Metafonía: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
BanjoBot (conversa | contribucións)
m Bot:formateando categorías en maíuscula
Sen resumo de edición
Liña 1:
A '''Metafonia''' é un fenómeno [[fonética|fonético]] e [[fonoloxía|fonolóxico]] que consiste na alteración do timbre dunha [[vogal]] tónica por influencia das vogais próximas. Este é un fenómeno propio do [[galego-portugués]] tamén presente noutras linguas romances como o [[Lingua italiana|Italiano]] e en zonas do astur-leonés. A metafoniametafonía propia do [[Lingua galega|galego]] e do [[Lingua portuguesa|portugués]] é a apertura da vogal tónica meia por causa de vogal final aberta ou o feche de vogal meia por vogal final fechada ou semi fechada.
 
O fenómeno chamasechámase tamén '''metafonía nominal''' porque en galego e portugués non afecta a formas verbais mais só a nomes (substantivos e adxectivos).O caso masimáis común de metafonía é cando o -o final fixo que as dúas vogais tónicas /ε/ /ω/, abertas etimoloxicamente, pasasen a pechadas /e/ /o/ nunha parte do territorio [[Galiza|galego]].
A evolución do [[latín]], sería:
Liña 11:
No caso de /'mεdo/ as únicas zonas sen metafonía son as do galego máis oriental e tamén o [[galego exterior]]. Hai un claro dominio de /'medo/ no resto do territoria galego.
 
Non pasa o mesmo en ollo, pronúnciase sen metafonía /'ωλo/ na totalidade da provincia de [[Ourense]], no galego exterior, en [[Lugo]] (aínda que nalgúns sitios hai algo de metafonía coma no [[Ortegal]]), e tamén concellos fronteirizos entre [[Pontevedra]] e [[Ourense]]. [[Manuel Ferreiro]] refere que nalgunsnalgúns caso a metafoniametafonía serve para diferenciar significados como entre ollo da cara e ollo dun obxecto.
A metafonía provocada por -a final é moito menos común na Galiza.
 
Nos dialectos portugueses centro-meridionais o sistema é lixeiramente diferente, pois ali diferenciase entre o singular con metafonia e o plural sen ela. Williams di que isto se debe a que o '''-s''' final fixo mais lenta a evolución da pronuncia do '''o''' postónico a '''-u''' e polo tanto detivo a metafonía.
 
A metafonía en xeral non está condenada no [[Galego estándar|estándar]], senonsenón que permite unha dobre posibilidade de pronunciación, con metafonía ou sen ela. Porén, no caso de ''medo'', coma as zonas afectadas pola metafonía ocupan unha maioria abrumadora prefírese a pronuncia do e pechado.
A metafonía na escrita non ten repercusión algunha, polo que non se pode analizar a súa aceptación na literatura. Tampouco é visible a súa aprobación/rexeitamento ou identificación con distintos sectores da sociedade ou zonas de [[Galiza]].