Marquesado de Santa Cruz de Ribadulla: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:Pazo de Santa Cruz de Ribadulla, Vedra.jpg|miniatura|300px|[[Pazo de Ortigueira]] ou de Santa Cruz de Ribadulla,<br/> residencia dos marqueses do mesmo nome,<br/> na parroquia de [[Santa Cruz de Ribadulla, Vedra|Santa Cruz de Ribadulla]],<br/> concello de [[Vedra]], [[provincia da Coruña|A Coruña]].]]

Por aqueles anos apareceu por [[Santiago de Compostela]] un clérigo influente, aberto e con diñeiro: Juan Ibáñez de Mondragón. Nomeado cóengo de Santiago, pronto aumentou a súa fortuna e adquiriu fama. Parece ser que un dos seus irmáns era prelado en [[Roma]], e outro servía no Exército. A orixe da familia era o soar de Eremuzketa, en [[Guipúscoa]]. Satisfeito na diocese de Santiago, poderosa, o cóengo decidiu establecerse en Compostela, para o que vendeu os bens de Mondragón e buscou unha casa no campo; a ''torre de Ortigueira'' estaba baleira e comprouna. Cambiou a súa estrutura e edificou unha capela, pois pombal e ciprés xa os tiña. Porén non vivía moito tempo en Santa Cruz: pasaba as tardes en primavera, pois en verán adoitaba ir a tomar os baños a [[Noia]]. Comprou moitas terras para ampliar a leira, dotou á parroquia con xenerosidade e fundou un morgado electivo; pero a obra na que puxo maior empeño e diñeiro foi a construción da '''capela da Piedade''' (coñecida como [[Catedral de Santiago de Compostela#Capela de Mondragón|capela de Mondragón]]), na catedral, na que mandou que o enterraran. A leira de Santa Cruz tomou entón forma. Comenzouse a muralla que a rodea, e plantáronse viñas e oliveiras, así como uns bos cadros de limoeiros, cerca do bosque de carballos e castiñeiros. A horta era excelente, e dela enviábase a Santiago unha cesta todos os días, para a vivenda do cóengo. No andar principal da casa, o sobrado, había amplas estancias, incluíndo a cociña, quedando todo o baixo para o ganadogando e almacén do gran procedente dos foros. Ao cóengo sucedeuno un sobriño, que seguiu comprando terras, e aumentou a biblioteca.