Orfanato: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Gasparoff (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Jglamela (conversa | contribucións)
Arranxos
Liña 3:
[[Ficheiro:Casa_Socorro_Málaga.jpg|miniatura|220x220px|Antiga Casa de Socorro de Málaga]]
[[Ficheiro:Monumento_homenaxe_expedición_Balmis_Coruña.JPG|miniatura|Monumento de homenaxe na Coruña aos nenos orfos da expedición Balmis]]
Un '''orfanato'''<ref>{{DRAG|orfanato}}</ref> é unha institución encargada do coidado dos menores de idade, [[Orfandade|orfos]] ou abandonados (expósitos), e dos [[neno]]s ou [[Adolescencia|adolescentes]] a quen as autoridades separaron dos seus proxenitores, retirándolles a [[patria potestade]]''.''
 
Normalmente os orfanatos son considerados como unha alternativa inferior á [[adopción]] ou ás casas de acollida, e poden estar financiados mediante capital público ou privado, sendo tradicional a adxudicación a entidades relixiosas.
 
== Críticas ==
A maioría dos nenos que viven en institucións de todo o mundo teñen un pai supervivente ou un parente próximo, e os ingresos nos orfanatos ocorreocorren comunmente ingresados ​​por mor da pobreza.<ref name="nytimes2">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/12/06/world/africa/06orphans.html?_r=0|title=|work=|access-date=|date=|data=12-6-2009|título=NYtimes.com; Orphans. (alternativa aos orfanatos africanos)|data-acceso=15-1-2022}}</ref> Os datos demográficos mostran que mesmo as familias máis pobres adoitan acoller nenos cuxos pais morreron. ExpertosOs expertos e os defensores dos nenos. sosteñen que os orfanatos son caros e adoitan prexudicar o desenvolvemento dos nenos ao separalos das súas familias e que sería máis efectivo e máis barato axudar aosos parentes próximos que queiran acoller aosos orfos.<ref name="nytimes/2">Os expertos e os defensores dos nenos sosteñen que os orfanatos son caros e adoitan prexudicar o [[Desenvolvemento infantil|desenvolvemento]] dos nenos ao separalos das súas familias e que sería máis eficaz e máis barato axudar aos familiares próximos que queren acoller aos orfos.< ref name=nytimes/> Os nenos que viven en orfanatos durante períodos prolongados atrasan os obxectivos de desenvolvemento e teñen peor saúde mental. Os nenos de orfanatos non se inclúen nas estatísticas, polo que é máis sinxelo traficar con eles ou abusar deles doutro xeito. Hai campañas para incluír as estatísticas de nenos orfanatos e [[nenos da rúa]] en curso.< ref>[http://www.newstatesman.com/world/africa/2016/12/could-2017-be-year-we-leave-no-one-behind Podería ser 2017 o ano no que non deixemos a ninguén atrás?] ''[[New Statesman]]''</ref>
 
Un terzo dos nenos que pasan máis de seis meses nun orfanato presentan alteracións afectivas (''trastorno do vínculo''), fronte a un 2-3% da poboación xeral, segundo un estudo de 2003.<ref>{{Cita web|url=https://www.cambridge.org/core/journals/development-and-psychopathology|páxina-web=Cambridge.org|título=Development and Psychopathology (|lingua=en inglés)|data-acceso=14-1-2022}}</ref>
 
== Historia dos orfanatos en Galiza e España ==
Desde o século XV o [[Hospital Real de Santiago de Compostela]] tiña a obriga de atender aosos nenos abandonados do [[Reino de Galicia|Reino de Galiza]], ademais de coidar enfermos e peregrinos, cousa que fixo en exclusiva até a aparición das esclusas. Mesmo así, entre o 1800 e 1920 o Hospital Real fíxose cargo de 5000050&nbsp;000 nenos abandonados ou orfos.
 
Nos séculos XVIII e XIX. houbo algúns cambios lexislativos importantes para a protección da infancia. En 1786 promulgáronse leis que concederon aos ''nenos expósitos'' os mesmos dereitos que oao resto da cidadanía e protexían ásas criaturas dos frecuentes malos tratos que sufrían. No século XVIII Galiza era o reino peninsular con máis fillos ilexítimos, pero á vez a segunda rexión que menos entregaba os fillos aos orfanatos, xa que as nais solteiras os coidaban.<ref>{{Cita web|url=http://e-spacio.uned.es/fez/eserv/tesisuned:Educacion-Alrodriguez/RODRIGUEZ_DIAZ_Ana_Tesis.pdf|páxina-web=Espacio UNED|título=Tesis Ana Rodríguez Díaz|data-acceso=15-1-2022}}</ref>
 
En 1803, os expósitos xogaron un papel histórico ao levar unha [[vacina]] contra a [[varíola]] (que se erradicaría un século e medio despois grazas ao Plan [[Viktor Zhdanov|Zhdanov]]) a [[América Latina|América]]. A falta de frigoríficos ou medios de conservación, os nenos actuaron como portadores biolóxicos da vacina coa que centos de miles de persoas, sobre todo nenos, foron inoculadas nas colonias. Foron 22 expósitos de entre 3 e 9 anos seleccionados nas incluídasinclusas pola súa forza, aos que se lles prometeu comida e educación ao chegarchegaren ao seu destino. A [[Real Expedición Filantrópica da Vacina]] estivo dirixida por [[Francisco Xavier Balmis]] e a enfermeira galega [[Isabel Zendal]] <ref>{{Cita publicación|url=https://www.aeped.es/documentos/en-nombre-los-ninos-royal-expedicion-filantropica-vacuna-1803-180|title=|publicación=|apelidos=AEPED|data=15-1-2022|título=En nome dos nenos (es)|revista=Asociación Española de Pediatría}}</ref> coidando dos 26 nenos da [[Casa de Expósitos da Coruña]], que foron dende [[A Coruña|alí]] a [[México]] e logo de [[Acapulco]] a [[Filipinas]] durante os 10 anos que durou a expedición para levar a [[vacina]] da [[varíola]] aos territorios españois de ultramar.
Nos séculos XVIII e XIX. houbo algúns cambios lexislativos importantes para a protección da infancia. En 1786 promulgáronse leis que concederon aos ''nenos expósitos'' os mesmos dereitos que o resto da cidadanía e protexían ás criaturas dos frecuentes malos tratos que sufrían. No século XVIII Galiza era o reino peninsular con máis fillos ilexítimos, pero á vez a segunda rexión que menos entregaba os fillos aos orfanatos, xa que as nais solteiras os coidaban.<ref>{{Cita web|url=http://e-spacio.uned.es/fez/eserv/tesisuned:Educacion-Alrodriguez/RODRIGUEZ_DIAZ_Ana_Tesis.pdf|páxina-web=Espacio UNED|título=Tesis Ana Rodríguez Díaz|data-acceso=15-1-2022}}</ref>
 
[[Ramón de la Sagra]] foi pioneiro en reivindicar boas condicións, para os nenos nas casas de expósitos, así como a educación de todos eles, incluídos xordos e cegos. A mortalidade nos orfanatos era moi alta,. aA pesar de que na [[Segunda República Española|II República]] se eliminaron a totalidade dos ''tornos'' (sistema de abandono anónimo de nenos), e iso reduciu os abandonos, na primeira metade do século XX a mortalidade en algúns orfanatos achegábase ao 50%. Na inclusa de Pontevedra, ao longo do período 1872-1903, e ao contrario do que ocorreu no resto das incluídasinclusas españolas, a porcentaxe de nenos que entraron polo torno aumentou, tal vez polo aumento da natalidade. Ademais, a porcentaxe de fillos ilexítimos con respecto aos nacidos era moi elevada en xeral en toda Galiza, sendo precisamente estes fillos os que tiñan máis probabilidades de quedar nas inclusas, como sinalan os estudosos sobre o tema dos expósitos nos séculos XIX e principios do XX.<ref>{{Cita web|url=https://www.researchgate.net/publication/341944568_La_mortalidad_en_la_Inclusa_de_Pontevedra_1872-1931|páxina-web=ResearchGate|título=A mortalidade na inclusa de Pontevedra, 1872-1931|data-acceso=15-1-2022}}</ref>
 
UnO libro titulado ''"Los internados del miedo"'' describe que durante o [[franquismo]] neses centros se practicaban [[Abuso sexual infantil|abusos sexuais]], maltratos, experimentos, [[Roubo de bebés na ditadura arxentina|rouboRoroubo de bebés]] e traballo escravos, entre outras denuncias. <ref>{{Cita web|url=https://www.elconfidencial.com/alma-corazon-vida/2016-06-12/internado-miedo-abusos-sexuales-esclavos-victimas-horror_1214802/|páxina-web=ElConfidencial|título='El internado del miedo. Abusos sexuales y esclavos víctimas del horror' (en castelán)|lingua=es|data-acceso=14-1-2022}}</ref> En 2015 os autores realizaron un documental do mesmo título, en catalán, ''"Els internats de la por"'' <ref>{{Cita web|url=https://www.filmaffinity.com/es/film452875.html|páxina-web=Filmaffinity|título=Els internats de la por|data-acceso=14-1-2022}}</ref>, co testemuño de persoas que pasaron a súa infancia encerradas nesas institucións polo feito de ser fillos de “[[Esquerda política|roxos]]”, [[Pobreza|pobres]] ou seren fillos de nais separadas ou solteiras.
 
En España existenexistían (en [[2019]]) 1.&nbsp;228 centros de acollida para menores, xestionados por entidades colaboradoras (80 por cento) ou de titularidade pública (20 por cento). A maioría son centros ordinarios, pero tamén hai centros para menores con problemas de conduta, antes chamados "[[reformatorio]]s". Entre as entidades encargadas da xestión destes centros de menores figuran ONG, asociacións, fundacións, congregacións relixiosas e tamén empresas.
En 1803, os expósitos xogaron un papel histórico ao levar unha [[vacina]] contra a [[varíola]] (que se erradicaría un século e medio despois grazas ao Plan [[Viktor Zhdanov|Zhdanov]]) a [[América Latina|América]]. A falta de frigoríficos ou medios de conservación, os nenos actuaron como portadores biolóxicos da vacina coa que centos de miles de persoas, sobre todo nenos, foron inoculadas nas colonias. Foron 22 expósitos de entre 3 e 9 anos seleccionados nas incluídas pola súa forza, aos que se lles prometeu comida e educación ao chegar ao seu destino. A [[Real Expedición Filantrópica da Vacina]] estivo dirixida por [[Francisco Xavier Balmis]] e a enfermeira galega [[Isabel Zendal]] <ref>{{Cita publicación|url=https://www.aeped.es/documentos/en-nombre-los-ninos-royal-expedicion-filantropica-vacuna-1803-180|title=|publicación=|apelidos=AEPED|data=15-1-2022|título=En nome dos nenos (es)|revista=Asociación Española de Pediatría}}</ref> coidando dos 26 nenos da [[Casa de Expósitos da Coruña]], que foron dende [[A Coruña|alí]] a [[México]] e logo de [[Acapulco]] a [[Filipinas]] durante os 10 anos que durou a expedición para levar a [[vacina]] da [[varíola]] aos territorios españois de ultramar.
 
En total, en España hai uns 43.&nbsp;000 menores tutelados polo Estado, que viven ben en centros (a maioría) ou en familias de acollida.<ref>{{Cita web|url=https://www.eldiario.es/society/system-protection-minor-guardianships-fails-no-favorecer-familias-acogida-front-residencias_1_7321706.html|título=Falla o sistema de protección dos menores tutelados: cada vez máis nenos viven en centros que con familias de acollida|data de acceso=|surname=|name=|date=|web=|language=|páxina-web=eldiario.es|data-acceso=15-1-2022}}</ref> Entran nesta situación tras a tutela dos seus pais biolóxicos tras unha [[orde xudicial]] ou a intervención dos [[servizos sociais]] da zona. Con 18 anos abandonan os centros de protección. <ref>{{Cita web|url=https://www.21rs.es/es/revista-21/886_Centros-de-minores-hay-otras-opciones.html|título=Centros para menores, hai outras opcións ?|accessdate=|surname=|name=|website=|language=es|páxina-web=21rs.es|data-acceso=6-7-2021}}</ref> Tamén hai uns 3660 menores estranxeiros ou migrantes non acompañados<ref>{{Cita web|url=https://www.accem.es/vulnerables/menores-extranjeros-no-acompanados-mena/|título=Menores extranxeiros non acompañados (en castelán)|data-acceso=14-1-2022}}</ref> (chamados MENA, entre outros termos). En España, a maioría dos MENA viven en centros de acollida, onde se cobren as súas necesidades básicas. Estes están identificados e inscritos no Rexistro de Menores Estranxeiros Non Acompañados RMENA-2, só con fins de identificación. Este rexistro está xestionado pola Dirección Xeral da Policía en coordinación coa Fiscalía.
 
[[Ramón de la Sagra]] foi pioneiro en reivindicar boas condicións, para os nenos nas casas de expósitos, así como a educación de todos eles, incluídos xordos e cegos. A mortalidade nos orfanatos era moi alta, a pesar de que na [[Segunda República Española|II República]] se eliminaron a totalidade dos ''tornos'' (sistema de abandono anónimo de nenos), e iso reduciu os abandonos, na primeira metade do século XX a mortalidade en algúns orfanatos achegábase ao 50%. Na inclusa de Pontevedra, ao longo do período 1872-1903, e ao contrario do que ocorreu no resto das incluídas españolas, a porcentaxe de nenos que entraron polo torno aumentou, tal vez polo aumento da natalidade. Ademais, a porcentaxe de fillos ilexítimos con respecto aos nacidos era moi elevada en xeral en toda Galiza, sendo precisamente estes fillos os que tiñan máis probabilidades de quedar nas inclusas, como sinalan os estudosos sobre o tema dos expósitos nos séculos XIX e principios do XX.<ref>{{Cita web|url=https://www.researchgate.net/publication/341944568_La_mortalidad_en_la_Inclusa_de_Pontevedra_1872-1931|páxina-web=ResearchGate|título=A mortalidade na inclusa de Pontevedra, 1872-1931|data-acceso=15-1-2022}}</ref>
 
 
Un libro titulado ''"Los internados del miedo"'' describe que durante o [[franquismo]] neses centros se practicaban [[Abuso sexual infantil|abusos sexuais]], maltratos, experimentos, [[Roubo de bebés na ditadura arxentina|roubo de bebés]] e traballo escravos, entre outras denuncias. <ref>{{Cita web|url=https://www.elconfidencial.com/alma-corazon-vida/2016-06-12/internado-miedo-abusos-sexuales-esclavos-victimas-horror_1214802/|páxina-web=ElConfidencial|título='El internado del miedo. Abusos sexuales y esclavos víctimas del horror' (en castelán)|data-acceso=14-1-2022}}</ref> En 2015 os autores realizaron un documental do mesmo título, en catalán, ''"Els internats de la por"'' <ref>{{Cita web|url=https://www.filmaffinity.com/es/film452875.html|páxina-web=Filmaffinity|título=Els internats de la por|data-acceso=14-1-2022}}</ref>, co testemuño de persoas que pasaron a súa infancia encerradas nesas institucións polo feito de ser fillos de “[[Esquerda política|roxos]]”, [[Pobreza|pobres]] ou seren fillos de nais separadas ou solteiras.
 
 
En España existen (en [[2019]]) 1.228 centros de acollida para menores, xestionados por entidades colaboradoras (80 por cento) ou de titularidade pública (20 por cento). A maioría son centros ordinarios, pero tamén hai centros para menores con problemas de conduta, antes chamados "[[reformatorio]]". Entre as entidades encargadas da xestión destes centros de menores figuran ONG, asociacións, fundacións, congregacións relixiosas e tamén empresas.
 
 
En total, en España hai uns 43.000 menores tutelados polo Estado, que viven ben en centros (a maioría) ou en familias de acollida.<ref>{{Cita web|url=https://www.eldiario.es/society/system-protection-minor-guardianships-fails-no-favorecer-familias-acogida-front-residencias_1_7321706.html|título=Falla o sistema de protección dos menores tutelados: cada vez máis nenos viven en centros que con familias de acollida|data de acceso=|surname=|name=|date=|web=|language=|páxina-web=eldiario.es|data-acceso=15-1-2022}}</ref> Entran nesta situación tras a tutela dos seus pais biolóxicos tras unha [[orde xudicial]] ou a intervención dos [[servizos sociais]] da zona. Con 18 anos abandonan os centros de protección. <ref>{{Cita web|url=https://www.21rs.es/es/revista-21/886_Centros-de-minores-hay-otras-opciones.html|título=Centros para menores, hai outras opcións ?|accessdate=|surname=|name=|website=|language=es|páxina-web=21rs.es|data-acceso=6-7-2021}}</ref> Tamén hai uns 3660 menores estranxeiros ou migrantes non acompañados<ref>{{Cita web|url=https://www.accem.es/vulnerables/menores-extranjeros-no-acompanados-mena/|título=Menores extranxeiros non acompañados (en castelán)|data-acceso=14-1-2022}}</ref> (chamados MENA, entre outros termos). En España, a maioría dos MENA viven en centros de acollida, onde se cobren as súas necesidades básicas. Estes están identificados e inscritos no Rexistro de Menores Estranxeiros Non Acompañados RMENA-2, só con fins de identificación. Este rexistro está xestionado pola Dirección Xeral da Policía en coordinación coa Fiscalía.
 
== Notas ==
{{referenciaslistaref|30em}}
 
== Véxase tamén ==