Bedřich Hrozný, nado en Lysá nad Labem o 6 de maio de 1879 e finado en Praga o 12 de decembro de 1952, foi un lingüista, orientalista e arqueólogo checo, que destacou por ser o primeiro en descifrar o hitita e a recoñecela como lingua indoeuropea.

Bedřich Hrozný
Nacemento6 de maio de 1879 e 1879
Lugar de nacementoLysá nad Labem e Lysá nad Labem
Falecemento12 de decembro de 1952 e 1952
Lugar de falecementoPraga
Soterradosen etiquetar
NacionalidadeImperio Austrohúngaro e Checoslovaquia
RelixiónEvangelical Church in Austria (1781-1918) e Igreja Evangélica dos Irmãos Checos
Alma máterUniversidade de Viena, Universidade Humboldt de Berlín e Faculty of Protestant theology of University of Vienna
Ocupaciónorientalista, arqueólogo, pedagogo, escritor, profesor universitario, Hititologia, assiriólogo, bibliotecario, historiador, mestre e filólogo
PaiVáclav Hrozný
IrmánsJindřich Hrozný e Marie Tardyová
editar datos en Wikidata ]
Bedřich Hrozný en 1915, co uniforme do exército autrohúngaro.

Traxectoria editar

Formación e primeiros estudos editar

Nado en Lysá nad Labem, en Bohemia central, estudou hebreo e árabe en Kolin e en 1904 participou nalgunhas escavacións na Palestina setentrional. A continuación, especializouse en asirioloxía, linguas orientais e escritura cuneiforme na Universidade de Viena, onde foi profesor do 1905 ao 1919[1].

O desciframento do hitita editar

Chamado a filas na Primeira guerra mundial, tivo ocasión de estudar as taboíñas cuneiformes ata o daquela sen descifrar atopadas en Boğazköy, no asentamento que despois habería ser identificado como Ḫattuša, a capital do Imperio hitita. Aplicando o método combinatorio deu deducido, partindo dos ideogramas xa coñecidos, o senso das outras palabras que constituían unha determinada frase. Illou e descifrou así diferentes elementos, entre os que estaban unha desinencia -an con función de acusativo singular, unha raíz verbal ad- / eza- co significado de "comer", nas formas ezateni ("vós comeredes") e adanzi ("eles comerán"); vadar co significado de "auga"[2].

A aplicación do método comparativo propio da indoeuropeística permitiulle inmediatamente a Hrozný establecer estreitas conexións entre a lingua que viña de descifrar, o hitita, e outras linguas indoeuropeas: ad- / eza- era inmediatamente comparábel co latín edo, ao alemán essen, ao checo jìsti; vadar ao inglés water, ao alemán Wasser, ao checo voda. A primeira frase descifrada por Hrozný en hitita foi unha fórmula litúrxica: «Agora vós comeredes pan, despois beberedes auga»[2].

Os resultados dos seus estudos, publicados en 1917, revolucionaron a indoeuropeística e conduciron progresivamente ao abandono de diversos paradigmas elaborados pola disciplina no curso do século XIX, da reconstrución "greco-sanscritista" proposta pola escola neogramática alemá á existencia dunha isoglosa dialectal que tería dividido as linguas indoeuropeas en occidentais e orientais (isoglosa centum-satem)[2].

A docencia en Praga editar

Do 1919 ao 1952, ano da súa morte, Hrozný detentou a Cátedra de Historia do Oriente Antigo na Universidade Carolina de Praga, onde foi Reitor entre o 1939 e o 1940. En 1925 dirixiu unha expedición checoslovaca a Kültepe (a hitita Neš ou Kaneš), sempre en Anatolia, onde atopou un milleiro de taboíñas en asirio[1].

Obras editar

  • Sumerisch-babylonische Mythen von dem Gotte Ninrag (Ninib), Berlín, Wolf Peiser, 1903
  • Obilí ve staré Babylónií, Vienna, Hölder in Komm., 1913
  • Die Lösung des hethitischen Problems in "Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft" n° 56, pp. 17–50, 1915
  • Die Sprache der Hethiter, ihr Bau und ihre Zugehörigkeit zum indogermanischen Sprachstamm, Leipzig, J.C. Hinrichs, 1917. Agora en Dresde, TU Dresden, 2002 ISBN 3-86005-319-1
  • Hethitische Keilschrifttexte aus Boghazköi, in Umschrift, mit Übersetzung und Kommentar, Leipzig, J.C. Hinrichs, 1919
  • Über die Völker und Sprachen des alten Chatti-Landes. Hethitische Könige, Leipzig, J.C. Hinrichs, 1920
  • Keilschrifttexte aus Boghazköi, in "Autographien", Leipzig, J.C. Hinrichs, 1921, vol. V-VI. Agora en Osnabrück, Zeller, 1970
  • Les inscriptions hittites hiéroglyphiques: essai de déchiffrement; suivi d'une grammaire hittite hiéroglyphique en paradigmes et d'une liste d'hiéroglyphes, Praga, Orientální Ústav, 1933
  • Über die älteste Völkerwanderung und über das Problem der proto-indischen Zivilisation. Ein Versuch, die proto-indischen Inschriften von Mohendscho-Daro zu entziffern, Praga, 1939
  • Die älteste Geschichte Vorderasiens und Indiens, Praga, Melantrich, 1940-1943
  • Inscriptions cunéiformes du Kultépé, Praga, 1952, vol. I
  • Ancient history of Western Asia, India and Crete, Nova York, 1953

Notas editar

  1. 1,0 1,1 "Artigo Bedřich Hrozný na Enciclopedia Treccani". Consultado o 21 de novembro de 2009.  (en italiano); "Artigo Bedřich Hrozný na Encyclopædia Britannica". Consultado o 21 de novembro de 2009.  (en inglés)
  2. 2,0 2,1 2,2 Francisco Villar, Los indoeuropeos y los orígenes de Europa, pp. 346-347.

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar