Ciclopentano
O ciclopentano é un hidrocarburo alicíclico saturado moi inflamable con fórmula química C5H10, formado por un anel de cinco átomos de carbono cada un unido a dous átomos de hidróxeno por encima e debaixo do plano do anel. É un líquido incoloro con cheiro a petróleo. O ciclopentano é un cicloalcano (alcano que ten un ou máis ciclos na súa molécula).
| Ciclopentano | |
|---|---|
|
|
Ciclopentano | |
Outros nomes pentametileno | |
| Identificadores | |
| Número CAS | 287-92-3 |
| PubChem | 9253 |
| ChemSpider | 8896 |
| Número CE | 206-016-6 |
| ChEBI | CHEBI:23492 |
| Número RTECS | GY2390000 |
| Imaxes 3D Jmol | Image 1 |
| |
| |
| Propiedades | |
| Fórmula molecular | C5H10 |
| Masa molecular | 70,1 g/mol |
| Aspecto | líquido incoloro |
| Olor | suave, doce |
| Densidade | 0,751 g/cm3 |
| Punto de fusión | −939 °C; −1 658 °F; −666 K |
| Punto de ebulición | 492 °C; 918 °F; 765 K |
| Solubilidade | soluble en etanol, acetona, éter |
| Acidez (pKa) | ~45 |
| Índice de refracción (nD) | 1,4065 |
| Perigosidade | |
| Principais perigos | Flammable[1] |
| NFPA 704 |
 3
1
0
|
| Punto de inflamabilidade | −372,0 °C; −637,6 °F; −98,9 K |
| Temperatura de autoignición | 361 °C; 682 °F; 634 K |
| Compostos relacionados | |
| Compostos relacionados | ciclopropano, ciclobutano, ciclohexano |
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa. | |
Fórmase polo cracking do ciclohexano en presenza de alúmina a alta temperatura e presión.
Foi preparado por primeira vez en 1893 polo químico alemán Johannes Wislicenus.[2]
Aplicacións industriais editar
O ciclopentano utilízase na fabricación de resinas sintéticas e adhesivos de goma e tamén para producir unha estrutura celular tipo escuma (blowing agent) na fabricación da escuma illante de poliuretano, que se encontra en moitas aplicacións domésticas, como refrixeradores e conxeladores, en substitución de substancias nocivas para o medio ambiente como o CFC-11 e HCFC-141b[3]
Tecnoloxías máis avanzadas, como hardware de computadoras e equipamento para viaxar ao espazo empregan lubricantes de ciclopentano multialquilados (MAC) debido á súa extremadamente baixa volatilidade.[4]
Formulación dos cicloalcanos editar
Os cicloalcanos poden ser formulados por un proceso chamado reformado catalítico. Por exemplo, o 2-metilbutano pode ser reformado a ciclopentano utilizando un catalizador de platino.
Notas editar
- ↑ CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
- ↑ J. Wislicenus and W. Hentschel (1893) "Der Pentamethenylalkohol und seine Derivate" (Ciclopentanol e os seus derivados), Annalen der Chemie, 275 : 322-330; ver especialmente as páxinas 327-330. Wislicenus preparou o ciclopentano a partir de ciclopentanona ("Ketopentamethen"), que se prepara quentando adipato de calcio.
- ↑ [1] Arquivado 09 de decembro de 2012 en Wayback Machine. Greenpeace - Appliance Insulation
- ↑ [2] Arquivado 02 de abril de 2015 en Wayback Machine. Pennzane - lubrication technology