Ebla: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m sigo probando o tradutor francés-galego da Xunta, para chegar a unha calidade mínima require moito traballo de revisión.
mSen resumo de edición
Liña 1:
{{enuso}}
[[Imaxe:Syria2mil.JPG|thumb|Localización de Ebla]]
'''Ebla''' (en [[lingua árabe|árabe]]:عبيل، إيبلا, actual '''Tell Mardikh''' en [[Siria]] ) é un xacemento arqueolóxico situado a 60 km ao sur de [[Alepo]] sobre a ruta de [[Hama]], despois da bifurcación en dirección [[Latakia]], ocupa unha posición xeoestratéxica na entrada dun porto que dá acceso ao [[Mediterráneo]]. O xacemento que se presenta baixo a forma dun [[tell]] oval de 60 ha dominada por unha acrópole central descubriuse en [[1964]] e os seus vestixios postos ao día polos equipos do profesor [[Paolo Matthiae]] (Universidade La Sapienza de Roma) en [[1968]].
 
Liña 7 ⟶ 8:
 
== Ebla na segunda metade do III milenio ==
[[Imaxe:Ebla.jpg|thumb|Restos da cidade de Ebla]]
 
O primeiro habitado (Mardikh I) corresponde á segunda metade do IV milenio. O segundo nivel (Mardikh II) cobre a maioría do III milenio. O apoxeo de Ebla para este período é o nivel II B1 (contra 2350-2250). Un monumento importante desta época é o que corresponde co coñecido como "pazo G", divídese en varias partes: o "complexo central", no que habitaba o personaxe máis importante, o "tribunal de audiencias", as "dependencias administrativas", e o "complexo meridional", onde residían os dignitarios do pazo. Descoñecemos o resto da cidade neste período, xa que aparece recuberto por outros niveis.
 
É nas "dependencias administrativas" que se descubriu un conxunto de 14 000 táboas, un dos descubrimentos meirandes da arqueoloxía oriental dos últimos decenios. Están escritas en eblaíta, lingua semita, adaptando a escritura sumeria para a súa notación, e infórmannos da historia da cidade paradurante unha maiorgran parte do século XXIV a.C., baixo o reinado de tres soberanos: [[Igrish-Halam]], [[Irkab-Damu]] e [[Ish'ar-Damu]]. Levan o título sumerio de ''en'' ou o eblaíta de ''mâliku''. A función real parece fortemente marcada polo aspecto relixioso. Rendíaselles culto funerario éralle aos soberanos defuntos na cidade de [[Darib]]. A administración do reino exercíaa o lugal.
 
Politicamente, Ebla é unha dos máis importantes estados do norte de Siria. Ingrésalle non obstante un tributo a [[Mari]]. Igrish-Halam, asistido por dous lugal que ocupan unha posición privilexiada, Darmia e Tiro, reforza o poderío da cidade. O seu sucesor Irkab-Damu, secundado por outro lugal, Arrukum, que se volve pouco a pouco o "visir" do reino, consegue rebaixar o tributo ingresado a Mari, signo da potencia nova de Ebla. Somete [[Emar]], e asina un tratado con [[Abarsal]]. Baixo o soberano seguinte, Ish'ar Damu, o lugar vólvese o xerente dos asuntos administrativos da cidade, mentres o en conságrase sobre todo aos asuntos relixiosos. Dous grandes lugal sucédense entón: Ibrium e seu fillo Ibbi-Zikkir. Ebla está entón no apoxeo da súa potencia, e mantén relacións con [[Exipto]] e [[Mesopotamia]].
 
Ebla e Mari parecen compartir o dominio do norte de Siria, con [[Nagar]] máis ao leste ata a invasión desta rexión por [[Sargon]] de [[Acadia]], cara o 2300 a.C. quen toma Ebla e saquéaa. A dinastía éblaíta remata no caos, e séguese unha fase de abandono da cidade para preto dun século.
 
[[ar:إبلا]]
[[ca:Ebla]]
[[da:Ebla]]
[[de:Ebla]]
[[en:Ebla]]
[[es:Ebla]]
[[fr:Ebla]]
[[ja:エブラ]]
[[ko:에블라이트]]
[[it:Ebla]]
[[he:אבלה]]
[[lv:Ebla]]
[[nl:Ebla]]
[[no:Ebla]]
[[pl:Ebla]]
[[pt:Ebla]]
[[ru:Эбла]]
[[fi:Ebla]]
[[sv:Ebla]]
[[ur:عبیل]]