Orde do Císter: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xabade (conversa | contribucións)
Xabade (conversa | contribucións)
Liña 65:
Paralelamente, a rama feminina da orde estableceuse por primeira vez no Mosteiro de San Miguel de Bóveda ([[Amoeiro]]) cara 1173, e no do [[Mosteiro de Santa María de Ferreira de Pantón|Divino Salvador]] de [[Ferreira de Pantón, Pantón|Ferreira de Pantón]] en 1175.<ref>{{Cita web|título=Monasterios - San Miguel de Bóveda|url=https://www.monestirs.cat/monst/annex/espa/galicia/ourense/cboveda.htm|páxina-web=www.monestirs.cat|data-acceso=2021-12-27}}</ref><ref>{{Cita web|título=Nuestro Monasterio - monasteriodeferreira.net|url=https://www.monasteriodeferreira.net/nuestro-monasterio/|páxina-web=www.monasteriodeferreira.net|data-acceso=2021-12-27}}</ref>
 
Reis como [[Afonso VII de León|Afonso VII]], [[Fernando II de León e Galicia|Fernando II]] e [[Afonso VIII de León e Galicia|Afonso IX]] promoveron a instalación da nova orde concedendo aos seus mosteiros grandes privilexios territoriais (coutos). Detrás disto está a estratexia de controlar o territorio grazas a este monacato, debido á desconfianza da Coroa cara a nobreza galega, tanto laica como eclesiástica, logo de que quedase desprazada da ''[[reconquista]]'' cara o sur e a independencia do [[Reino de Portugal]].<ref>{{Cita libro|título=La colonización cisterciense en Galicia (1142-1250)|apelidos=Portela Silva|nome=Ermelindo|editorial=Fundación March|ano=1980|ISBN=84-7075 -175-1}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Portela Silva|nome=Ermelindo|data=1982|título=La explicación sociopolítica del éxito cirterciense en Galicia|revista=En la España medieval|ISSN=0214-3038|páxinas=319-330|número=3}}</ref>
 
Os cistercienses tiveron un rol fundamental na transformación e organización agraria galega. Deste xeito, noNo xuízo de [[Andrés Torres Queiruga]], Galicia "''sentirá o seu influxo benfeitor na colonización de lugares improdutivos e inhabitados, na planificación do labor agrícola, na promoción de servos a colonos de numerosos traballadores en granxas creadas polos mosteiros''".<ref>{{Cita libro|título=Los gallegos|apelidos=Torres Queiruga|nome=Andrés|editorial=Itsmo|ano=1976|ISBN=9788470900068|páxina=488}}</ref> Os cistercienses tiveron un rol fundamental na transformación e organización agraria galega. Nos primeiros tempos, predominaba a explotación directa das súas posesións. Nas zonas máis alonxadas ao cenobio, recorríase a granxas nas que baixo a dirección dun ''magister grangiae'' traballaban "frades labradores", conversos (laicos que ingresaban no mosteiro) e campesiños asalariados.<ref name=":1" /> Logo, co crecemento do patrimonio territorial dos mosteiros, grazas ás doazóns da nobreza e das adquisicións feitas, a explotación directa deu paso ao [[Foro (contrato)|réxime foral]] a partir do [[século XIII]], establecéndose un esquema produtivo que perdurou ata a desamortización de Mendizábal (1836). Deste xeito, mediante os seus contratos forais, o Císter impulsou a roturación de novos eidos para agricultura e incrementou o cultivo de [[vide]], incluso en zonas pouco aptas.<ref name=":0" /> Os mosteiros recibían as abondosas rendas coas que se destinaron a saciarsaciaban as necesidades da comunidade e custearque permitiron emprender as ampliacións dos mesmosseus edificios.<ref>{{Cita libro|título=Atlas Histórico de Galicia|apelidos=Pallares|nome=Carmen|editorial=Nigra Trea|ano=1998|ISBN=84-923922-6-6|apelidos2=Portela|nome2=Ermelindo|capítulo=A Galicia Monástica}}</ref>
 
No século XV, o sistema de encomenda afectou negativamente ao monacato, polo que logo da fundación da Congregación de Castela, os cenobios galegos vanse incorporando malia as resistencias: Sobrado en 1494, Aciveiro e Penamaior en 1505, Melón en 1506, Meira en 1514, Montederramo en 1518, Franqueira en 1528, San Clodio e Armenteira en 1536, Oseira en 1545, Xunqueira de Espadañedo en 1546 e Oia en 1547. Isto supúxolles a moitas das comunidades galegas delas trocos moi importantes na súa organización, pero a orde coñeceu un renovado pulo en Galicia: aínda que Aciveiro, Franqueira e Penamaior perderon a categoría de abadías polas menores rendas que percibían, e Toxosoutos[[Toxos foiOutos, convertidaLousame|Toxos enOutos]] pasou a ser un priorato de Sobrado, Meira e Montederramo acolleron colexios de [[Filosofía]] e Sobrado e Oseira viviron un período de renovada riqueza.<ref name=":0" />
 
Nos séculos XVII e XVIII os mosteiros galegos do Císter coñeceron un importante crecemento das súas rendas grazas á introdución de novos cultivos procedentes de América. Isto facilitou a remodelación dos seus edificios en estilo Barroco, como o da igrexa de Santa María de Sobrado, consagrada en 1708.<ref>{{Cita web|título=Institución - Monasterio de Santa María de Sobrado (A Coruña, España)|url=http://pares.mcu.es:80/ParesBusquedas20/catalogo/autoridad/19397|páxina-web=PARES|data-acceso=2021-12-27}}</ref>
 
ConDurante todoo primeiro terzo do século XIX, ao desamortizaciónincremento das cargas fiscais do Estado mermaron as rendas dos mosteiros.<ref>{{Cita libro|título=El Cister en Galicia, c. 1480-1835|apelidos=Saavedra|nome=Pegerto|editorial=Prensas de Mendizáballa Universidad de 1836Zaragoza|ano=2021|ISBN=978-84-1340-175-1}}</ref> Mais, a desamortización de Mendizábal supuxo a fin das comunidades cistercienses en Galicia: primeiro os seus membros foron exclaustrados e os seus cenobios disoltos, logo, procedeuse á venda en poxa do seu patrimonio inmobiliario.<ref name=":0" /> A maior parte das edificacións foron abandonadas aínda que nalgúns casos as igrexas continuaron como parroquias. No século XX, monxes da familia cisterciense, trapistas desta volta, instaláronse de novo en [[Mosteiro de Santa María de Oseira|Oseira]] e [[Mosteiro de Santa María de Sobrado dos Monxes|Sobrado]],<ref>{{Cita web|título=Reseña Histórica – Monasterio de Oseira|url=http://mosteirodeoseira.org/web/resena-historica/|data-acceso=2021-12-27|lingua=es}}</ref><ref>{{Cita web|título=Historia|url=http://www.monasteriodesobrado.org/index.php/historia/|data=2015-03-30|data-acceso=2021-12-27|lingua=es-ES|páxina-web=www.monasteriodesobrado.org}}</ref> mentres que o de [[Mosteiro de Santa María da Armenteira|Armenteira]] acolle a monxas trapistas dende finais dese século. Por outra banda, o do Divino Salvador de Pantón, mantén unha comunidade feminina ligadas á Congregación Cisterciense de San Bernardo.
 
== Arquitectura cisterciense ==