Ebla: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición |
m sigo probando o tradutor francés-galego da Xunta, para chegar a unha calidade mínima require moito traballo de revisión. |
||
Liña 5:
Os restos atopados permitiron recoñecer a existencia dunha rica biblioteca, de máis de dezasete mil táboas de arxila gravadas en [[lingua sumeria|sumerio]] e en [[lingua eblaíta|eblaíta]]. Estas táboas subministraron informacións preciosas sobre a economía, o comercio e a industria, a administración e a diplomacia, deste antigo reino: arquivos económicos, tratados de alianza con outros estados, relacións de guerra e de paz, epopeas e himnos relixiosos. Ebla foi unha das máis poderosas Cidade-Estado de Siria entre o 2500 e o 2400 a.C.
== Ebla na segunda metade do III milenio ==
O primeiro habitado (Mardikh I) corresponde á segunda metade do IV milenio. O segundo nivel (Mardikh II) cobre a maioría do III milenio. O apoxeo de Ebla para este período é o nivel II B1 (contra 2350-2250). Un monumento importante desta época é o que corresponde co coñecido como "pazo G", divídese en varias partes: o "complexo central", no que habitaba o personaxe máis importante, o "tribunal de audiencias", as "dependencias administrativas", e o "complexo meridional", onde residían os dignitarios do pazo. Descoñecemos o resto da cidade neste período, xa que aparece recuberto por outros niveis.
É nas "dependencias administrativas" que se descubriu un conxunto de 14 000 táboas, un dos descubrimentos meirandes da arqueoloxía oriental dos últimos decenios. Están escritas en eblaíta, lingua semita, adaptando a escritura sumeria para a súa notación, e infórmannos da historia da cidade para unha maior parte do século XXIV a.C., baixo o reinado de tres soberanos: [[Igrish-Halam]], [[Irkab-Damu]] e [[Ish'ar-Damu]]. Levan o título sumerio de ''en'' ou o eblaíta de ''mâliku''. A función real parece fortemente marcada polo aspecto relixioso. Rendíaselles culto funerario éralle aos soberanos defuntos na cidade de [[Darib]]. A administración do reino exercíaa o lugal.
Politicamente, Ebla é unha dos máis importantes estados do norte de Siria. Ingrésalle non obstante un tributo a [[Mari]]. Igrish-Halam, asistido por dous lugal que ocupan unha posición privilexiada, Darmia e Tiro, reforza o poderío da cidade. O seu sucesor Irkab-Damu, secundado por outro lugal, Arrukum, que se volve pouco a pouco o "visir" do reino, consegue rebaixar o tributo ingresado a Mari, signo da potencia nova de Ebla. Somete [[Emar]], e asina un tratado con [[Abarsal]]. Baixo o soberano seguinte, Ish'ar Damu, o lugar vólvese o xerente dos asuntos administrativos da cidade, mentres o en conságrase sobre todo aos asuntos relixiosos. Dous grandes lugal sucédense entón: Ibrium e seu fillo Ibbi-Zikkir. Ebla está entón no apoxeo da súa potencia, e mantén relacións con [[Exipto]] e [[Mesopotamia]].
Ebla e Mari parecen compartir o dominio do norte de Siria, con [[Nagar]] máis ao leste ata a invasión desta rexión por [[Sargon]] de [[Acadia]], cara o 2300 a.C. quen toma Ebla e saquéaa. A dinastía éblaíta remata no caos, e séguese unha fase de abandono da cidade para preto dun século.
| |||