Rasmus Rask: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Thijs!bot (conversa | contribucións)
m bot Engadido: fi:Rasmus Rask
Servando2 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 5:
== Biografía ==
=== Primeiros anos ===
Rask naceu en [[Brændekilde]], na illa dinamarquesa de [[Fionia]]. Estudou na [[Universidade de Copenhagen]], onde mostrou un extraordinario talento para a adquisición de línguaslinguas. En 1808 foi nomeado conservador axudante da [[biblioteca]] universitaria, e algúns anos máis tarde profesor de historia literaria . En 1811 publicou (en [[língualingua danesa|danés]], unha "''Introdución á Gramática do islandés e outras antigas línguaslinguas nórdicas''", a partir de materias eimpresos e manuscritos acumulados polos seus predecesores en tal campo de investigación, que lle conferíu reputación sólida.
 
A fama así gañada por Rask facilitoulle o acceso á [[Colección Arnamagnæan|Intitución Arnamagnæan]], na que foi empregado como editor do ''Lexicón Islandés'' (1814) de [[Björn Halldórsson]], que permanecera longo tempo como manuscrito. Rask visitou [[Islandia]], onde residíu entre 1813 e 1815, facéndose un mestre no dominio da súa língualingua ao tempo que se familiarizaba con a literatura, hábitos e costumes dos nativos. Ao interese que inspiraron en Rask pode, probabelmente, atribuírselle o estabelecemento en [[Copenhagen]], a comezos de [[1816]], da ''Sociedade Literaria Islandesa'', da que foi o primeiro presidente.
 
=== Viaxe a Oriente ===
En outubro de [[1816]], Rask abandonou Dinamarca, para emprender unha expedición literaria, á custa do rei, a fin de continuar as súas investigacións sobre as línguaslinguas orientais, e recoller manuscritos para a biblioteca universitaria de Copenhagen. Dirixíuae primeiramente a [[Suecia]], onde estivo dous anos, durante os cales realizou excursións a [[Finlandia]] para estudar o [[finés]]. Estando aínda en Suecia e na língualingua dese país, publicou a súa "''Gramática anglosaxona anglosaxoa''" en 1817. En [[1818]], publicou, esta vez en Copenhagen e en danés, o "''Ensaio sobre a orixe da Antiga LínguaLingua Escandinava ou Islandesa''", na que marca a profunda afinidade dese idioma con outras línguaslinguas europeas, nomedamente con o [[latín]] e o [[língualingua grega|grego]]. No mesmo ano, dou a coñecer as primeiras edicións completas dos [[Edda]], tanto o de [[Snorri Sturluson]] como o de [[Sæmundr fróði|Sæmundr]], publicando os textos orixinais e as traducións ao sueco.
 
Desde [[Estocolmo]], marchou, en [[1819]], para [[San Petersburgo]], onde redactou, en [[língualingua alemanaalemá|alemán]], un artigo sobre "As línguaslinguas e as literaturas de Noruega, islandia, Suecia e Finlandia", no número 6 da ''Vienna Jahrbücher''. Desde [[Rusia]], Rask viaxou para [[Tartaria]] desde onde alcanzou o [[Imperio Persa]], residindo durante algún tempo en [[Tabriz]], [[Teherán]], [[Persépole]] e máis [[Shiraz, Irán|Shiraz]]. En arredor de seis semanas, aprendeu [[LínguaLingua persa|persa]] suficiente, compo para poder conversar nese idioma con liberdade.
 
En 1820 embarcou en [[Bushire]] para [[Bombay]], [[India]]. Durante a súa estadía nesa cidade, escribíu e publicou, en inglés, unha "''Disertación sobre a autenticidade da língualingua zenda''". Desde Bombay viaxou até [[Sri Lanka|Ceilán]], onde chegou no ano [[1821]], e moi logo redactou en inglés, unha "''Disertación a respeito do mellor método para expresar os sons das línguaslinguas da India en caracteres europeos''", que foi publicado en [[Colombo]]. Rask voltou para Copenhagen en maio de 1823, traendo consigo unha considerábel cantidade de manuscritos persas, [[zenda]]s, [[pali]]s, cingaleses, etc., con os que enriqueceu as coleccións da capital danesa.
 
=== Derradeiros anos ===
Logo da súa volta de Oriente, Rask publicou, en danés, varias obras: "Gramática española" (1824), "Gramática frisona" (1825), "Ensaio sobre a ortografía danesa" (1826), un "Ensaio sobre a Cronoloxía do Antigo Exipto" (1827), "Gramática italiana" (1827), "Cronoloxía xudea antiga con anterioridade a Moisés" (1828). Fixo tamén unha edición da "Gramática danesa para ingleses" de Schneider, e supervisou a tradución da súa "Gramática anglosaxonaanglosaxoa" (1830) realizada por Thorpe.
 
Rask faleceu en Copenhagen o [[14 de novembro]] de [[1832]], na Badstuestraede, nro. 17, onde actualmente hai unha placa que lembra o sucedido. En 1822, dominaba non menos de vintedúas línguaslinguas e dialectos, e é sona que estudara só dúas veces a maioría. Os seu numeroso manuscritos foron trasladados á Bibliotec Real de Copenhagen.
== Legado académico ==
Liña 33:
* ''Italiænsk Formlære'' (Gramática italiana), 1827.
* ''Den gamle Ægyptiske Tidsregning'' (Cronoloxía do antigo Exipto), 1827
* ''Vejledning til Akra-Sproget på Kysten Ginea'' (Introdución á língualingua de Accra na Costa de Guinea).
* ''Den ældste hebraiske Tidsregning indtil Moses efter Kilderne på ny bearbejdet og forsynet med et Kart over Paradis'' (Cronoloxía xudea antiga con anterioridade a Moisés consonte as fontes novamente revisadas e acompañada dun mapa do Paraíso), 1828.
* ''A Grammar of the Danish language for the use of Englishmen'' (gramática danesa para ingleses), 1830.