Lingua celtibérica: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 3:
 
 
Lingua [[Linguas celtas|celta]] [[Linguas paleohispánicas|paleohispánica]] falada no centro da [[Península ibérica]] ata polo menos o século I da nosa era nas actuais provincias españolas de [[Zaragoza]], [[Teruel]], [[Soria]], [[Burgos]] e [[Palencia]].
 
De entre as [[linguas célticas continentais]], o '''celtíberoceltibero''' está peor documentado que el [[IdiomaLingua galogala|galo]], pero mejormellor que el [[Idiomalingua lepónticolepóntica|lepóntico]] ye elo [[IdiomaLingua gálata|gálata]]. Aparte de innumerablesmoitas monedasmoedas inscritas, han sidoforon sobre todo losos bronces de Botorrita (ver másmáis adelanteadiante) os que hanposibilitaron posibilitadoa la reconstrucción dereconstrución lada lengualingua. AdemásAdemais, como en todas lasas lenguaslinguas paleohispánicas, existen otrasoutras pequeñaspequenas inscripcionesinscricións e innumerablesabundantes teónimos[[teónimo]]s, antropónimos[[antropónimo]]s ye topónimos[[topónimo]]s.
 
Mallory ( 1989, p. 106) clasifica elo celtíberoceltibero como unaunha lengualingua celta "Q" (comocoma elo [[goidélico]]) ye nonon unacomo unha lengualingua celta "P" (comocoma elo [[IdiomaLingua galésgalesa|galés]]). ActualmenteA ladiferenza baseábase na conservación ou evolución a /p/ do fonema labiovelar xordo /kw/ do [[indoeuropeo]]. Actualmente mayoríaa demaioría losdos lingüístaslingüistas rechazanrefugan esta clasificación.
 
ElO celtíberoceltibero presenta un pronombrepronome relativo ''ios'' case completamente declinado, que nonon se conserva en ningunaningunha dedas lasoutras otras lenguaslinguas célticas, ye lasas partículas ''kue'' "y"“e”, ''nekue'' "ni"“nin”, ''veue'' "o"“ou”. ComoComa en elno galés, existe un subjuntivosubxuntivo en ''s'', ''gabiseti'' (antiguoantigo irlandés ''gabid''), ''robiseti'', ''auseti'' (comparar con elco [[idiomalingua umbroumbra|umbro]] ''ferest'').
 
== [[Bronces de Botorrita]] ==
 
==[[Bronces de Botorrita]]==
[[Image:Botorrita 1.jpg|thumb|left|250px|Bronce de Botorrita I]]
En Contrebia Belaisca (actual [[Botorrita]], cerca de [[Zaragoza]]) se han encontrado una serie de bronces del [[siglo I adC]].
 
En Contrebia Belaisca (actual [[Botorrita]], cercapreto de [[Zaragoza]]) seatopáronse han encontrado unaunha serie de bronces deldo [[sigloséculo I adC]]antes da nosa era.
Entre estos bronces se encuentra el llamado "Bronce de Botorrita I" que es el texto en celtíbero más largo que se ha hallado hasta la fecha. El texto aun no ha sido [[traducción|traducido]], aunque sí [[transliteración|transliterado]], y se tiene una idea general de lo que se trata. Parece ser un tipo de documento comercial que contiene muchos nombres de persona.
 
Entre estosestes bronces se encuentraatópase elo llamadochamado "Bronce de Botorrita I" que esé elo texto en celtíberoceltibero másmáis largolongo que se ha hallado hastaachou laata fechahoxe. ElO texto aunaínda nonon ha sidofoi [[traduccióntradución|traducido]], aunqueaínda que si [[transliteración|transliterado]], ye setense tiene unaunha idea general dexeral lodo que se trata. Parece ser un tipo de documento comercial que contienecontén muchosmoitos nombresnomes de personapersoa.
El bronce III es una larga lista de nombres celtíberos de lo que parece que son 200 de los habitantes (hombres y mujeres) de Contrebia Belaisca.
 
ElO bronce III esé unaunha largalonga lista de nombresnomes celtíberosceltiberos de lodo que parece que son 200 dedouscentos losdos habitantes (hombreshomes ye mujeresmulleres) de Contrebia Belaisca.
 
 
== Bibliografía ==
 
==Bibliografía==
En español:
 
*Villar, Francisco, ''Los indoeuropeos y los orígenes de Europa'', Madrid, 1991, ISBN 84-249-1471-6.
*Albertos Firmat, María Lourdes, "Lenguas primitivas de la Península Ibérica" en ''Boletín de la institución “Sancho el Sabio“'', tomo XVII, 1973.
Liña 26 ⟶ 31:
*Pellón, José R., ''Diccionario Espasa Íberos'', Madrid, 2001, ISBN 84-239-2290-1.
*''Palaeohispanica'' (revista sobre lengua y culturas de la Hispania antigua), tomo 1, Zaragoza, 2001, ISSN 1578-5386.
*Jordán Cólera, Carlos, ''Introducción al celtibérico'', Zaragoza, 1998, ISBN 84-920431-6-4.
 
En inglés:
 
* Wolfgang Meid, ''Celtiberian Inscriptions'', Budapest 1994 (Archaeolingua, edd. S. Bökönyi and W. Meid, Series Minor, 5), p. 12–13.
* Javier de Hoz, ''The Botorrita first text. Its epigraphical background''; in: ''Die größeren altkeltischen Sprachdenkmäler.'' Akten des Kolloquiums Innsbruck 29. April - 3. Mai 1993, edd. v. W. Meid und P. Anreiter, Innsbruck 1996, p. 124–145.
* J. P. Mallory, ''In Search of the Indo-Europeans'' (Thames & Hudson, 1989), ISBN 0-500-05052-X
 
==Enlaces Ligazóns ==
 
*[http://155.210.60.15/HAnt/Bibliografias/biblioceltiber.html Bibliografía de introducciónintrodución alao celtibérico] por elpolo Prof. Dr. C. Jordán
 
[[Category:Linguas do mundo]]
 
[[Categoría:Lenguas celtas|Celtibero]]
[[categoría:Lenguas muertas|Celtibero]]
[[Categoría:Celtiberia]]
 
[[de:Keltiberische Sprache]]
[[en:Celtiberian language]]
[[es:Idioma celtibérico]]
[[nl:Keltiberisch]]
[[pl:Celtyberowie]]