Lei de Grassmann: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
|||
Liña 2:
A '''lei de Grassmann''', chamada tamén « lei de [[disimilación]] das [[consoante aspirada|aspiradas]] », é unha [[lei fonética]] que describe unha modificación acaecida nun estadio prehistórico do [[grego antigo]] e do [[sánscrito]] (unha fase que segue directamente ao [[indoeuropeo]], de feito), modificación que quedou efectiva todo ao longo da súa historia.
== Funcionamento ==
Esta lei explica que cando nunha mesma palabra se atopa unha secuencia de dúas consoantes aspiradas (φ /pʰ/, χ /kʰ/, θ /tʰ/ e o [[espírito áspero]] /h/ pola parte grega, todas as
Esta lei intervén en moitos estadios:
Liña 15:
== Exemplos ==
Casos regulares atópanse
* sobre a raíz θη ''tʰē'', « poñer », fórmase o presente [[vogal temática|atemático]] con reduplicación *θί-θη-μι ''*tʰí-tʰē-mi'' → τί-θη-μι ''*tí-tʰē-mi'', « eu poño »;
* o mesmo verbo, en sánscrito, dá ''da-dhā-mi'', que vén de ''*dha-dhā-mi''.
A etimoloxía indoeuropea é ''*dʰi-dʰeh<sub>1</sub>-mi'' (sobre a
=== Creacións de irregularidades nos paradigmas ===
Liña 28:
==== En grego ====
Os casos de sandhi de aspiradas son numerosos e permiten comprender irregularidades internas que fan alternar varias formas para un mesmo radical. Por exemplo, en grego antigo o verbo ἔχ-ω ''ékʰ-ō'' « ter » fai o seu futuro en ἕξω ''héxō'', coa aparición « irregular » dunha aspiración inicial. Para comprender a súa orixe, cómpre saber que a etimoloxía grega é ''*hekʰ-'', que provén do [[indoeuropeo]] *''segʰ-'' (con paso de ''*s'' inicial a /h/ e [[desonorización]] da aspirada sonora, dous procesos fonéticos regulares en grego). O presente ἔχω ''ékʰō''
Atópanse moitos casos similares nas linguas grega e sánscrita, que dan orixe a pseudo-formas irregulares que fan difícil a súa aprendizaxe se se ignora a súa
* o [[nominativo]] θρίξ ''tʰrix'' remóntase a ''*tʰrikʰ-s'', que dá ''tʰriks'' escrito ''tʰrix'', sen disimilación da aspirada;
Liña 40:
* ''duh-'' cando vai seguida dun [[sufixo]] que empeza por vogal (''duh-anti'' « moxen », presente de indicativo);
* ''dug-'' por aplicación da [[Lei de Bartholomae]] (lei importante para o tratamento das aspiradas) no [[participio]]
* ''dhuk-'' sen disimilación da primeira consoante tras desaspiración e [[desonorización]] de ''gh'' en ''k'' ante ''s'' no futuro ''dhok-ṣyate'' (« el muxirá »; notar que a raíz está en [[alternancia vocalica|grao pleno]]).
Liña 52:
* actualmente, considérase que a raíz leva dúas aspiracións, unha inicial e unha final (''*tʰrikʰ''), e que a restitución da primeira é normal cando a segunda deixa de estar aspirada ─ xa que a Lei de Grassmann non tivo oportunidade de se aplicar.
== Resume ==
|