Lei de Grassmann: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 2:
 
 
A '''lei de Grassmann''', chamada tamén « lei de [[disimilación]] das [[consoante aspirada|aspiradas]] », é unha [[lei fonética]] que describe unha modificación acaecida nun estadio prehistórico do [[grego antigo]] e ddo [[sánscrito]] (unha fase que segue directamente ao [[indoeuropeo]], de feito), modificación que quedou efectiva todo ao longo da súa historia. Estúdiase na [[fonética histórica]] destas dúas linguas. Malia ser coñecida e correctamente explicada polos gramáticos indios, leva o nome do seu « descubridor » occidental, [[Hermann Grassmann]].
 
== Funcionamento ==
Liña 35:
* le génitif τριχός ''trikʰós'' remonte à ''*tʰrikʰós'', avec dissimilation.
 
==== En sanskritsánscrito ====
En sanskrit, certains faits de langue viennent rendre complexes les paradigmes au sein desquels apparaissent des formes à dissimilation. Par exemple, il faut savoir que la consonne [[transcription des langues indiennes|notée traditionnellement]] ''h'' et notant [ɦ] peut provenir de *''dʰ'' ou ''*gʰ'' IE à l'intervocalique. Les alternances sont donc rendues plus « irrégulières » en raison de cette [[neutralisation]]. Par exemple, la racine ''dhugh'' « traire », passant à ''dugh'' par dissimilation des aspirées, devient :
* ''duh-'' quand elle est suivie d'un [[suffixe]] à initiale vocalique (''duh-anti'' « ils traient », présent de l'indicatif) ;
* ''dug-'' par application de la [[loi de Bartholomae]] (loi importante pour le traitement des aspirées) dans le [[participe]] passé passif ''dug-dha'' (« trait ») ;
* ''dhuk-'' sans dissimilation de la première consonne après déaspiration et [[dévoisement]] de ''gh'' en ''k'' devant ''s'' dans le futur ''dhok-ṣyate'' (« il traira » ; noter que la racine est au [[alternance vocalique|degré plein]]).
 
En sánscrito, algúns feitos de lingua fan complexos os paradigmas nos que aparecen formas con disimilación. Por exemplo, cómpre saber que a consoante escrita tradicionalmente ''h'' e que nota [ɦ] pode provir de *''dʰ'' ou ''*gʰ'' indoeuropeos en posición intervocálica. As alternancias vólvense máis « irregulares » en razón desta [[neutralización]]. Por exemplo, a raíz ''dhugh'' « muxir », que pasa a ''dugh'' por disimilación de aspiradas, convértese en:
Au final, la racine semble très irrégulière.
 
* ''duh-'' cando vai seguida dun [[sufixo]] que empeza por vogal (''duh-anti'' « moxen », presente de indicativo);
===Difficulté d'interprétation===
* ''dug-'' parpor applicationaplicación de lada [[loilei de Bartholomae]] (loilei importante pourpara leo traitementtratamento desdas aspiréesaspiradas) dans leno [[participeparticipio]] passépasadao passifpasivo ''dug-dha'' (« traitmuxido ») ;
La restitution d'une aspiration initiale dans les racines à double aspiration (prenons par exemple ''*tʰrikʰ'') peut être interprétée de deux manières :
* ''dhuk-'' sen disimilación da primeira consoante tras desaspiración e [[desonorización]] de ''gh'' en ''k'' ante ''s'' no futuro ''dhok-ṣyate'' (« el muxurá »; notar que a raíz está en [[alternancia vocalica|grao pleno]]).
* pour les grammairiens indiens, c'est un report d'aspiration : la racine est à l'origine dénuée d'aspiration initiale (forme canonique ''*trikʰ'') mais récupère celle de la deuxième consonne quand celle-ci la perd (devant /s/ par exemple) ;
 
Ao final, a raíz semella moi irregular.
 
=== Dificultade de interpretación ===
 
A restitución dunha aspiración inicial nas raíces con dobre aspiración (tomemos por exemplo ''*tʰrikʰ'') pode ser interpretada de dúas formas:
 
* para os gramáticos indios, é un cambio de aspiración: a raíz está en orixe desprovista de aspiración inicial (forma canónica ''*trikʰ'') pero recupera a da segunda consoante cando esta a perde (ante /s/ por exemplo);
* actuellement, on considère que la racine porte bien deux aspirations, une initiale et une finale (''*tʰrikʰ''), et que la restitution de la première est normale quand la deuxième n'est plus aspirée ─ puisque la loi de Grassmann n'a plus lieu de s'appliquer.
 
Les deux interprétations sont plausibles. La première (report d'aspiration) explique plus simplement pourquoi une forme *τρίξ ''*tríks'' grecque ne se rencontre pas, ce qui impliquerait, si l'on suit la seconde interprétation, que la loi est intervenue '''avant''' la constitution des paradigmes et est restée assez prégnante pour ne pas être balayée par l'[[analogie]]. La seconde rend le système plus régulier et ne fait pas intervenir une loi annexe de déplacement de l'aspiration (qui existe cependant bien dans d'autres cas en grec et en sanskritsánscrito).
 
== Resume ==
 
* Extensión da lei: grego, sánscrito;