Brianza

Brianza, ou Briansa en dialecto brianzolo, é unha rexión histórica italiana na Lombardía, situada ao norte da cidade de Milán e ao sur do lago de Como.

Paisaxe da Brianza: o lago Annone dividido en dous sectores pola península de Isella.

Etimoloxía

O nome Brianza probabelmente deriva do termo celta brig (montaña, altura) que permanece co mesmo significado aínda hoxe en día —principalmente na forma bricch— en moitos dialectos galoitálicos, incluíndo o brianzolo.

Xeografía

Localización da Brianza na rexión da Lombardía.

A Brianza histórica non se corresponde cunha entidade político-administrativa, e durante moitos séculos a expresión máis común para chama-la Brianza foi "montes de Brianza" ou "outeiros de Brianza", no sentido de "rexión montañosa chamada Brianza", onde "de Brianza" é un complemento do nome.

Como límites xerais da rexión pódense sinalar a Canle de Villoresi ao sur, o río Adda ao leste, os vales prealpinos do Triángulo de Lariano até o lugar onde o Lambro sobe cara ao norte e o río Seveso ao oeste.

A pesar da falta dunha institución territorial, o sentimento de pertenza a esta zona está fortemente marcado entre os seus habitantes. Ademais, as distintas áreas de Brianza presentan numerosos trazos que os unen e os diferencian do resto da Lombardía, de natureza xeográfica, demográfica, económica, social, cultural e lingüística.

Hoxe en día a Brianza engloba municipios pertencentes a catro provincias lombardas: a case totalidade de Monza e Brianza, a parte meridional de Como, a parte suroriental de Lecco e unha pequena parte da cidade metropolitana de Milán.

A súa superficie é de 879,8 km², na que vivían en 2016 1 483 336 habitantes, polo que a densidade de poboación nese ano era de 1 685,8 ab./km²

Principais municipios

Mapa dos dialectos lombardos.
A, lombardo alpino; B, lombardo occidental; C, lombardo oriental; D, trentino occidental; E, dialectos mixtos.
O brianzolo, como se ve no mapa, pertence ao occidental.

Municipio	Nome en brianzolo	Provincia	Poboación
Lissone	Lisôn	Monza e Brianza	44 451
Seregno	Serégn	Monza e Brianza	42 626
Desio	Dés	Monza e Brianza	40 100
Cantù	Cantü	Como	38 591
Cesano Maderno	Cesàn Madernu	Monza e Brianza	37 107
Vimercate	Vimercaa	Monza e Brianza	25 612
Giussano	Giüssaan	Monza e Brianza	24 363
Mariano Comense	Mariaan	Como	23 646
Meda	Meda	Monza e Brianza	23 045
Seveso	Séves	Monza e Brianza	22 877

Véxase tamén

Bibliografía

• Mauri, Michele & Domenico F. Ronzoni (2003): Ville della Brianza. Ediz. italiana e inglese. Vol. 1. Missaglia, Lecco, Italia: Bellavite. ISBN 978-88-7511-005-5.
• Mauri, Michele & Domenico F. Ronzoni (2004): Ville della Brianza. Ediz. italiana e inglese. Vol. 1. Missaglia, Lecco, Italia: Bellavite. ISBN 978-88-7511-031-4.