Johann Strauss (pai)

Johann Baptist Strauss (en alemán: Johann Baptist Strauß), nado en Leopoldstadt o 14 de marzo de 1804 e finado en Viena o 25 de setembro de 1849, foi un compositor romántico austríaco. Foi famoso polos seus valses, e popularizounos xunto a Joseph Lanner, sentando así as bases para que os seus fillos —Johann, Josef e Eduard— continuasen coa súa dinastía musical. É coñecido especialmente pola composición da Marcha Radetzky (chamada así en honra a Joseph Radetzky von Radetz).

Johann Strauss

Biografía
Nacemento	14 de marzo de 1804 Viena
Morte	25 de setembro de 1849 (45 anos) Viena
Causa da morte	Morte natural  (Doenza infecciosa )
Lugar de sepultura	Cemiterio central de Viena
Datos persoais
País de nacionalidade	Imperio Austríaco
Actividade
Ocupación	compositor , director de orquestra
Período de actividade	1819 -
Xénero artístico	Música clásica
Profesores	Michael Pamer (pt) e Ignaz von Seyfried (pt)
Lingua	Lingua alemá
Instrumento	Viola
Obra
Obras destacables (1848) Marcha Radetzky
Familia
Cónxuxe	Maria Anna Streim (en)
Parella	Emilie Trampusch (pt)
Fillos	Josef Strauss (pt)  () Johann Strauss  () Maria Anna Streim (en) Eduard Strauss (pt)  ()
Pais	Franz Borgias Strauss (en)   e Barbara Strauss (en)
Sinatura

Traxectoria

Strauss naceu en Leopoldstadt (actualmente en Viena). Os pais de Strauss, Franz Borgias Strauss (10 de outubro de 1764–5 de abril de 1816) e Barbara Dollmann (3 de decembro de 1770–28 de agosto de 1811), eran hostaleiros (Zum heiligen Florian). A familia era católico romano.

A nai de Strauss morreu de "febre trepidante" cando el tiña sete anos e cinco anos despois o seu pai morreu afogado, posiblemente como consecuencia dun suicidio, no río Danubio. O gardián de Strauss, o xastre Anton Müller, colocouno como aprendiz do encadernador Johann Lichtscheidl; Strauss tomou clases de violín e viola ademais de continuar coa súa aprendizaxe. Ao contrario dunha historia que máis tarde contou o seu fillo Johann II, Strauss completou con éxito a súa aprendizaxe de encadernador en 1822. Tamén estudou música con Johann Polischansky durante o seu período de aprendizaxe e finalmente logrou conseguir un posto nunha orquestra local, dirixida por Michael Pamer. Strauss deixou a orquestra para unirse a un popular cuarteto de cordas coñecido como Lanner Quartet, formado polos que despois foron os seus rivais Joseph Lanner e os irmáns Drahanek, Karl e Johann.

Strauss converteuse en director adxunto da orquestra para axudar a Lanner nos encargos despois de que se fixese tan popular durante o Fasching de 1824 e Strauss axiña foi posto ao mando dunha segunda orquestra máis pequena que se formou como resultado do éxito da orquestra matriz. En 1825, decidiu formar a súa propia banda e comezou a escribir música (principalmente, música de baile) despois de que se decatou de que tamén podería emular o éxito de Lanner ademais de poñer fin ás súas loitas financeiras. Ao facelo, converteu a Lanner nun serio rival aínda que a rivalidade non supuxo consecuencias hostís xa que a competencia musical foi moi produtiva para o desenvolvemento do valse e doutras músicas de baile en Viena.

Strauss converteuse rapidamente nun dos compositores de baile máis coñecidos e queridos de Viena. Durante o entroido de 1826, Strauss inaugurou a súa longa serie de triunfos presentando a súa banda ao público de Viena no Schwan, no suburbio de Roßau, onde o seu Täuberln-Walzer (Op. 1) estableceu á vez a súa reputación. Fixo unha xira coa súa banda por Alemaña, Holanda, Bélxica e Gran Bretaña. As rendas da dirección e o goberno desta orquestra Strauss pasaron finalmente ás mans dos seus fillos ata a súa disolución por Eduard Strauss en 1901.

Nunha viaxe a Francia en 1837, Strauss escoitou a cuadrilla e comezou a compoñelas el mesmo, converténdose en gran parte responsable de introducir esa danza en Austria no Fasching de 1840, onde se fixo moi popular. Foi esta mesma viaxe (en 1837) a que demostrou a popularidade de Strauss entre públicos de diferentes estratos sociais e isto abriu o camiño para formar un ambicioso plan para interpretar a súa música en Inglaterra para a coroación da raíña Vitoria en 1838. Strauss tamén adaptou varias melodías populares da súa época nas súas obras para asegurar un público máis amplo, como se demostra na incorporación da obertura de Oberon ao seu primeiro vals, "Wiener Carneval", Op. 3, e tamén o himno nacional francés "La Marseillaise" no seu "Paris-Walzer", Op. 101.

Johann Strauss I, 1837

Strauss casou con Maria Anna Streim (1801–1870) en 1825 na igrexa parroquial católica de Lichtental en Viena. O matrimonio foi relativamente infeliz debido ás súas prolongadas ausencias causadas polas frecuentes viaxes ao estranxeiro que provocaron unha separación gradual. Tiveron seis fillos: Johann (nado en 1825), Josef (nado en 1827), Anna (nada en 1829), Therese (nada en 1831), Ferdinand (nado en 1834 e que sobreviviu só dez meses) e Eduard (nado en 1835). O primeiro fillo de Eduard foi Johann Strauss III.

A casa familiar chamábase "Hirschenhaus" mais era coñecida en Viena como "Goldener Hirsch" ("o cervo de ouro"). Strauss era un disciplinario estrito e esixiu que ningún dos seus fillos realizase carreiras na música, a pesar do seu talento musical. Johann II ía estudar banca, do mesmo xeito que o seu irmán Josef estaba destinado a unha carreira militar, mentres que se esperaba que o máis novo, Eduard, se incorporase ao consulado austríaco.

En 1834 Strauss tomou unha amante, Emilie Trampusch, coa que tivo oito fillos. Cando o seu marido recoñeceu abertamente a paternidade dunha filla nada de Emilie en 1844, Maria Anna solicitou o divorcio. Coa fin do matrimonio, Anna Strauss decidiu seguir avanzando na carreira musical de Johann II, permitíndolle desenvolver as súas habilidades como compositor.

A pesar dos problemas familiares, Strauss pai continuou de xira con frecuencia e sempre estivo preparado para escribir pezas novidosas para numerosas organizacións benéficas. Os seus valses foron desenvolvéndose gradualmente desde unha danza campesiña rústica a outra que a posteridade recoñeceu como o valse vienés. Escribíanse en tres cuartos cunha pequena introdución; moitas veces con poucas ou ningunha referencia á cadea posterior de cinco estruturas de valse en dúas partes; xeralmente engadíase cunha coda curta e concluía cun final emocionante, aínda que o seu fillo Johann II ampliou a estrutura do valse e utilizou máis instrumentos que o seu pai. Aínda que non posuía un talento musical tan rico como o do seu fillo máis vello, nin unha mente empresarial tan astuta, estivo entre os primeiros compositores de valses xunto con Joseph Lanner para escribir activamente pezas con títulos individuais, co fin de aumentar as vendas das súas partituras, o que permitiu aos entusiastas da música recoñecer facilmente esas pezas. De feito, durante as súas actuacións no Sperl-Ballroom de Viena, onde estableceu o seu nome, proseguiu activamente co concepto de cobrar unha taxa de entrada fixa dos mecenas do salón de baile en lugar da vella práctica de pasar un prato de recollida onde os ingresos dependían da boa vontade dos patróns.

Johann II interpretaba a miúdo as obras do seu pai e declarou abertamente a súa admiración por elas, aínda que para os vieneses non era ningún segredo que a súa rivalidade era intensa, e a prensa daquela época alimentábaa. O pai rexeitou tocar nunca máis no Dommayer's Casino, que lle ofreceu ao seu fillo o seu debut como director, e superou o seu fillo durante a súa vida en canto ao avance profesional, aínda que Johan II o eclipsou en canto a popularidade no repertorio clásico. En 1846, Johann Strauss I recibiu o título honorífico de K.K. Hofballmusikdirektor (Director de Música dos Bailes da Corte Imperial e Real) do emperador Fernando I.

Tumba de Johann Strauss I, Zentralfriedhof, Viena, Austria

Strauss morreu en Viena o 25 de setembro de 1849 á idade de 45 anos por mor da escarlatina contraída dun dos seus fillos ilexítimos. Foi enterrado no cemiterio de Döblinger xunto ao seu amigo Joseph Lanner. En 1904, os dous restos foron trasladados ás tumbas de honra do Zentralfriedhof. O antigo cemiterio de Döbling é agora o parque Strauss-Lanner. O propio Hector Berlioz rendeu homenaxe ao "pai do valse vienés" comentando que "Viena sen Strauss é como Austria sen Danubio".

Obras

Valses

• Täuberln-Walzer, Op. 1 (1827)
• Döblinger Réunion-Walzer, Op. 2
• Wiener Carneval, Op. 3 (1828)
• Kettenbrücke-Walzer, Op. 4 (1828)
• Gesellschafts-Walzer, Op. 5
• Wiener Launen-Walzer, Op. 6
• Tivoli-Rutsch Walzer, Op. 39 Tivoli-Slide (1830)
• Das Leben ein Tanz oder Der Tanz ein Leben! Walzer, Op. 49
• Elisabethen-Walzer, Op. 71
• Philomelen-Walzer, Op. 82
• Paris-Walzer, Op. 101 (1838)
• Huldigung der Königin Victoria von Grossbritannien, Op. 103
• Wiener Gemüths-Walzer, Op. 116 (1840)
• Loreley-Rhein-Klänge, Op. 154 (1843)

Galops e polcas

Os galops e as polcas de Strauss inclúen:

• Champagner-Galopp, Op. 8
• Seufzer-Galopp, Op. 9
• Chineser Galopp, Op. 20
• Einzugs-Galopp, Op. 35
• Sperl-Galopp, Op. 42
• Fortuna-Galopp, Op. 69
• Jugendfeuer-Galopp, Op. 90
• Cachucha-Galopp, Op. 97
• Carneval in Paris, Op.100
• Indianer-Galopp, Op. 111
• Sperl-Polka, Op. 133
• Annen-Polka, Op. 137
• Wiener Kreutzer Polka, Op. 220
• Piefke und Pufke Polka, Op. 235

Marchas

• Radetzky-Marsch, Op. 228 (1848)
• Jelačić-Marsch, Op. 244

Véxase tamén

Bibliografía

• Rubey, Norbert (primavera de 2011). Traducido por Jeroen H. C. Tempelman. "Johann Strauss Sr. – 'A Musician by the Grace of God'?" (PDF). Vienna Music (100): 16–19. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 25 de abril de 2012. 

Ligazóns externas

• Opus list for Johann Strauss I, johann-strauss.org.uk
• Paul Löwenberg collection of Lanner-Strauss materials, 1825–1916, Music Division, Biblioteca do Congreso