Velocidade: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
texto traido desde a wiki .es:Velocidad |
→Historia: texto traducido desde a wiki . es:Velocidad#Historia |
||
Liña 9:
En [[vector|matemática vectorial]] pódese entender que a velocidade inclúe á dirección do movemento, de modo que dous obxectos movéndose en direccións opostas pero igual velocidade poden ter un vector de velocidade distinto. Ás veces, e nestes contextos, para distinguir esta ambigüidade propóñense os termos rapidez ou celeridade para referirse á [[Magnitude matemática|magnitude]], ou [[valor absoluto]] do vector velocidade.<ref>{{Cita web |url=https://es.wikibooks.org/wiki/F%C3%ADsica/Cinem%C3%A1tica/Velocidad |título=Física/Cinemática/Velocidad - Wikilibros |data-acceso=15 de marzo do 2023 |autor=[[Wikilibros]] |data=16 de febreiro de 2015}}</ref> Por exemplo, "5 metros por segundo" é unha velocidade, mentres que "5 metros por segundo ao oeste" tamén é unha velocidade, vectorial. Se ao pasar o tempo a velocidade mídese como "5 metros por segundo ao norte", entón o obxecto ten unha velocidade cambiante, pero unha rapidez constante, e considérase que está a sufrir unha ''[[aceleración]]''.
== Historia ==
[[Aristóteles]] estudou os fenómenos físicos sen chegar a conceptualizar unha noción de velocidade. En efecto, as súas explicacións (que posteriormente se demostrarían incorrectas) só describían os fenómenos inherentes ao movemento sen usar as [[matemáticas]] como ferramenta.
Foi [[Galileo Galilei]] quen, estudando o movemento dos corpos nun [[plano inclinado]], formulou o concepto de velocidade. Para iso, fixou un patrón de unidade de tempo, por exemplo 1 segundo, e mediu a distancia percorrida por un corpo en cada unidade de tempo. Desta maneira, Galileo desenvolveu o concepto da velocidade como a distancia percorrida por unidade de tempo. A pesar do gran avance que representou a introdución desta nova noción, os seus alcances limitábanse aos alcances mesmos das matemáticas. Por exemplo, era relativamente sinxelo calcular a velocidade dun móbil que se desprazase a velocidade constante, debido a que en cada unidade de tempo percorre distancias iguais. Tamén o era calcular a velocidade dun móbil con [[aceleración]] constante, como é o caso un corpo en [[caída libre]]. Con todo, cando a velocidade do obxecto variaba de forma máis complicada, Galileo non dispoñía de ferramentas matemáticas que lle permitisen determinar a velocidade instantánea dun corpo.
Foi recentemente no [[século XVI]], co desenvolvemento do [[cálculo]] por parte de [[Isaac Newton]] e [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Gottfried Leibniz]], cando se puido solucionar a cuestión de obter a velocidade instantánea dun corpo. Esta está determinada pola [[derivada]] do vector de posición do obxecto respecto do tempo.
As aplicacións da velocidade, co uso de cálculo, é unha ferramenta fundamental en [[física]] e [[enxeñería]], estendéndose en practicamente todo fenómeno que implique cambios de posición respecto do tempo, isto é, que implique [[movemento]].
Un termo relacionado coa velocidade é o de [[celeridade]]. Na linguaxe cotiá emprégase frecuentemente o termo velocidade para referirse á [[celeridade]]. En física faise unha distinción entre ambas, xa que a celeridade é unha magnitude escalar que representa o módulo da velocidade. De maneira moi sinxela, se se di que unha partícula móvese cunha velocidade de 10 m/s, está a facerse referencia á súa celeridade; pola contra, se ademais especifícase a dirección en que se move, está a facerse referencia á súa velocidade.
== Velocidade en mecánica clásica ==
| |||