Esquí alpino: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Jglamela (conversa | contribucións)
Traducido de en:Alpine skiing
 
Jglamela (conversa | contribucións)
Retiro en uso
Liña 1:
{{en uso}}
[[Ficheiro:Ski Famille - Family Ski Holidays.jpg|miniatura|300px|Esquiadores alpinos]]
O '''esquí alpino'''<ref>{{DRAG|slálom}}</ref> ou '''esquí de montaña''', é o pasatempo de esvarar por pistas cubertas de neve en [[esquí (táboa)|esquís]]s con ataduras de talón fixo, a diferenza doutros tipos de [[esquí (deporte)|esquís]] ([[esquí campo a través|campo a través]], [[esquí Telemark|Telemark]] ou [[salto de esquí|saltos de esquí]]), que usan esquís con ataduras de talón libre. Xa sexa como diversión ou como [[deporte]], adoita practicarse en [[estación de esquí|estacións de esquí]], que ofrecen servizos como [[telesquí]]s, fabricación de [[neve artificial]], preparación de neve, restaurantes e patrullas de esquí.
 
Os esquiadores "fóra de pista", que esquían fóra dos límites da área de esquí, poden empregar [[moto de neve|motos de neve]], helicópteros ou subidas mecánicas pera chegar á cima dunha montaña. Os [[esquí de fondo|esquiadores de fondo]] poden empregar equipos especializados con atadura de talón libre, incluíndo peles "pegañentas" nos fondos dos esquís para impedir que se deslicen cara a atrás durante unha subida, logo bloquear o talón e retirar as peles para o seu descenso.
 
O esquí alpino foi un evento nos [[Xogos Olímpicos de Inverno]] desde 1936.<ref>{{cita web|url=http://www.olympic.org/en/content/Sports/All-Sports/Skiing/Alpine-Skiing/|title=Alpine Skiing|publisher=International Olympic Committee|access-date=12 de marzo de 2010}}</ref> En 1886 introduciuse en [[Oslo]] unha competición correspondente ao [[slálom (esquí)|slálom]] moderno.<ref name=":1" />
 
== Historia ==
[[Ficheiro: Rastkogel ski slope.jpg|miniatura|Ladeira de esquí alpino no val de [[Zillertal]], [[Austria]]]]
As orixes do esquí poden remontarse á época prehistórica en [[Rusia]], [[Finlandia]], [[Suecia]] e [[Noruega]], onde se conservaron nas turbeiras táboas de madeira de tamaños e formas diferentes.<ref name="history">{{cita web |title=Alpine skiing Equipment and History - Olympic Sport History |url=https://www.olympic.org/alpine-skiing-equipment-and-history |website=International Olympic Committee |access-date=8 de marzo de 2019 |language=en |date=15 de maio de 2018}}</ref> A palabra "esquí" está relacionada coa palabra nórdica antiga "skíð", que significa "anaco de madeira ou leña".<ref name=":0">Caprona, Yann de: Norsk etymologisk ordbok. Oslo: Kagge forlag, 2014. {{ISBN|9788248910541}}</ref> Os esquís inventáronse para cruzar humidaiszonas húmidas e [[marisma]]s no inverno cando se conxelaban. Os esquís fixeron parte integral do transporte nos países máis fríos durante miles de anos. Na década de 1760 rexistrouse o esquí como usado no adestramento militar. O exército noruegués realizou competicións de habilidade que consistían en esquiar pistas abaixo, arredor de árbores e obstáculos mentres disparaban.<ref name="military">{{cita web |last1=Sood |first1=Suemedha |title=Where did skiing come from? |url=http://www.bbc.com/travel/story/20101221-travelwise-where-did-skiing-come-from |website=www.bbc.com |access-date=8 de marzo de 2019 |language=en |date=22 de decembro de 2010}}</ref> O esquí alpino moderno adoita datarse na década de 1850 e, a finais do século XIX, o esquí foi adaptado dun método de transporte a un deporte competitivo e recreativo.<ref name=history/> A lenda norueguesa [[Sondre Norheim]] comezou por primeira vez coa tendencia dos esquís con lados curvos, ataduras con bandas de talón ríxidas feitas de salgueiro e o estilo de xiro slálom.<ref name=history/> Os esquís de madeira deseñados por Norheim aseméllanse moito á forma dos modernos esquís de slálom.<ref>Vaage, Jakob (1952). ''Norske ski erobrer verden''. Oslo: Gyldendal.</ref> Norheim foi o campión da primeira competición de esquí alpino en Oslo, en 1868.<ref name=history/> Norheim impresionou os espectadores cando utilizou o "[[tallo christie]]", técnica chamada orixinalmente "xiro christiania" (en noruegués: christianiasving ou kristianiasving) polo nome da cidade nesa época. O xiro do Telemark foi a técnica alternativa. O xiro christiania converteuse máis tarde no xiro paralelo como técnica estándar no esquí alpino.<ref>Bjaaland, Olav S. (1966). ''Den moderne skiidrott hundre år: 1866-1966.'' Oslo</ref><ref>aage, Jakob (1979). ''Skienes verden''. Oslo: Hjemmenes forlag i samarbeid med Foreningen til ski-idrettens fremme. {{ISBN|8270061689}}</ref><ref>''Alpin skisport: utfor, slalåm, storslalåm.'' Oslo: Teknologisk forlag 1980. {{ISBN|8251201942}}</ref><ref>Hem, Olav (1996). ''Idrettsordboka: norsk-engelsk/engelsk-norsk ordbok for vinteridretter.'' Oslo: Universitetsforlaget. {{ISBN|8200227758}}</ref>
 
O termo "slálom" provén dos dialectos noruegueses en que ''slalåm'' significa "rastro (''låm'') nunha ladeira (''sla'')".<ref name=":0" /> En [[Telemark]] contra 1800, os sendeiros máis escarpados e difíciles chamábanse ''ville låmir'' ("sendeiros salvaxes"). As competicións de esquí en Telemark comezaban a miúdo nunha montaña escarpada, continuaban ao longo dun tobogán de rexistro (tømmerslepe) e completábanse cun xiro pronunciado (xiro de Telemark) nun campo ou lago xeado. Este tipo de competición utilizaba o terreo natural e típico de Telemark. Algunhas carreiras estaban en "rumbos accidentados" (''kneikelåm'') e ás veces incluían "saltos pronunciados" (''sprøytehopp'') para máis dificultade.<ref>Bø, Olav (1993). ''Skiing throughout history''. Oslo: Samlaget. {{ISBN|8252138853}}</ref> As primeiras competicións de slálom coñecidas celebráronse en Telemark arredor de 1870 xunto con competicións de [[salto de esquí]], en que participaban os mesmos deportistas.<ref>Bjaaland, Olav S. (1966). ''Den moderne skiidrott hundre år: 1866-1966.'' Oslo</ref> [[Husebyrennet]] incluía desde 1886 ''svingrenn'' (competición de xiros nos outeiros), xa que o termo ''slalåm'' aínda non fora introducido. [2] O slálom apareceu por primeira vez nunha competición de esquí en [[Sonnenberg]] en 1906.<ref name=":1">Roland Huntford (2006). ''To planker og en lidenskap – Skiløpingens historie''. Aschehoug. {{ISBN|978-82-03-20945-1}}</ref> Dúas ou tres décadas despois, o deporte estendeuse ao resto de Europa e aos Estados Unidos. A primeira competición de esquí de slálom tivo lugar en [[Mürren]], [[Suíza]], en 1922.