A Merca

concello da comarca de Terra de Celanova, na provincia de Ourense

A Merca é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca da Terra de Celanova. Segundo o IGE a súa poboación en 2018 era de 1.911 persoas (2.373 en 2003).

A Merca
Escudo da Merca
Casa do Concello.
Situación
Xentilicio[1]merqués/merquesa
Xeografía
ProvinciaProvincia de Ourense
ComarcaComarca da Terra de Celanova
Poboación1.954 hab. (2023)[2][3]
Área51,0 km²[3]
Densidade38,31 hab./km²
Entidades de poboación12 parroquias[4]
Política (2023 [5])
AlcaldeJosé Manuel Garrido Sampedro (PPdeG[6])
ConcelleirosBNG: 1
PPdeG: 6
PSdeG-PSOE: 2
Eleccións municipais na Merca
Uso do galego[7] (2011)
Galegofalantes82,31%
Na rede
http://www.amerca.gal/
editar datos en Wikidata ]

Poboación editar

Censo total[8] 1.911 (2018)
Menores de 16 anos 122 (6,38 %)
Entre 16 e 64 anos 1.001 (52.38 %)
Maiores de 64 anos 788 (41.23 %)
Evolución da poboación da Merca   Fontes: INE e IGE.
1900 1930 1950 1981 2004 2009 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
4.975 5.463 6.016 5.054 2.341 2.254 2.212 2.197 2.119 2.078 2.021 1.976 1.924 1.911 1.913 1.912 1.939
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Xeografía editar

O concello atópase na súa maior parte entre os 400 e 500 m de altitude. Está dividido á metade por unha pequena serra, prolongación do outeiro de Boa Madre e dos montes de Augas Santas e Cousa, que separan as cuncas dos ríos Miño e Arnoia. Os maiores cumios son o monte de Castrelos (645 m), Outeiro de Fontefría (561 m) e Alto de Rodela (510 m). Floracións deste cordón son tamén as altitudes do noroeste, como A Vaqueiriza (522 m), Labradas (602 m), Castro de Pereira (530 m), O Pozo (540 m) e As Picoñas (550 m). A Cota máxima sitúase na fronteira co concello de Allariz, nos montes do Barracel (856 m). Xeoloxicamente a zona setentrional ten unha orixe precámbrica e paleozoica.

Climatoloxía editar

O concello aséntase nunha zona de transición climática entre o oceánico mediterráneo e o oceánico continental.

Os valores térmicos medios anuais oscilan arredor dos 12 °C no sur (a media mínima dáse en xaneiro con 6,5 °C, e a máxima en xullo con 19,2 °C) e de 15 °C no norte (media mínima en xaneiro de 6,9 °C e máxima en xullo de 22,9 °C). Na zona sur hai uns 120 días de choiva ao ano, cunhas cantidades de entre 1000 e 1500 mm. No norte a contía total non excede os 1000 mm anuais.

Hidrografía editar

A rede hidrográfica organízase arredor dos ríos Barbaña e o Arnoia. O primeiro nace no Alto da Manchica e únese ao Miño en Ourense. O Arnoia inicia o seu percorrido no termo da Merca e, tras cruzar o canón do Muíño dos Mouros-Salpurido con fervenzas, comeza a escavar un val a partir de Rubillós. Recibe pola dereita os arroios dos Muíños, Seixoso, Covo e Portamosqueiro; e pola esquerda, o Fechiñas, Corvillón, Pardavedra e Entrambosríos.

Historia editar

Ao longo do río Arnoia apareceron os máis antigos vestixios, como os castros da Peneda da Lebre (en alusión a unha ermida antiga, da que non existen restos, adicada a San Amaro, de onde procede unha imaxe conservada na Capela do Espírito Santo); o de Outeiro de San Marcos (situado na Mezquita, próximo a Compostela), o de Castro de Rodela (é o de maiores dimensións, e está situado en Faramontaos, entre os concellos da Merca e de Celanova) e o do Monte do Castro de Olás.[Cómpre referencia]

Patrimonio editar

A igrexa de San Pedro da Mezquita foi declarada Monumento Nacional en 1931. Nas súas proximidades consérvanse sepulcros antropomorfos e un cruceiro de fuste estriado, decorado con figuras na parte central e descansando sobre o seu capitel un Cristo de gran tamaño.

A torre de San Pedro da Mezquita foi no pasado sede do señorío da Casa de Bragança, pero tras sufrir diversos derrubes e modificacións consérvase só a parte inferior.

No concello hai varias casas solariegas, destacando a Casa da Rapela en Salpurido (parroquia de Zarracós) e o pazo de Santa María de Olás de Vilariño, cunha solaina voada. Ademais, e como testemuña da súa antiga riqueza agrícola, o municipio dispón dun singular conxunto de canastros.

No Entroido da Mezquita os «galos» bailan polas rúas xuntándose cos «mecos» de Froxás das Viñas. Estes últimos presentan unha singular persecución co público asistente aos actos, mostrando unha vestimenta de gran riqueza cromática.

Galería de imaxes editar

Artigo principal: Galería de imaxes da Merca.

Parroquias editar

Galicia | Provincia de Ourense | Parroquias da Merca

Corvillón (Santa María) | Entrambosríos (Santa Mariña) | Faramontaos (San Xes) | A Manchica (Nosa Señora de Lourdes) | A Merca (Santa María) | A Mezquita (San Pedro) | Olás de Vilariño (Santa María) | Parderrubias (Santa Olaia) | Pereira de Montes (Santa María) | Proente (Santo André) | San Vitoiro da Mezquita (San Vitoiro) | Zarracós (Santo André)

Lugares da Merca editar

Para unha lista completa de todos os lugares do concello da Merca vexa: Lugares da Merca.

Notas editar

  1. Véxase no Galizionario.
  2. Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020. (en castelán).
  3. 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2023) "A Merca".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
  4. Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
  5. Goberno de España, Ministerio del Interior (ed.). "Elecciones 2023" (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023. 
  6. "El PSdeG gobernará sobre 1,2 millones de gallegos, el PP a 667.000, y el BNG a 360.000". La Voz de Galicia (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2023. 
  7. Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014. Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google 
  8. Poboación segundo sexo e grandes grupos de idade da Merca

Véxase tamén editar


 
 Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.