Declinación (gramática): Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Hugo22 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
En [[lingüística]], '''declinación''' é a [[inflexión]] de [[substantivo|substantivos]], [[pronome|pronomes]] e [[adxectivo|adxectivos]] para indicar características gramaticais como son o número, o caso, o xénero... En xeral, porén, soe só usarse este termo para indicar a inflexión dunha palabra en [[caso gramatical|casos gramaticais]] que marcan a súa función nunha oración, ou ben, o conxunto de casos en que inflexiona unha palabra (substantivo, adxectivo, pronome) é a súa declinación.
 
Grande parte des línguaslinguas do mundo presentan declinación, que xoga un papel moi importante nas [[línguaslinguas indoeuropeas]]. En [[galego]], por exemplo, só ha inflexión para indicar número, e, en cando é posébel, xénero:
* ex. galego: ''o gato, a gata, os gatos, as gatas''.
* ex. francès: ''le chat, la chatte, les chats, les chattes''.
Liña 26:
 
==Declinación en línguas indoeuropeas==
En [[latín]] (a língua de procedencia das línguas[[linguas románicas]] actuais), en cambio, podemos atopar até seis casos gramaticais. Véxanse as formas do vocábulo ''homo'' (home), da terceira declinación, en singular, para ilustralo:
* '''''Nominativo''''', con función de suxeito ou [[atributo]]: '''homo''' - ex. ''homo ibi stat'' ("o home está aló")
* '''''Vocativo''''', vocación (de ''vocare'' "chamar"), raramente usado: '''homo''' - ex. ''o homo!'' ("ou home!")
Liña 34:
* '''''Ablativo''''', diversos usos, xeralmente complemento circunstancial: '''homine''' - ex. ''sum altior homine'' (son máis grande que o home).
 
O [[sànscritosánscrito]], outra língualingua indoeuropea, tén un sistema declinativo similar ao do latín, que o gramático da antiguidade [[Pāṇini |Panini]] denominou ''[[Karaka]]''.
 
Todas as [[línguaslinguas eslavas]] (como o [[ruso]] ou o [[checo]]), con a excepción parcial do [[búlgaro]], teñen un sistema de declinacións.
O ruso orixinariamente posuía sete casos, dos que hoxe en día utilizan seis.
 
Tamén algunhas [[línguaslinguas xermánicas]], como o [[islandés]] e, en parte o [[Língua alemana|alemán]], conservan un sistema declinatorio. Mentres que a língualingua inglesa moderna perdeu os casos, a [[inglés antigo]] si que os posuía.
 
== Noutras línguas==
O [[LínguaLingua vasca|vasco]], o [[LínguaLingua turca|turco]], o [[finlandés]], o [[estonioestoniano]] ou o [[LínguaLingua húngara|húngaro]] son exemplos de línguas que non pertencen á família indoeuropea, e que posúen un grande número de casos, nomeadamente a última.
En opinión de moitos lingüísata, para estas línguas, porén, non se pode falar verdadeiramente de "declinación", senón que se trata de [[sufixo|sufixos]] que se engaden ao radical da palabra para modificar o seu papel na oración, o que ten grande importancia nas [[língualinguas aglutinantwaglutinantes|línguaslinguas aglutinantwsaglutinantes]], tipoloxíaa á cal pertencen estes tres idiomas. A declinación, tecnicamente falando, é propia das [[língualinguas sintéticasintéticas|línguaslinguas de tipo sintético]].
 
==Ver tamén==