Corda (instrumento): Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Gallaecio (conversa | contribucións)
Categorizo. Ánimo rapaces coa tradución!
Lmbuga (conversa | contribucións)
Fora traducido da wikipedia española
Liña 1:
Unha '''corda''' é o elemento [[Vibración|vibratorio]] orixinario do [[son]] nos [[Instrumento musical|instrumento]]s musicais de corda, tales como a [[guitarra]], a [[arpa]], o [[piano]] ou membros da familia dos [[violín|violíns]].
{{entradución}}
 
As cordas son segmentos formados por un material flexible que permanecen en [[tensión]] de modo que poidan vibrar libremente, sen entorpecemento que provocase unha distorsión da [[onda acústica]].
Unha '''corda''' é o elemento vibratorio orixinario do [[son]] nos instrumentos musicais de corda, tales como a [[guitarra]], o [[arpa]], o [[piano]] ou membros da familia dos [[violín|violíns]], descendentes afastados das antigas vihuelas.
 
As cordas poden ser lisas, que constan dun material único como [[aceiro]], [[nailon]], [[ouro]] ou tripas de animais; ou ben poden posuír un interior de [[seda]], ou [[nailon]] e recubertas con fíos de aceiro, [[cobre]], [[prata]] ou ouro no caso das das notas máis agudas do violín. Este recubrimento ten a misión de agregar certo peso e homoxeneidade na vibración de modo que a corda acade a altura sonora desexada, mentres a mantén o suficientemente delgada e flexible para tocar.
As cordas son segmentos formados por un material flexible que permanecen en tensión de modo que poidan vibrar libremente, sen entorpecemento que poida provocar unha distorsión da onda acústica.
 
==Construción dunha corda==
As cordas poden ser lisas, que constan dun material único como [[aceiro]], [[nailon]], [[ouro]] , tripas de animais; ou ben poden posuír un interior de [[seda]], ou nailon e entorchadas con fíos de aceiro, cobre, prata ou ouro no caso das notas máis agudas do violín. Este cordón ten a misión de engadir certo peso e homoxeneidad na vibración de modo que a corda acade a altura sonora desexada, mentres a mantén o suficientemente delgada e flexible para tocar.
Dependendo da construción do instrumento en que se empreguen, as cordas usualmente terán unha bóla ou bucle nun dos extremos cuxa misión é a suxeición segura da corda ó instrumento. As cordas dalgúns instrumentos poden ir envolvidas en [[seda]] para protexe-la corda e evita-la súa rotura posto que, usualmente, van apoiadas en segmentos de [[madeira]]. A [[cor]] e o patrón de dita seda pode ser utilizado a modo de identificación do tipo de corda, da súa altura e incluso dos materiais dos cales está fabricada.
 
As cordas recubertas consisten dun centro cun cable ou arame enrolado sumamente premido arredor del e en espiral, de modo que nunca unha fracción de cable superpoña a outra, polos mesmos motivos amentados antes: unha doada e suave execución do son.
==Construción dunha corda==
Dependendo da construción do instrumento onde se usen, as cordas usualmente terán unha bola ou bucle nun dos extremos cuxa misión é a suxección segura da corda ao instrumento. As cordas dalgúns instrumentos poden ir envoltas en seda para protexer a corda e evitar a súa rotura posto que, usualmente, van apoiadas en segmentos de [[madeira]]. A cor e o patrón de devandita seda pode ser utilizado a modo de identificación do tipo de corda, da súa altura e ata dos materiais dos cales está fabricada.
 
===Medidas===
As cordas entorchadas consisten dun centro cun cable ou arame enrolado sumamente apertado ao redor del e en espiral, de modo que nunca unha fracción de cable superpoña a outra, polos mesmos motivos mencionados antes: unha fácil e suave execución do son.
O [[ton]] dunha corda depende do seu peso e polo tanto do seu [[diámetro]] e a súa [[densidade]], é dicir, as súas [[medida]]s. Tradicionalmente o diámetro vén medido en milésimas de [[polgada]], isto é, en milésimas de [[milímetro]] pois o [[sistema métrico]] tamén é moi utilizado, ante todo en [[Europa]]. A maior tamaño da corda, maior é o seu [[peso]]. E a maior peso, precisarase unha maior [[enerxía]] para as mover, polo que oscilarán máis lentamente. Canto máis longas e máis pesadas, un son máis grave producirán. As cordas máis pesadas ademais, requiren unha tensión maior para a mesma altura do [[son]], ou sexa, para o mesmo ton e son, consecuentemente, máis difíciles de premer cos [[dedo]]s á hora de tocar. Se a un instrumento de trastes se lle trocan as cordas e se lle colocan diferentes medidas de corda, podería ser necesario axusta-la altura das cordas sobre os trastes, o que se chama "acción", co fin de facer máis simple de tocar ou evitar que as cordas produzan zunido contra os trastes. A "acción" de modifica-las alturas das cordas nos instrumentos sen trastes, pode ser tamén axustada para acomoda-la medida da corda como así tamén o estilo interpretativo desexado.
 
As cordas de aceiro para as guitarras convencionais usualmente veñen en conxuntos de cordas xa axustadas. Os conxuntos de cordas veñen xeralmente referidos ben polas medidas da primeira corda do instrumento ó que se lle vaian colocar, ben polo par de cordas primeira e última. Algúns fabricantes poden diferir doutros lixeiramente nas medidas. Os exemplos de datos de debaixo proceden das cartas de cordas de D'Addario para cordas regulares, recubertas e con aliaxe de [[níquel]] e prata.
===Medidas===
O ton dunha corda depende do seu peso e xa que logo do seu [[diámetro]] e a súa densidade, é dicir, as súas medidas. Tradicionalmente o diámetro mídese en milésimas de [[polgada]], isto é, en milésimas de milímetro pois o sistema métrico tamén é moi utilizado, ante todo en [[Europa]]. A maior tamaño da corda, maior é o seu peso. E a maior peso, necesitarase unha maior enerxía para movelas e por iso oscilarán máis lentamente. Canto máis longas e máis pesadas, un son máis grave producirán. As cordas máis pesadas ademais, requiren unha tensión maior para a mesma altura do son, ou sexa, para o mesmo ton e son, consecuentemente, máis difíciles de presionar cos [[dedo]]s á hora de tocar.(Se a un instrumento de trastes cámbianselle as cordas e colócanselle diferentes medidas de corda, podería ser necesario axustar a altura das cordas sobre os trastes, o que se chama "acción", co fin de facer máis simple de tocar ou evitar que as cordas produzan zumbidos contra os trastes. A "acción" de modificar as alturas das cordas nos instrumentos sen trastes, pode ser tamén axustada para acomodar a medida da corda como así tamén o estilo interpretativo desexado).
 
(Nota: As cordas das táboas grises son entorchadas. As demais son todas lisas.)
As cordas de aceiro para as guitarras convencionais usualmente veñen en conxuntos de cordas xa axustadas. Os conxuntos de cordas veñen xeralmente referenciados ben polas medidas da primeira corda do instrumento ao que se lle vaian colocar, ben polo par de cordas primeira e última. Algúns fabricantes poden diferir doutros lixeiramente nas medidas. Os exemplos de datos de abaixo proceden das cartas de cordas de D'Addario para cordas regulares, entorchadas e con aliaxe de níquel e prata.
 
{|class="wikitable"
(Nota: As cordas das táboas grises son entorchadas. As demais son todas lisas.)
|-
! Nome
! 1<br/>(e)<br/>in/mm
! 2<br/>(B)<br/>in/mm
! 3<br/>(G)<br/>in/mm
! 4<br/>(D)<br/>in/mm
! 5<br/>(A)<br/>in/mm
! 6<br/>(E)<br/>in/mm
|-
| Extra super light (8-38/20-97)
|.008/0.20
|.010/0.25
|.015/0.38
| bgcolor="silver"|.021/0.53
| bgcolor="silver"|.030/0.76
| bgcolor="silver"|.038/0.97
|-
| Super light (9-42/23-107)
|.009/0.23
|.011/0.28
|.016/0.41
| bgcolor="silver"|.024/0.61
| bgcolor="silver"|.032/0.81
| bgcolor="silver"|.042/1.07
|-
| Regular light (10-46/25-117)
|.010/0.25
|.013/0.33
|.017/0.43
| bgcolor="silver"|.026/0.66
| bgcolor="silver"|.036/0.91
| bgcolor="silver"|.046/1.17
|-
| Extra light w/heavy bass (9-46/23-117)
|.009/0.23
|.013/0.33
| bgcolor="silver"|.021/0.53
| bgcolor="silver"|.029/0.74
| bgcolor="silver"|.036/0.91
| bgcolor="silver"|.046/1.17
|-
| Medium (11-49/28-124)
|.011/0.28
|.014/0.36
|.018/0.46
| bgcolor="silver"|.028/0.71
| bgcolor="silver"|.038/0.97
| bgcolor="silver"|.049/1.24
|-
| Medium w/wound G string (11-52/28-132)
|.011/0.28
|.013/0.33
| bgcolor="silver"|.020/0.51
| bgcolor="silver"|.030/0.76
| bgcolor="silver"|.042/1.07
| bgcolor="silver"|.052/1.32
|-
| Heavy (12-54/30-137)
|.012/0.30
|.016/0.41
|.020/0.51
| bgcolor="silver"|.032/0.81
| bgcolor="silver"|.042/1.07
| bgcolor="silver"|.054/1.37
|-
| Extra heavy (13-56/33-157)
|.013/0.33
|.017/0.43
| bgcolor="silver"|.026/0.66
| bgcolor="silver"|.036/0.91
| bgcolor="silver"|.046/1.17
| bgcolor="silver"|.056/1.57
|}
 
As cordas do típico [[baixo]] veñen nas seguintes medidas. Apréciese que as cordas adicionais (quinta e sexta, pois un baixo tan só ten catro) véndense xeralmente por separado. Ás veces as cordas son elaboradas cunha [[escala]] particular de lonxitude e veñen en longa, mediana e curta escala.
Nome 1
(e)
in/mm 2
(B)
in/mm 3
(G)
in/mm 4
(D)
in/mm 5
(A)
in/mm 6
(E)
in/mm
Extra super lixeiro (8-38/20-97) .008/0.20 .010/0.25 .015/0.38 .021/0.53 .030/0.76 .038/0.97
Super lixeiro (9-42/23-107) .009/0.23 .011/0.28 .016/0.41 .024/0.61 .032/0.81 .042/1.07
Regular lixeiro (10-46/25-117) .010/0.25 .013/0.33 .017/0.43 .026/0.66 .036/0.91 .046/1.17
Extra lixeiro w/heavy bass (9-46/23-117) .009/0.23 .013/0.33 .021/0.53 .029/0.74 .036/0.91 .046/1.17
Medium (11-49/28-124) .011/0.28 .014/0.36 .018/0.46 .028/0.71 .038/0.97 .049/1.24
Medium w/wound G string (11-52/28-132) .011/0.28 .013/0.33 .020/0.51 .030/0.76 .042/1.07 .052/1.32
Heavy (12-54/30-137) .012/0.30 .016/0.41 .020/0.51 .032/0.81 .042/1.07 .054/1.37
Extra heavy (13-56/33-157) .013/0.33 .017/0.43 .026/0.66 .036/0.91 .046/1.17 .056/1.57
 
{|class="wikitable"
As cordas do típico baixo veñen nas seguintes medidas. Nótese que as cordas adicionais (quinta e sexta, pois un baixo tan só ten catro) véndense xeralmente por separado. Ás veces as cordas son elaboradas cunha escala particular de lonxitude e veñen en longa, mediana e curta escala.
|-
! Nome
! 1<br/>(G)<br/>in/mm
! 2<br/>(D)<br/>in/mm
! 3<br/>(A)<br/>in/mm
! 4<br/>(E)<br/>in/mm
! 5<br/>(B)<br/>in/mm
|-
| Light (40-100/102-254)
|.040/1.02
|.060/1.52
|.080/2.03
|.100/2.54
|.130/3.30
|-
| Medium (45-105/114-267)
|.045/1.14
|.065/1.65
|.085/2.16
|.105/2.67
|.130/3.30
|}
 
As cordas destinadas ós instrumentos da familia do violín son vendidas moitas veces en tres medidas denominadas simplemente como "heavy", "medium" e "light" ou en alemán "stark", "mittel" e "weich" as cales manteñen as desinencias do inglés ou do alemán debido a que apenas existen fabricantes españois de cordas. Estas desinencias non indican necesariamente que teñan ningún tipo de estandarización asociado con tales medidas.
Name 1
(G)
in/mm 2
(D)
in/mm 3
(A)
in/mm 4
(E)
in/mm 5
(B)
in/mm
Lixeiro (40-100/102-254) .040/1.02 .060/1.52 .080/2.03 .100/2.54 .130/3.30
Medium (45-105/114-267) .045/1.14 .065/1.65 .085/2.16 .105/2.67 .130/3.30
 
== Materiais ==
As cordas destinadas aos instrumentos da familia do violín son vendidos moitas veces en tres medidas denominadas simplemente como "heavy", "medium" e "lixeiro" ou en alemán "stark", "mittel" e "weich" as cales manteñen as desinencias do inglés ou do alemán debido a que apenas existen fabricantes españois de cordas. Estas desinencias non indican necesariamente que teñan ningún tipo de estandarización asociado con tales medidas.
=== Núcleo===
O [[aceiro]] forma parte do núcleo de case tódalas cordas de [[metal]]; outros materiais naturais como a seda ou as tripas de procedencia animal, ou os sintéticos como o nailon e o [[kevlar]] son tamén utilizados para este fin (o aceiro empregado para as cordas, chamado tamén cables de [[música]], é endurecido e temperado). Algunhas cordas Mi(chamadas así porque cando vibran libres soa dita nota) están chapadas en ouro con intención de mellora-la [[Timbre|calidade tímbrica]].
 
As tripas de [[ovella]] e de [[touro]] foron usadas durante moito tempo como cordas nos instrumentos de corda friccionada. Este tipo de material é moi sensible ós efectos do cambio de [[clima]] e á [[humidade]], polo que se desafinan rápido e a miúdo e rompen doadamente. Trala introdución doutros materiais, [[metálicos]] e sintéticos, as cordas feitas a partir de tripa seguen sendo elaboradas a causa do seu son cálido (con [[Harmonía|harmónicos]] máis complexos) e algúns intérpretes considéranas mellores. Son usualmente reservadas para instrumentos antigos como a [[viola antiga]], a [[tiorba]], o [[laúde]], o clave, etc. As cordas modernas de tripa ás veces estan recubertas de fíos metálicos.
Materiais [editar]
Núcleo [editar]O aceiro forma parte do núcleo de case todas as cordas de metal; outros materiais naturais como a seda ou as tripas de procedencia animal, ou os sintéticos como o nailon e o kevlar son tamén utilizados a este fin. (O aceiro empregado para as cordas, chamado tamén cables de música, é endurecido e temperado.) Algunhas cordas Mi(chamadas así porque cando vibran libres soa dita nota) están chapadas en ouro con intención de mellorar a calidade tímbrica.
 
Hoxe día un dos tecidos máis populares para o interior das cordas dos instrumentos da familia do violín é o nailon estirado, a miúdo vendido baixo o nome comercial de "Perlon". Primeiro introducido por Thomastik nos setenta e os oitenta, as cordas sintéticas son actualmente manufacturadas a grande escala.
As tripas de ovella e de touro foron usadas durante moito tempo como cordas nos instrumentos de corda fretada. Este tipo de material é moi sensible aos efectos do cambio de clima e á humidade, polo que se desafinan rápido e a miúdo e rompen facilmente. Tras a introdución doutros materiais, metais e sintéticos, as cordas feitas a partir de tripa seguen sendo elaboradas por mor do seu son cálido (con armónicos máis complexos) e algúns intérpretes considéranas mellores. Son usualmente reservadas para instrumentos antigos como a vihuela, a tiorba, o laúde, o clave, etcétera. As cordas modernas de tripa ás veces estan entorchadas en fíos metálicos.
 
A maior parte dos músicos de corda intérpretes de [[jazz]] ou [[folk]] prefiren interiores de [[aceiro]] para as súas cordas pola súa resposta máis rápida, o seu baixo custo e a súa estabilidade na afinación mentres que a maioría dos intérpretes de música clásica prefiren materias sintéticas polos seus ricos harmónicos e o seu timbre cálido.
Hoxe día un dos tecidos máis populares para o interior das cordas dos instrumentos da familia do violín é o nailon estirado a miúdo vendido baixo o nome comercial de "Perlon". Primeiro introducido por Thomastik nos setenta e os oitenta, as cordas sintéticas son actualmente manufacturadas a gran escala.
 
A maior parte dos músicos de corda intérpretes de jazz ou folk prefiren interiores de aceiro para as súas cordas pola súa resposta máis rápida, o seu baixo custo e a súa estabilidade na afinación mentres que a maioría dos intérpretes de música clásica prefiren materias sintéticas polos seus ricos armónicos e o seu timbre cálido. Con moito, a combinación de materiais máis estendida para un concertista de violín soné núcleos sintéticos para as cordas sol, re e la e aceiro para a corda máis aguda.
 
=== Recubrimento===
O [[aluminio]] é o máis común para instrumentos de arco, mentres que para a guitarra e o piano, o bronce é unha boa opción. [[Cobre]], [[níquel]], ouro, prata e [[volframio]] tamén se empregan. A prata e o ouro son máis caros e son usadas pola súa resistencia á [[corrosión]] e por ser hipoalerxénicos.
 
As cordas recubertas de cable redondo reciben o nome de cordas recubertas en redondo; aquelas cuxo recubrimento é con cable plano, tendo polo mesmo unha superficie de rozamento máis suave, son chamadas de recubrimento plano. Os baixos sen trastes o que máis usan son as cordas de recubrimento plano, ó igual có resto dos membros da familia do violín. Un tipo de recubrimento raro é o semirecuberto. Hai tamén un material chamado "ground round", no cal o material de recubrimento é achandado para conseguir un rematado incluso máis suave. Ambos métodos teñen unha forma algo ovalada, intermedia entre o recubrimento plano e o redondo. As cordas para guitarra de "seda e aceiro" son cordas sobrerrecubertas con filamentos de seda baixo o recubrimento.
Cordón [editar]O aluminio é o máis común para instrumentos de arco, mentres que para a guitarra e o piano, o bronce é unha boa opción. Cobre, níquel, ouro, prata e wolframio tamén se empregan. A prata e o ouro son máis caros e son usados pola súa resistencia á corrosión e por ser hipoalerxénicos.
 
==[[Vibración]] da corda==
As cordas entorchadas de cable redondo reciben o nome de cordas entorchadas en redondo; aquelas cuxo cordón é con cable plano, tendo por iso unha superficie de rozamento máis suave, son chamadas de cordón plano. Os baixos sen trastes o que máis usan son as cordas de cordón plano, do mesmo xeito que o resto dos membros da familia do violín. Un tipo de cordón raro é o semientorchado. Hai tamén un material chamado "ground round", no que o material de cordón é aplanado para conseguir un acabado ata máis suave. Este tipo de procedemento é só utilizado para as cordas de baixo e de guitarra eléctrica. Ambos métodos teñen unha forma como ovalada, algo intermedio entre o cordón plano e o cordón redondo. Algunhas cordas "deformadas historicamente" usan metal cun cordón aberto parecido a un deses adornos usados nas portas das barberías americanas. As cordas para guitarra de "seda e aceiro" son cordas sobreentorchadas con filamentos de seda baixo o cordón.
Unha corda vibra nun patrón harmónico complexo. Cada vez que unha corda é posta en movemento, un conxunto específico de frecuencias resoan en base a series harmónicas matemáticas. A [[frecuencia]] fundamental é a máis grave e a que máis se oe, e vén determinada pola densidade, a lonxitude, a tensión da corda, a humidade, a presión e a temperatura atmosférica. Esta é a frecuencia que nós identificamos como a altura da corda. Sobre esa frecuencia, os harmónicos son escoitados máis "piano" ou suave canto máis agudo sexa. Por exemplo, se a frecuencia fundamental é 440 Hz (o La central no piano) entón os harmónicos de tal corda afinada nese ton serían 880, 1320, 1760, 2200 Herzios e así ata o infindo. Os nomes de notas correspondentes a ditas frecuencias son La4, Mi5, ALa5, Do#6, etc. Debido á masa das cordas, canto máis agudo sexa o harmónico máis diferente é a súa afinación con respecto á fundamental, máis se diferencian. Isto é coñecido como o fenómeno físico-harmónico, e constitúe unha consideración sumamente importante para os afinadores de pianos se tentan alargar a afinación ó longo de todo o piano para mante-los harmónicos máis afinados mentres soben polo teclado.
 
==Corrosión dunha corda==
Os materiais destinados ás cordas instrumentais ofrecen un único inconveniente: que son susceptibles de oxidación ou de corrosión. As cordas entorchadas que usan metais como o latón ou o bronce corroeranse eventualmente a causa da humidade e os sales procedentes dos dedos do intérprete. Como resultado, a corda perderá o seu brillo no transcurso do tempo. Para axudar a resolver este problema, os fabricantes de cordas aplican un baño de metal ou unha cuberta de polímero para protexe-la corda da corrosión.
 
==Referencias==
Vibración da corda [editar]Unha corda vibra nun patrón armónico complexo. Cada vez que unha corda é posta en movemento, un conxunto específico de frecuencias resoan en base a series harmónicas matemáticas. A frecuencia fundamental é a máis grave e a que máis se oe, e vén determinada pola densidade, a lonxitude, a tensión da corda, a humidade, a presión e a temperatura atmosférica. Esta é a frecuencia que nós identificamos como a altura da corda. Sobre esa frecuencia, os armónicos son escoitados máis "piano" ou suave canto máis agudo sexa. Por exemplo, se a frecuencia fundamental é 440 Hz (o La central no piano) entón os armónicos de tal corda afinada nese ton serían 880, 1320, 1760, 2200 Herzios e así ata o infinito. Os nomes de notas correspondentes a devanditas frecuencias son La4, Mi5, La5, Do#6, etcétera. Debido á masa das cordas, canto máis agudo sexa o armónico máis diferente é a súa afinación con respecto á fundamental, máis se diferencian. Isto é coñecido como o fenómeno físico-armónico, e constitúe unha consideración sumamente importante para os afinadores de pianos quen intentan alargar a afinación ao longo de todo o piano para manter os armónicos máis afinados mentres soben polo teclado. Véxase Corda oscilante(link en inglés) para un tratamento técnico completo.
* Rohrtech (Fabricante de núcleos de titanio para cordas).
 
* Profesor String (Investigador musical de cordas).
 
Corrosión dunha corda [editar]Os materiais destinados ás cordas instrumentais ofrecen un único inconveniente: que son susceptibles de oxidación ou de corrosión. As cordas entorchadas que usan metais como o latón ou o bronce se corroerán eventualmente por mor da humidade e os sales procedentes dos dedos do intérprete. Como resultado, a corda perderá o seu brillo no transcurso do tempo. Para axudar a resolver este problema, os fabricantes de cordas aplican un baño de metal ou unha cuberta de polímero para protexer a corda da corrosión.
 
[[Categoría:Instrumentos de corda]]