Lingua digoriana: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 1:
 
{{Atención}}
{{Traballando|Traballando para facer un artículo axeitado.}}
{{Info lingua
Liña 11:
| falantes = Uns 15.500
| fam1 = [[Linguas indoeuropeas|Indoeuropea]]
| fam2 = [[Linguas indoiranias|Indo-iraniaIndoirania]]
| fam3 = [[Linguas iranias|Irania]]
| fam4 = [[Linguas iranias orientais|orientais]]
| fam5 = [[Linguas iranias orientais setentrionais|orientais setentrionais]]
| escritafam6 = Alfabeto[[Lingua cirílicoescita|Escita]] iristano
| fam7 = [[Lingua escito-sármata|Escito-sármata]]
| fam8 = [[Lingua alana|Alano]]
| escrita = Alfabeto cirílico irano
<!-- Estatuto oficial -->
| oficial = Non, pero úsase en tódolos ámbitos.
Liña 40 ⟶ 43:
==O nome==
O adxectivo '''digorés''' fai referencia ao relacionado cos habitantes de '''Digoria''' (en digorés e ironés '''Дигорæ''', en ruso díse '''Digorá''' (Дигорa)), distrito de Iristán Norte-Alania (nome autóctono), coñecido como ''Osetia do Norte-Alania''. Os digoreses chaman á súa lingua '''Днгоронау''' (''digoronau'') ou '''Днгорон æвэаг''' (''digoron ævzag'', que quere dicir ''lingua digoresa'') e asimesmos '''digoron''' ou '''днгорæттæ''' (''digorættæ'', que quere dicir ''pobo digorés''. A terminación '''-on''' fai relación a pertenza dun pobo e '''-au''' á lingua que fala un pobo.
Pode atoparse escrito ''digor'', pero esta palabra non é correcta. En inglés aparece coma ''digorian'' (correcto, xa que fai mención a que é relativo ao pobo de Digoria) ou ''digor'' (incorrecto, pero que está moi estendido) e esta palabra pasa á moitísimas linguas. Isto débese ao grande descoñecemento que se ten, en xeral, sobre as linguas iranias, pobos e nomes iranios. Isto tamén acontece coas linguas bálticas, eslavas, indoarias e armenia, das que se soen tomar do inglés e francés os xentilicios ou nomes de lugar asociados a estas linguas (curiosamente do chamado grupo [[satem]]), pois occidente está máis afecto ao mundo greco-latino-xermánico (curiosamente o chamado grupo [[kentum]] que ao oriente; chegando a cometerse verdadeiros e curiosos erros pois o francés usa o seu sistema fónico para osadaptar as palabras ou empréstimos e o inglés usa o seu.
 
==Diferenzas entre o digorés e o [[ironés]] ou literario==
*No sitema vocálico, exemplos:
# osetioirano [ɨ] digorés [i] : фыд / фидæ - ''pai''
# osetioirano [i] digorés [e] : хид / хед - ''ponte''
# osetioirano [u] digorés [o] : æрду / æрдо - ''cavelo, pelo''
# osetioirano [Co] digorés [Cʷæ] : хо / хуæрæ - ''irmá''
# osetioirano -Ø digorés -æ : æхсæв / æхсæвæ - ''noite''
# osetioirano [ʤ] digorés [ɡ] : джитын / игетун - ''dubidar, vacilar''
 
*Na morfoloxía:
:Uso do artigo determinado fronte a carencia deste no ironirano (aínda que este ten certas peculiaridades fonéticas, que indican que antigamente puido terse usado).
:Non fai uso do caso gramatical [[caso comitativo|comitativo]].
 
*No léxico:
:O digorés e moito máis arcaizante, conserva unha sílaba máis có ironirano.
 
=O alfabeto=
Usa o mesmo alfabeto ca súa lingua irmá, o ironés (oseto moderno)irano.
 
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 style="border-collapse:collapse; "
Liña 66 ⟶ 69:
! align=left | IPA
! align=left | Exemplo en oseto
! align=left | Transliteración do oseto
(Academia das Ciencias)
! align=left | Alfabeto latino