Revisión como estaba o 5 de febreiro de 2008 ás 13:58 editar Alex~glwiki (conversa \| contribucións) 237 edicións Nova páxina: {{enuso}} A lingua catalá é o que define a propia existencia da Franxa de Aragón, o territorio de Aragón onde o catalán é a lingua propia, historicamente a lingua de ...		Revisión como estaba o 5 de febreiro de 2008 ás 15:33 editar desfacer Alex~glwiki (conversa \| contribucións) 237 edicións mSen resumo de edición Edición máis nova →
Liña 1: ~~{{enuso}}~~ A [[lingua catalá]] é o que define a propia existencia da [[Franxa de Aragón]], o territorio de [[Aragón]] onde o catalán é a lingua propia, historicamente a lingua de uso habitual. O [[lingua castelá\|castelán]], a lingua oficial, era a lingua de uso habitual dunha pequena minoría constituída por membros de profesións liberais e da funcionarios da administración central non nacidos na zona, a imnigración procedente de terras de lingua castelá tan só tiña importancia en [[Fraga, Teruel\|Fraga]], así e todo o castelán era a única lingua empregada nos ámbitos formais e escritos, mantendo hoxe o seu predominio fronte ao catalán. == Historia == O catalán era xunto ao [[lingua aragonesa\|aragonés]] e o castelán unha das linguas nas que se redactaba a documentación administrativa no Aragón medieval, e de feito o uso do catalán nos documentos oficiais e eclesiásticos mantívose ata o século XVII nas comarcas de lingua catalá pero acabou por ser totalmente substituído polo castelán. A [[Renaixença]] non tivo repercusión no Aragón oriental. A partir dos anos sesenta do século XX a emigración cara as zonas industrializadas de Cataluña comeza a ser significativa e ao tempo comeza a xurdir unha elite cultural formada nas universidades españolas, nestes dous grupos van ser onde xurdan as primeiras voces de defensa da lingua catalá da zona animados polos procesos de normalización lingüística que se producen en [[Cataluña]] e en menor medina na [[Comunidade Valenciana]] despois da desaparición do [[franquismo]]. O [[1 de febreiro]] de [[1984]] xuntáronse en [[Mequinenza]] alcaldes e concelleiros da Franxa e deron a coñecer a Declaración de Mequinenza, nela recoñecían a lingua catalá como a do territorio, rexeitaban denominacións despectivas e contrarias á unidade da lingua catalá como xapurreau, reclamaban medidas de normalización do uso e ensino do catalán e comprometíanse a fomentar o seu uso nos seus concellos. == Marco xurídico == No primeiro [[Estatuto de Autonomía de Aragón]] ([[1982]]) o catalán, como o aragonés, non se mencionaba, tan só no artigo sete establecía unha protección para as modalidades lingüísticas de Aragón como elementos integrantes do seu patrimonio cultural e histórico e no trinta e cinco outorga a Aragón competencias para velar pola súa conservación e promover o seu estudo. A reforma do ano 1996 engade á redacción do artigo sete a palabra Linguas, pero segue sen as establecer. Así e todo garántese o seu ensino e remite a unha futura Lei de linguas que polo de agora non se promulgou. A lei de patrimonio cultural aragónés de 1999 cualifica o catalán de lingua minoritaria de Aragón == Ensino == O catalán entrou no sistema educativo aragonés como materia optativa no curso 1984-1985, despois da [[Declaración de Mequinenza]] o goberno aragonés atendeu as súas reivindicacións para levar o catalán ao ensino nos concellos de lingua catalá. As clases consistían en tres clases semanais de unha hora en doce centros escolares. En 1998-1999 eran 40 centros de 30 concellos, 26 profesores daban clases de catalán a 3.200 alumnos. == Referencias == Bada Panillo, José R. ''El debat del català a Aragó''. Calcaicet, 1990 Espluga, Josep e Capdevila, Arantxa. ''Franja, frontera i llengua. Conflictes d'identitats als pobles que parlen català''. Lleida, 1995 *Mort, Hèctor. ''Indagacions sobre llengua i literatura catalanes a l'Aragó''. Calcaicet. 1998 [[Categoría:lingua catalá]]

Catalán na Franxa de Aragón: Diferenzas entre revisións