Antonio María Fabié

Antonio María Fabié Escudero, nado en Sevilla o 19 de xuño de 1832 e finado en Madrid o 3 de decembro de 1899 foi un político, escritor, filósofo, historiador e bibliófilo español coñecido pola súa admiración da filosofía de Hegel, á cal se afeccionou a mediados do século cando era estudante na Universidade de Sevilla e, mesmo, chegou a publicar unha tradución da Lóxica de Hegel. Estudou Farmacia e Dereito.

Antonio María Fabié

Nome orixinal	(es) Antonio María Fabié (es) Antonio María Fabié Escudero
Biografía
Nacemento	19 de xuño de 1832 Sevilla, España
Morte	3 de decembro de 1899 (67 anos) Madrid, España
Lista de gobernadores do Banco de España
outubro de 1899 – decembro de 1899 ← Luis María de la Torre y de la Hoz – Juan de la Concha Castañeda →
Overseas minister (en)
5 de xullo de 1890 – 23 de novembro de 1891 ← Manuel Becerra Bermúdez – Francisco Romero Robledo →
Datos persoais
País de nacionalidade	España
Educación	Universidade de Sevilla
Actividade
Ocupación	político , filósofo , historiador , xornalista , escritor , banqueiro
Empregador	Banco de España
Partido político	Partido Liberal-Conservador
Membro de	Real Academia Española (1891–1899) Real Academia de la Historia (1875–1899)
Lingua	Lingua castelá
Familia
Pai	Antonio María Fabié Gutiérrez de la Rasilla (en)
Premios  Orde de Isabel a Católica  Gran Cruz da Orde de Carlos lll
Sinatura

Traxectoria

Mocidade

Era fillo do farmacéutico sevillano Antonio María Fabié y Gálvez presidente do Colexio de Farmacéuticos de Sevilla, inspector de Farmacia da Aduana Nacional, académico de número da Academia de Boas Letras de Sevilla, membro da Xunta Municipal de Saúde e delegado adxunto de Farmacia do primeiro distrito da capital, así como 5º alcalde constitucional de Sevilla en varios períodos; e de María Amparo Escudero de Vega (Sevilla, 1805 - Sevilla 1836).

Estudou educación primaria no Colexio Hispalense, dirixido polo literato Alberto Lista. A principios de outubro de 1846 marchou a Madrid para estudar Farmacia. Alí viviu baixo o mesmo tellado que o numismático Antonio Delgado, autor de Las monedas autónomas de España, que foi o seu apoderado até que rematou, a licenciatura en Farmacia Universidade Complutense, en 1851 e tamén estudou algunhas materias de Ciencias Exactas, Físicas e Naturais. Durante este período influído polas súas afeccións literarias, estableceu unha estreita amizade con varios notables da época, máis vellos que el, como García Gutiérrez, Cayetano Rosell, Miguel de los Santos Álvarez e Miguel Agustín Príncipe, entre outros. Recibiu varias mencións honoríficas e premios extraordinarios dos seus profesores, principalmente de Miguel Colmeiro y Penido e Mariano de la Paz Graells .

Polo seu carácter e afeccións, non estaba acostumado a traballar na Farmacia de seu pai, a máis acreditada naquel momento en Sevilla, polo que pediu o seu permiso para estudar dereito. Como o seu pai non llo permitiu, pagou tódolos gastos dos estudos coa cantidade dos intereses da lexítima da súa nai. Obtivo grandes éxitos nos seus estudos e ao recibir o título de avogado en 1856 xa posuía unha considerable reputación. Fixo o doutoramento na Universidade de Sevilla. O doutor Álava, o doutor Beas y Dutari e o doutor Bedmar gabaron ao estudante e, anteriormente, o profesor de Lóxica e Ética, Nicolás María Rivero, prognosticáronlle un futuro moi brillante.

Madrid

No 1857, retornou a Madrid, contra a vontade do seu pai, e comezou a traballar en varios xornais, escribindo os seus primeiros artigos en El León Español. En La Patria escribiu unha serie de artigos sobre a lei Moyano de Instrución Pública que chamaron moito a atención. Foi entón cando estableceu unha estreita amizade con Cánovas del Castillo, que durou toda a vida. Entre 1859 e 1860, comezou a traballar na redacción de El Especialista e dos Anales de Medicina, Cirugía y Farmacia.

Casou en Sevilla, o 30 de decembro de 1860, con María Teresa Gutiérrez de la Rasilla y Castañeda, coa que tivo cinco fillos (María Patrocinio, Antonia, Antonio María, Francisco de Asís e María del Rosario). A seguir, regresou a Madrid onde se instalou definitivamente.

Foi membro fundador do Ateneo de Madrid onde mantivo polémicas sobre temas filosóficos con José Moreno Nieto e literarios con Manuel de la Revilla, Roberto Robet, Tomás Rodríguez Rubí e outros.

Cando, en 1861, José de Salamanca e Mayol fundou o xornal El Contemporáneo e José Luis Albareda y Sezde foi nomeado director, e como redactores aparecían Ramón Rodríguez Correa, Juan Valera y Alcalá Galiano e Eulogio Florentino Sanz. Fabié entrou como redactor xefe e criticou seguido tanto a O'Donnell como a Unión Liberal. Foi el quen conseguiu levara a Gustavo Adolfo Becquer, o seu íntimo amigo da infancia, e fixo que escribise os primeiros cuartís en prosa contra a súa vontade. Ayala, Bécquer e Fabié viviron xuntos na rúa do Prado durante uns meses en 1864, durante a ausencia da súa muller, que se atopaba en Sevilla por unha enfermidade da súa nai. Desde principios de abril de 1863 comezou a escribir no Diario de Barcelona, como correspondente en Madrid, e fíxose coñecida coas chamadas "correspondencias de A". Tamén colaborou noutros xornais como a Revista de España e a Revista Ibérica.

Traxectoria política

Ese mesmo ano, entrou no Partido Moderado e foi elixido deputado nas eleccións lexislativas de 1863 por Aspe (Alacant), pronunciando varios discursos, entre eles un sobre o réxime das posesións españolas no exterior.

En 1865, Fabié foi elixido deputado de novo por Alcoi, exercendo durante algúns meses o cargo de fiscal da Débeda Pública. O 6 de maio de 1865 defendeu nas Cortes a súa posición antiescravista nun discurso no que secundou unha moción contra o tráfico de escravos. En 1867, foi de novo deputado por Jerez de los Caballeros (Badaxoz) e tamén foi nomeado Alto Oficial no ministerio de Ultramar. Asinou o manifesto dirixido á raíña Isabel II en abril de 1868, pedíndolle que abrise o Parlamento, e cando se produciu a revolución de 1868 condenou gran parte da política do novo réxime. Durante o Sexenio, forma parte de oposición ao réxime e á monarquía de Amadeu I, formando parte do grupo afonsino de Cánovas. En 1871, foi elixido deputado, de novo, por Jerez de los Caballeros sen sabelo, debido a unha estratexia do seu amigo Peche. Entón formou parte do grupo chamado do canapé, dirixido por Cánovas del Castillo. Desde principios de xaneiro de 1872 dedicouse plenamente aos traballos preparatorios da restauración. Foi nomeado secretario xeral do comité afonsino, facendo todo o posible por apartar a Antonio Benavides e Fernández de Navarrete da representación da dinastía destronada e influíu enormemente no nomeamento de Cánovas del Castillo como o seu substituto.

Restauración borbónica

Insistiu persistentemente en lograr a asociación da antiga Unión Liberal coa causa da restauración, conseguindo que os exministros Pedro Salaverría e Constantino de Ardanaz y Undabarrena se puxesen de acordo con Cánovas. Durante o verán e outono de 1872, Fabié realizou varias viaxes por Cataluña e polo estranxeiro fomentando a causa da restauración. A finais dese ano, escribiu aos españois o borrador do primeiro manifesto do rei Afonso XII, que apareceu nas columnas do Diario Español ao perdelo Salaverría na rúa.

Na primavera de 1873, Fabié pediulle ao xeneral Blas Villate unha reunión con Cánovas para tratar sobre os apoios militares a prol de Afonso XII. Cánovas evitou a reunión durante máis dun mes, pero finalmente tivo que ceder e reuniuse co xeneral, que lle mostrou os poderes de apoio de vinte e catro camaradas en armas. Ao estar ausente Villate de Madrid, os xenerais nomearon ao capitán de artillaría Federico Sánchez Bedoya como representante e Cánovas nomeou a Francisco Romero Robledo e Fabié para negociar. A negociación fracasou debido á que Cánovas del Castillo estaba en contra do propósito de proclamar ao rei a través dun pronunicamneto da gornición de Madrid e das forzas que estaban no Norte e en Cataluña loitando contra os carlistas. O 6 de xaneiro de 1874, Sánchez Bedoya anuncioulle a Fabié que os xenerais desvencellábanse de calquera compromiso e que procederían a restaura-la monarquía borbónica baixo o seu propio risco.

Consumada a Restauración, Fabié foi nomeado subsecretario do Ministerio de Facenda. Militando xa no Partido Liberal-Conservador, foi elixido deputado por Casas-Ibáñez (Albacete), nas Cortes Constituíntes. Foi nomeado presidente da Comisión Xeral de Orzamentos, e participou con Salaverria no axuste da débeda pública e na Lei de orzamentos de 1876.

Retrato de Antonio María Fabié na colección do Banco de España (obra de Rafael Hidalgo de Caviedes)

En xaneiro de 1877 foi nomeado para o Consello de Estado. Nas Cortes de 1879, foi elixido deputado por Sevilla (capital), e volveu selo tamén nas de 1881, ocupando o cargo de presidente da sección do Contencioso do Consello de Estado. Nas Cortes de 1883, foi senador pola provincia de Ávila e foi nomeado fiscal do Tribunal Supremo de Xustiza, cargo do que non chegou a tomar posesión. En 1886, foi elixido senador por Castellón.

O 4 de xullo dese mesmo ano, no goberno de Cánovas, ocupou a carteira de ultramar (Real decreto do 5 de xullo de 1890), cargo que deixou un ano despois, recibindo o nomeamento de presidente do Consello de Filipinas e posesións do Golfo de Guinea (Real decreto do 27 de novembro de 1891) e axudou a Francisco Silvela na reorganización do Partido Liberal-Conservador. O 23 de febreiro de 1891 foi nomeado senador vitalicio.

Posteriormente, ocupou a presidencia do Xulgado do Contencioso Administrativo. O 20 de marzo de 1894 dimitiu como presidente do Consello de Filipinas e posesións do Golfo de Guinea.

En 1895, foi nomeado presidente do Consello de Estado e ocupou ese cargo até o 15 de setembro de 1897. Poucos días antes de partir cara a Santa Águeda (27 de xullo de 1897), cando camiñaban xuntos no Retiro, como adoitaban facelo, Cánovas indicoulle que se preparara para asumi-lo Ministerio de Fomento en outubro. Tralo asasinato de Cánovas, participou na reorganización do Partido Conservador apoiando a Silvela. Durante o período de oposición de 1898, tomou a dirección da minoría conservadora do Senado, por orde de Silvela, preparando co duque de Tetuán, a caída do gabinete de Sagasta na votación do tratado de París .

En 1899, foi nomeado presidente do Consello de Instrución Pública, en substitución de Eugenio Montero Ríos, cargo do cal renunciou por incompatibilidade de criterio co ministro de Fomento Marqués de Pidal, en materia de educación. O principal motivo de disensión era a opinión de Fabié en que no bacharelato debían primar os estudos de científicos sobre os literarios como se facía en Europa e tamén estaba en contra de eliminar os exames de principios de curso no ensino privado porque, iso, iría en detrimento da ensinanza pública pois as persoas con recursos evitarían levar os fillos aos institutos para non se someter a eses exames. A principios de outubro do mesmo ano foi nomeado gobernador do Banco de España, cargo que mantivo até morrer o 3 de decembro de 1899 por mor dun ictus.

Outros cargos

• O 13 de febreiro de 1874 foi nomeado académico (medalla número 20) da Real Academia da Historia, tomando posesión o 4 de abril de 1875.
• Foi Presidente dos Congresos Internacionais Americanistas celebrados en Copenhague (1883) e Turín (1886).
• En 1886, 1887 e 1888 realizou longas viaxes a Austria, Alemaña, Italia, Suecia e Noruega, Rusia, Francia, Suíza e Holanda. Foi nomeado en 1889 presidente da Real Sociedade de Anticuarios do Norte e membro da Sociedade Xeográfica de Berlín.
• O 18 de abril de 1890, a Real Academia Española designouno, por unanimidade, académico numerario. Tomou posesión o 24 de maio de 1891 co discurso Las obras literarias de Rodríguez Rubí, contestado por José de Castro y Serrano.
• En setembro de 1899, foi nomeado presidente honorario da Federación Española de Ximnasia.

Recoñecementos

Recibiu a Gran Cruz de Isabel a Católica e a de Carlos III.

Placa

Dende 1900, ten unha rúa adicada en Sevilla: a rúa Fabié. O mesmo ano, de 1900, o concello decidiu pór unha placa de mármore conmemorativa na casa da rúa san Jacinto, do barrio de Triana, onde nacera, que poñía:

«El DÍA 15 DE JUNIO DE 1832 NACIÓ EN ESTA CASA EL EXCELENTÍSIMO SEÑOR DON ANTONIO MARÍA FABIÉ Y ESCUDERO, MINISTRO DE ULTRAMAR, PRESIDENTE DEL CONSEJO DE ESTADO, FILÓSOFO, HISTORIADOR Y ERUDITO; SEVILLA, POR SU ACUERDO DE 23 DE FEBRERO DE 1900, DISPUSO LA COLOCACIÓN DE ESTA LÁPIDA, PARA PERPETUAR LA MEMORIA DE TAN ILUSTRE PATRICIO. MURIÓ EN MADRID EL 3 DE DICIEMBRE DE 1899.»

Hoxe en día, existe unha placa de cerámica que pon:

«EN EL ANTIGUO NÚMERO 17 DE ESTA CALLE, NACIÓ EL FILÓSOFO, HISTORIADOR Y ERUDITO ANTONIO MARÍA FABIÉ Y ESCUDERO. FUE ÚLTIMO MINISTRO DE ULTRAMAR. PRESIDENTE DEL CONSEJO DE ESTADO Y PRESIDENTE DEL BANCO DE ESPAÑA. FALLECIÓ EL DÍA 3 DE DICIEMBRE DE 1899.»

Obras

• 1871, Biografía del Sr. D. Antonio María Fabié y Gálvez. Sevilla: Imp. Calle de las Sierpes, núm. 3, antiguos y 73, modernos.
• 1872, [Tradución de] La lógica de Hegel.
• 1873, [edición de] Los cuatro libros del cortesano, compuestos en italiano por el Conde Baltasar Castellón, y agora nuevamente traduzidos en lengua castellana por Boscán, edición dirixida por Antonio María Fabié. Madrid: Librería de Alfonso Durán.
• 1875, Examen del Materialismo Moderno. La Biblioteca de Instrucción y Recreo
• 1879, Vida y escritos de F'r. Bartolomé de las Casas. Obispo de Chiapas. Madrid: Miguel Ginesta.
• 1879, Notas y apuntes de un viaje por el Pirineo y por La Turena hecho en el verano de 1878. Madrid: Establecimiento tipográfico de M.P. Montoya y Cº.
• 1880, El Principado de As'turias. Rápido examen del estudio histórico-legal. Madrid: Est. tip. de la integridad de la patria a cargo de Eduardo Viota.
• 1880, El Principado de Asturi'as: estudio histórico-legal. Madrid: Establecimiento tipográfico de M. P. Montoya y Compañía
• 1882, «Rodrigo de Villandrando Conde de Ribadeo». Discu'rso leído en la Junta Pública de aniversario de la Real Academia de la Historia. Madrid: Imprenta y fundición de M. Tello.
• 1885, Disertaciones jurídicas sobre el desarrollo histórico del derecho, sobre las bases del Código civil y sobre la organización de los tribunales. La Revista de Legislación.
• Recuerdos de Sevilla
• 1885, Estudio filológico. Madrid: Imprenta de Fortanet
• 1886, Vida y escritos de Francisco López de Villalobos. Madrid: Imprenta de Miguel Ginesta.
• 1888, Estudio crítico sob're la obra de D. Manuel Rodríguez de Berlanga. Madrid.
• 1889, Comentarios a la Ley para ejercicio de la Jurisdicción Contenciosa. Madrid.
• 1890, Colección de documentos inéditos para la historia de España, con comentarios y notas.
• 1892, Biografía del Excmo. Sr. D. Pedro Salaverría. Madrid: Imp. de Fortanet.
• 1893, Algunos sucesos de la vida de Colón anteriores a su primer viaje a las Indias. Ensayo crítico. Madrid: Est. Tip. Fortanet. 1893.
• 1896, Ensayo histórico de la Legislación española en sus Estados de Ultramar. Madrid: Est. Tip. Sucesores de Rivadeneyra.
• 1896, Estudio sobre la organización y costumbres del país vascongado con ocasión del examen de las obras de los Sres. Echegaray, Labairu, etc.. Madrid: Est, Tip. de Fortanet.
• 1898, Mi gestión ministerial respecto a la isla de Cuba. Madrid: Impr. del Asilo de Huérfanos del Sagrado Corazón de Jesús.
• 1928, Cánovas del Castillo. Su juventud. Su edad madura. Su vejez. Estudio biográfico. Barcelona: Gustavo Gili
• Estudio sobre El maestro Antonio de Nebrija y su obra
• Historia de la Legislación de Indias (tres tomos)
• Problemas de enseñanza
• La verdad del presupuesto
• Discursos parlamentarios
• Estudos Filolóxicos: Garcés, elegancia y vigor de la lengua ca'stellana.

Véxase tamén

Bibliografía

• Pasamar Alzuria, Gonzalo; Peiró Martín, Ignacio (2002). Diccionario Akal de Historiadores españoles contemporáneos (en castelán). Madrid: Akal. ISBN 9788446014898. 
• Pascual, Pedro (1999). El compromiso intelectual del político: Ministros escritores en la Restauración canovista (en castelán). Madrid: Ediciones de la Torre. ISBN 84-7960-247-3. 
• Hernández Laille, Margarita (2014). Darwinismo y manuales escolares en España e Inglaterra en el siglo XX (1870-1902) (ebook) (en castelán). Madrid: UNED. ISBN 978-84-362-6013-7. 

Outros artigos

• Lista de gobernadores do Banco de España

Ligazóns externas

• Biografía de Antonio María Fabié Escudero .
• Ficha na Real Academia da Historia
• Expediente na Real Academia Española
• Obras na Biblioteca Dixital Hispánica da Biblioteca Nacional de España
• Ficha no Congreso dos DeputadosArquivado 17 de xuño de 2020 en Wayback Machine.
• Ficha no Senado