade vella de Xerusalén

A cidade vella de Xerusalén (en hebreo: העיר העתיקה‎‎, [Ha Ir Ha'Atiqah], árabe: البلدة القديمة‎‎ , [al-Balda al-Qadimah], turco: Kudüs , armenio, Երուսաղեմի հին քաղաք [Yerusaghemi hin k'aghak']) é unha área de aproximadamente 0,9 km² situada dentro de Xerusalén Leste, constituíndo até a década de 1860 todo o armazón urbano. A cidade vella é o lugar onde se sitúan sitios relixiosos importantes tales como o Monte do Templo e o Muro das Lamentacións para a relixión xudía, o Santo Sepulcro para a relixión cristiá, e a Cúpula da Rocha e a Mesquita de Al-Aqsa para a relixión musulmá.[2]

Cidade vella de Xerusalén e as súas murallas
Cidade vella de Xerusalén, o Monte Scopus e o Monte das Oliveiras.
Xerusalén en Israel
Xerusalén
Xerusalén
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
País Israel (de facto)
Localización31°47′N 35°13′L / 31.783, -35.217
TipoCultural
CriteriosII, III, VI
Inscrición1981 (5ª Sesión)
Rexión da UNESCODistrito de Xerusalén[1]
Identificador148

Tradicionalmente, a cidade vella estivo dividida en catro barrios, aínda que os actuais nomes só se introduciron no século XIX. Este catro barrios son o Barrio Musulmán, o Barrio Xudeu, o Barrio Cristián e o Barrio Armenio.

A cidade vella de Xerusalén[3] foi incluída en 1981 dentro do Patrimonio da Humanidade da UNESCO. En 1982 Xordania solicitou a súa inclusión na Lista do Patrimonio da Humanidade en perigo.

Historia editar

 
Rúa na cidade vella.
 
Comercios na cidade vella.

No século XI a. C. o rei israelita David conquistou a cidade de Xebús, bastión do pobo xebuseo, un dos que habitaban Canaán. O bastión estaba fortificado con sólidos muros que o rodeaban. Cando David instalouse alí, designouna Ir David (A cidade de David). Este lugar está situado actualmente ao suroeste da actual cidade vella e é chamado Outeiro Ofel (foi descuberto e escavado pola Palestine Exploration Fund entre 1923 e 1925).

O fillo de David, Salomón, estendeu a construción dos muros e ademais edificou o templo que levou o seu nome. A cidade pasou a chamarse Ir Salomon (a Cidade de Salomón) chamada na Biblia, Xerusalén. Á morte de Salomón cara a 962 a.C acaeceu un cisma no pobo xudeu e formáronse dous estados: Israel con capital en Samaria e Xudá, con capital en Xerusalén.

A cidade resistiu a través dos anos os ataques dos seus poderosos veciños, pasando tamén por diversas etapas de vasalaxe até o ano 587 a. C. durante o reinado do último rei de Xudá, Sedecías, cando foi conquistada e arrasada polo rei Nabucodonosor II. O reino de Xudá pasou a ser unha provincia do Imperio Babilónico ou Imperio Caldeo e a maioría da clase rexente xudía sería enviada ao desterro en Babilonia.

No ano 530 a. C. o rei persa Ciro II o Grande conquistou o Imperio Babilónico e permitiu o regreso das comunidades xudías deportadas, á provincia de Xudá; estas regresaron a Xerusalén e reconstruíron a cidade e o Templo de Salomón.

En 332 a. C. Alexandre Magno conquistou o Imperio persa e a cidade non sufriu destrucións. Á morte de Alexandre, Xudá ou Xudea, e Xerusalén pasaron a formar parte do Imperio seléucida, o que á súa vez sería anexado ao Imperio romano o 64 a. C. polo xeneral romano Cneo Pompeio Magno, despois de derrotar a devandito Imperio. Xerusalén sufriu o asedio e a conquista romana, coa destrución dos seus muros e a anexión ao Imperio romano.

A cidade de Xerusalén recobrouse durante o mandato do xeral Marco Vipsanio Agripa, que ordenou a construción dun novo muro chamado a Terceira Muralla, permanecendo a cidade baixo a administración dunha elite relixiosa, os asmoneos, cando ocorreu a primeira guerra xudeorromana que implicou novamente o asedio romano a Xerusalén, e a toma e destrución da cidade o ano 70. d.C. realizada polo futuro emperador romano Perico.

 
Muro das Lamentacións

O ano 21 a.C o rei Herodes o Grande restaurou a cidade e o Templo, existindo aínda en pé unha parte chamada o Muro das Lamentacións, de grande importancia na relixión xudía.

Ao redor do ano 135, o emperador Adriano decidiu reconstruír a cidade co nome de Aelia Capitolina, o que provocou unha nova revolta entre os xudeus, que terminou en 135 coa vitoria romana e a expulsión e exilio da maior parte do pobo xudeu, coñecida como a Diáspora. O territorio de Xudea pasou a ser a provincia romana de Siria Palestina ou Palestina.

O destino de Xerusalén seguiu ligado a sucesivas conquistas e conflitos, formando parte do Imperio Romano de Oriente ou Imperio bizantino, dentro do cal foi unha do catro sedes de importancia relixiosa doutrinal do cristianismo, xunto con Constantinopla, Antioquía e Alexandría.

O ano 326, o emperador Constantino I o Grande mandou a levantar a Igrexa do Santo Sepulcro, que se constituíu nun dos principais lugares relixiosos do cristianismo.

 
Igrexa ortodoxa de Santa Ana, lugar de nacemento da virxe María.

O ano 614 o Imperio sasánida conquistou a cidade, rexéndoa até o ano 638, sendo desprazado pola expansión musulmá que ocupou a cidade incorporándoa ao Califato Omeia de Damasco, ao califato abbasí e ao Imperio Otomán sucesivamente.

Entre os anos 687 e 691 construíuse a Cúpula da Rocha. En 710 terminouse de erixir a Mesquita da al-Aqsa. Ambos os templos son importantes puntos relixiosos da relixión musulmá.

En 1095 o papa Urbano II predicou no Concilio de Clermont a Primeira Cruzada dirixida a conquistar Xerusalén dos musulmáns. O nobre francés Godofredo de Bouillón logrou este labor e logo de efectuar un masacre conquistou a cidade e creou o Reino de Xerusalén do cal foi o seu irmán Balduíno I, o primeiro representante co título de Rei de Xerusalén. Durante os seguintes anos a presenza das Ordes Militares cristiás foi intermitente na cidade, alternado coa presenza de tropas musulmás, entre os cales se distinguiu Saladino, que asediou e conquistou definitivamente a cidade no ano 1244.

As murallas de Xerusalén foron destruídas e reconstruídas moitas veces. As actuais murallas foron levantadas en 1538 polo sultán otomán Solimán o Magnífico e continuou baixo dominio otomán até o final da primeira guerra mundial.

As murallas teñen unha extensión aproximada de 4,5 km e a súa altura varía entre os 5 e 15 m, cun espesor de 3 m. Teñen 43 torres de vixilancia e 8 portas, das cales só 7 están abertas.

Os barrios editar

 
Igrexa do Santo Sepulcro.
 
Pasaxe no Barrio Xudeu.

Existen catro barrios na cidade vella: o Barrio Armenio, o Barrio Cristián, o Barrio Xudeu e o Barrio Musulmán, adicionalmente inclúese na cidade vella o Monte do Templo.

Barrio Armenio editar

O Barrio Armenio é o menor do catro barrios e está situado na esquina S.Ou. da cidade. Aínda que o pobo armenio é cristián, o Barrio Armenio é distinto ao Barrio Cristián. A pesar do pequeno tamaño e a poboación deste barrio, os armenios e o seu Patriarcado permanecen independentes e forman unha vigorosa presenza na Cidade Vella.

Barrio Cristián editar

O Barrio Cristián posúe 19 hectáreas (0,19 km²) está situado na esquina N.Ou. da cidade. O barrio contén a Igrexa do Santo Sepulcro, un dos lugares máis sacros do cristianismo.

Barrio Xudeu editar

Artigo principal: Barrio xudeu de Xerusalén.

O Barrio Xudeu (En hebreo:הרובע היהודי, HaRova HaYehudi ou a Rova) está situado ao S.E da cidade posúe unha superficie de 0,11 km². O Barrio Marroquí, fundado no século XII, foi demolido e anexado a este barrio en 1967, tras a ocupación do sector leste de Xerusalén, para crear a chaira diante do Muro das Lamentacións, co fin de crear un espazo para os visitantes e turistas, iniciándose así a planificación física do barrio.[4][5]

Barrio Musulmán editar

O Barrio Musulmán é o maior dos barrios cunha superficie de 31 hectáreas (0,31 km²) e está situado na esquina N.E. da cidade.

Monte do Templo editar

A Chaira das Mesquitas ou Monte do Templo é un sector relixioso da Cidade vella de aproximadamente 15 hectáreas (equivalentes a 0,15 é un sitio sacro para os musulmáns e para os xudeus.

Portas editar

Portas abertas editar

Galego

Hebreo Árabe Nomes alternativos Ano de construción Localización
Porta Nova Xa'ar HeJadash Al-Bab al-Jedid Porta de Hammid 1887 Oeste ao lado norte
Porta de Damasco Xa'ar Shjem Bab al-Amoud Xa'ar Damesek, Porta de Nablus, Porta do Pillar 1537 Centro ao lado norte31°46′53.71″N 31°46′53.71″N 35°13′48.77″L / 31.7815861, -35.2302139 / ,


Porta de Herodes Xa'ar HaPrajim Bab-a-Sahairad Porta das Flores, Xa`ar Hordos descoñecido Este ao lado norte
Porta dos Leóns Xa'ar HaArayot Bab Sittna Maryam Porta de Yehoshafat, Porta de Santa María, Porta de San Esteban, Porta das Tribos 1538-39 Norte ao lado leste
Porta do esterco Xa'ar HaAshpot Bab al-Maghariba Porta de Silwan, Porta de Mograbi, Xa'ar HaMugrabim 1538-40 Este ao lado Sur
Porta de Sion Xa'ar Tzion Bab al-Nabi Dá'oud Porta do Barrio Xudeu, Porta de David 1540 Centro ao lado sur
Porta de Iafa Xa'ar Yaffo Bab al-Khalil Porta do templo de David, Porta de Hebron 1530-40 Centro ao lado oeste

Notas editar

  1. UNESCO World Heritage Centre
  2. John Phillips (ed.). "Afterword". A Will to Survive - Israel: the Faces of the Terror 1948-the Faces of Hope Today. Dial Press/James Wade. about 225 acres  (en inglés).
  3. 148 Proposto como Patrimonio da Humanidade por Xordania. Segundo o disposto pola Unesco, a situación de Xerusalén é excepcional, porque non hai un acordo político xeral sobre o seu status. Certos países declaran que acatarían a situación definida no plan de partición de Nacións Unidas de 1947, que consideraba a Xerusalén como un corpus separado, non pertencente nin a Israel nin a Xordania.
  4. The Moroccan Quarter: A History of the Present, Thomas Abowd, Jerusalem Quaterly, nº7, 2000. Acceso 22-07-2012 (en inglés).
  5. "The Jewish Quarter in Jerusalem". Architecture of Israel Quarterly. 

Véxase tamén editar

Outros artigos editar