Peronismo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{atención|data=setembro de 2017|Revisión de ortografía, redacción, referencias - ver [[Wikipedia:A Taberna (xeral)#Revisión de artigos de Judcosta]]}}
[[Ficheiro:Eva&Juan.jpg|miniatura|[[Juan Domingo Perón]], fundador do movemento peronista, xunto á súa muller [[Eva Perón|Eva Duarte]].]]
O '''peronismo''' ou '''xusticialismo''' é un [[movemento político]] [[Arxentina|arxentino]] xurdido a mediados da década de 1940 arredor da figura de [[Juan Domingo Perón]] e un considerábel número de [[sindicato]]s. Dende o seu xurdimento tivo unha importante influencia na [[política da Arxentina]].
'''Peronismo''' é a denominación dada xenericamente ao [[Xoán Domingo Perón|Movemento Nacional Xusticialista]], creado e liderado a partir do pensamento de [[Xoán Domingo Perón]], militar e estadista [[Arxentina|arxentino]], presidente daquel país, electo en [[1946]], [[1951]] e [[1973]].<ref>{{cita web|lingua=portugués|dataacceso=19 de febreiro de 2017|url=http://mundoeducacao.bol.uol.com.br/historia-america/peronismo.htm|páxina-web=Mundo Educação|título=Peronismo|autor=Rainer Gonçalves Sousa}}</ref>
 
Na súa forma [[Partido político|partidaria]], organizouse primeiro como [[Partido Laborista (Arxentina)|Partido Laborista]], logo como [[Partido Xusticialista|Partido Peronista]], renomeado posteriormente como [[Partido Xusticialista]]. En 1949, dous anos despois de ser sancionada a lei de sufraxio feminino]], o peronismo organizouse tamén no [[Partido Peronista Feminino]], fundado por [[Eva Perón]] e integrado só por mulleres, que foi disolto pola [[Revolución Libertadora|ditadura cívico-militar instalada en 1955]]. Tradicionalmente, a súa organización realizouse en base a tres “pólas” (política, sindical e feminina), ás que a partir dos [[Década de 1970|anos 1970]] se engadiu a [[Xuventude Peronista]].
O Movemento Xusticialista transformouse, máis tarde en [[Partido Xusticialista]], que é a forza política maioritaria na Arxentina.
 
A denominación alternativa de “xusticialismo” provén da importancia concedida por este movemento á [[xustiza social]]. En 1952 o art. 3° da lei 14 184 definiu "como "dutrina nacional", adoptada polo Pobo Arxentino, a doutrina Peronista ou Xusticialismo".<ref>{{cita web|url=http://cdi.mecon.gob.ar/greenstone/collect/legislac/archives/HASH01ab.dir/doc.pdf|título=LEY APROBATORIA DEL SEGUNDO PLAN QUINQUENAL |dataacceso=6 de agosto de 2021|cita=O texto completo do artigo é: "Aos efectos dunha correcta interpretación e efectiva execución da presente lei, defínese como "doutrina nacional", adoptada polo Pobo Arxentino, a doutrina Peronista ou Xusticialismo, que ten como finalidade suprema acadar a felicidade do
Os ideais do peronismo encontranse nos diversos escritos de Perón como "La Comunidad Organizada", "Conducción Política", "Modelo Argentino para un Proyecto Nacional" etc, onde están expresos a filosofía e doutrina política que continúan orientando o pensamento académico e a vida política da 2ª maior nación [[América do Sur|suramericana]].
Pobo e a grandeza da Nación, mediante la Justicia Social, la Independencia
Económica y la Soberanía Política, armonizando los valores materiales con los valores espirituales, y los derechos del individuo con los derechos de la sociedad.}}</ref>La oposición al peronismo generó un movimiento inorgánico de gran influencia política, conocido como [[antiperonismo]].<ref name="Ciria">{{cita web|url=http://www.elruidodelasnueces.com.ar/?p=7375|autor=Ciria, Alberto|título=Peronismo y antiperonismo|editorial=El ruido de las nueces|fecha=13 de agosto de 2011|fechaacceso=28 de enero de 2015|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20150208203810/http://www.elruidodelasnueces.com.ar/?p=7375|fechaarchivo=8 de febrero de 2015}}</ref> El movimiento peronista agrupa a una serie de corrientes diversas no del todo precisas ni constantes a lo largo de la historia, a veces enfrentadas, incluso electoralmente. Entre las corrientes principales peronistas pueden identificarse el «peronismo ortodoxo», el [[neoperonismo]], el «peronismo revolucionario» o «[[la Tendencia]]», el «peronismo sindical», el «[[menemismo]]», el «[[kirchnerismo]]» y el peronismo disidente o [[Peronismo Federal]].
 
Entre 1946 y 2019, el justicialismo ganó diez elecciones presidenciales: [[Elecciones presidenciales de Argentina de 1946|1946 (Perón)]], [[Elecciones presidenciales de Argentina de 1951|1951 (Perón)]], las dos de 1973 ([[Elecciones presidenciales de Argentina de marzo de 1973|Cámpora]] y [[Elecciones presidenciales de Argentina de septiembre de 1973|Perón]]), [[Elecciones presidenciales de Argentina de 1989|1989 (Menem)]], [[Elecciones presidenciales de Argentina de 1995|1995 (Menem)]], [[Elecciones presidenciales de Argentina de 2003|2003 (Kirchner)]], [[Elecciones presidenciales de Argentina de 2007|2007 (Fernández de Kirchner)]], [[Elecciones presidenciales de Argentina de 2011|2011 (Fernández de Kirchner)]] y [[Elecciones presidenciales de Argentina de 2019|2019 (Fernández)]], y perdió las elecciones de [[Elecciones presidenciales de Argentina de 1983|1983]], [[Elecciones presidenciales de Argentina de 1999|1999]] y [[Elecciones presidenciales de Argentina de 2015|2015]]. Fue derrocado dos veces por [[Golpes de estado en Argentina|golpes de Estado militares]] —en [[Revolución Libertadora (Argentina)|1955]] y [[Proceso de Reorganización Nacional|1976]]— y declarado ilegal por la dictadura autodenominada [[Revolución Libertadora (Argentina)|Revolución Libertadora]] instalada en 1955, manteniéndose la prohibición hasta 1972 y para Perón hasta 1973.
Algunhas ideas do peronismo:
 
* A verdadeira democracia é aquela onde o goberno realiza o que o pobo quere e defende o interese do pobo.
* O Peronismo é esencialmente popular. Todo círculo político é antipopular, entón, non é Peronista.
* O Peronista traballa para o movemento. Este, no seu nome, serve a un círculo ou a un caudillo.
* Para o Peronismo só existe unha clase de homes: os que traballan.
* Para un Peronista non hai nada mellor que outro Peronista.
* Os brazos do Peronismo son a xustiza social e a axuda social.
* Na Nova Arxentina os únicos privilexiados son os novos.
* O Peronismo ten a súa propia doutrina política, económica e social: o xusticialismo.
* O xusticialismo é unha nova filosofía de vida, simple, práctica, popular, profundamente cristiana e profundamente [[humanismo (filosofía)|humanista]].
* O Peronismo pretende constituír un goberno centralizado, un estado organizado e un pobo libre.
 
== Notas ==