Lista de monarcas de Galicia: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
One2 (conversa | contribucións)
Cossue (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{En uso}}
{{sen notas|data=xullo de 2014}}
[[Ficheiro:Escudo_reino_de_galicia.jpg‎|miniatura|dereita|230px|Escudo do Reino de Galicia ilustrado no ''L´armorial Le Blancq''. [[Bibliothèque nationale de France]]. 1560.]]
 
A primeira persoa a asumir o título de rei en [[Galicia]] foi o monarca [[suevo]] [[Hermerico]], quen conseguiu de [[Imperio Romano|Roma]] no ano [[409]] o goberno da provincia romana de ''[[Gallaecia]]''. A súa dinastía instaura primeiramente un [[reino suevo|Reino Suevo]] en canto que a monarquía e a elite detentadora do poder eran suevas. Porén, durante o século V d.C o entendemento cos máis numerosos aristócratas galaicos e a adopción do catolicismo romano consolidan finalmente un [[Reino de Galicia]], como porá de relevo [[Gregorio de Tours]], que é o primeiro erudito que o denomina ''Galliciense Regnum'', a finais do século VI, e os seus reis como '''reis de Galicia'''.<ref name=":98">{{Cita libro|título=Historia Francorum|apelidos=de Tours|nome=Gregorio|url=http://www.thelatinlibrary.com/gregorytours/gregorytours6.shtml|páxina=43|volume=VI|cita='''Galliciensim regnum'''}}</ref>
 
== Reis suevos de Galicia (409-585) ==
Liña 11 ⟶ 12:
'''Primeira liñaxe real ([[409]]-[[456]])'''
 
* [[Hermerico]] ([[409]]-[[438]]).<ref>{{Cita libro|título=Estoria de España|apelidos=[[Afonso X o Sabio|Afonso IX]]|ano=1289|url=https://digibug.ugr.es/bitstream/handle/10481/55381/visigodosI.pdf?sequence=1&isAllowed=y#page=119&zoom=auto,-219,702|cita=cuentan las estorias que el rey Hermerico estando doliente de la emfermedat que dessuso auedes oyda, cuemo quier que fuesse '''rey de Gallizia'''|apelidos-editor=Menéndez Pidal|edición=1977}}</ref>
* [[Hermerico]] ([[409]]-[[438]]).
* [[Requila]] ([[438]]-[[448]]).<ref>{{Cita libro|título=Estoria de España|apelidos=[[Afonso X o Sabio|Afonso IX]]|ano=1289|url=https://digibug.ugr.es/bitstream/handle/10481/55381/visigodosI.pdf?sequence=1&isAllowed=y#page=120&zoom=auto,-634,679|cita=Depues de la muerte de Hermerico finco Riquila su fijo por '''rey de Gallizia''' […]|apelidos-editor=Menéndez Pidal|edición=1977}}</ref>
* [[Requila]] ([[438]]-[[448]]).
* [[Requiario]] ([[448]]-[[456]]).<ref>{{Cita libro|título=Estoria de España|apelidos=[[Afonso X o Sabio|Afonso IX]]|ano=1289|url=https://digibug.ugr.es/bitstream/handle/10481/55381/visigodosI.pdf?sequence=1&isAllowed=y#page=133&zoom=auto,-219,746|cita=aquell anno que el rey Requiario, '''aniendo por regno Gallizia''' […]|apelidos-editor=Menéndez Pidal|edición=1977}}</ref>
* [[Requiario]] ([[448]]-[[456]]).
 
'''Reis durante a Guerra Civil Sueva ([[456]]-[[469]])'''
Liña 19 ⟶ 20:
* [[Frantán]] ([[456]]-[[457]]). Dominando a parte sur.
* [[Aguiúlfo]] ([[456]]-[[457]]). Dominando a parte norte.
* [[Maldras]] ([[457]]-[[459]]) .
* [[Frumario]] ([[459]]-[[463]]).
* [[Requimundo]] ([[459]]-[[463]]).
* [[Remismundo]] ([[459]]-[[469]]); este último reunifica o reino no 463.
 
'''Período Escuro ([[469]]-[[550]])'''
* [[Hermenerico]].
* [[Veremundo]] (c. 485).
* [[Teodemundo]].
 
'''Período final da monarquía sueva ([[550]]-[[585]])
* [[Carriarico]] ([[550]]-[[559]]).<ref>{{Cita libro|título=Libri de virtutibus sancti Martini episcopi|apelidos=de Tours|nome=Gregorio|url=http://csla.history.ox.ac.uk/record.php?recid=E02847|cita=Chararici cuiusdam '''regis Galliciae''' filius graviter aegrotabat|volume=I}}</ref>
* [[Carriarico]] ([[550]]-[[559]])
* [[Teodomiro (rei suevo)|Teodomiro]] ([[559]]-[[570]]).<ref name="concilio_lugo">{{Cita libro|título=Actas concilio de Lugo|ano=1855|url=https://books.google.es/books?id=oHLb87Y6qAoC&dq=%22Galleciae%20totius%20provinciae%20rex%22&hl=es&pg=PA654#v=onepage&q=%22Galleciae%20totius%20provinciae%20rex%22&f=false|páxina=654|apelidos-editor=Tejada y Ramiro|nome-editor=Juan|edición=Colección de cánones y de todos los concilios de la Iglesia de Espana|cita=ego Theodomirus rex cognomento et Mirus, '''Galleciae totius provinciae rex'''}}</ref><ref name=":11">{{Cita libro|título=Estoria de España|apelidos=[[Afonso X o Sabio|Afonso IX]]|ano=1289|url=https://digibug.ugr.es/bitstream/handle/10481/55381/visigodosI.pdf?sequence=1&isAllowed=y#page=179&zoom=auto,-219,181|cita=En este anno otrossi alçaron los sueuos '''en Gallizia por rey a Theodemiro''' pues que Remismundo fue muerto et regno diez annos|apelidos-editor=Menéndez Pidal|edición=1977}}</ref>
* [[Teodomiro (rei suevo)|Teodomiro]] ([[559]]-[[570]])
* [[Miro]] ou Mirón ([[570]]-[[583]]).<ref>{{Cita libro|título=Historia Francorum|apelidos=de Tours|nome=Gregorio|url=http://www.thelatinlibrary.com/gregorytours/gregorytours5.shtml|cita=Mirus '''rex Galliciensis'''", "Mironis '''Galliciensis regis'''|páxina=41|volume=V}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Chrónicon|apelidos=.|nome=Fredegarius|url=https://books.google.es/books?id=OJpTAwAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q=%22Mirionis%20regis%20Galliciae%22&f=false|cita=Mironis '''regis Galliciae'''|páxina=116|volume=III}}</ref>
* [[Miro]] ou Mirón ([[570]]-[[583]])
* [[Eborico]] (tamén chamado Eurico) ([[583]]-[[584]]).<ref>{{Cita libro|título=Historia Francorum|apelidos=de Tours|nome=Gregorio|cita=Eurichus […], '''regnum Galliciensim''' suscepit|url=http://www.thelatinlibrary.com/gregorytours/gregorytours6.shtml|páxina=43|volume=VI}}</ref>
* [[Eborico]] (tamén chamado Eurico) ([[583]]-[[584]])
* [[Andeca]] ([[584]]-[[585]]).<ref>{{Cita libro|título=Historia Francorum|apelidos=de Tours|nome=Gregorio|url=http://www.thelatinlibrary.com/gregorytours/gregorytours6.shtml|volume=6|páxina=43|cita=Audica, […] '''Galliciensim regnum''' obtenuit.}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Chronicon|apelidos=Biclarensis|nome=Iohannes|ano=584|cita=Audeca in '''Gallaecia Suevorum regnum'''|url=https://la.wikisource.org/wiki/Chronicon_(Iohannes_Biclarensis)#ANNO_II_MAVRICII_IMP.,_QVI_EST_LIVVIGILDI_XVI_ANNVS_(584)}}</ref>
* [[Andeca]] ([[584]]-[[585]])
 
== Reis visigodos de Galicia, Septimania e España ==
Liña 43 ⟶ 44:
 
* [[Leovixildo]] ([[585]]-[[586]]).
* [[Recaredo]] ([[586]]-[[601]]).<ref>{{Cita libro|título=Collectio canonum ecclesiae Hispanae. ex probatissimis ac pervetustis codicibus|ano=1808|url=https://books.google.es/books?id=AZWyhcxboO0C&hl=es&pg=PA159#v=onepage&q&f=false|páxina=159|cita=Regi Gothorum atque Suevorum}}</ref>
* [[Recaredo]] ([[586]]-[[601]]).
* [[Liuva II]] ([[601]]-[[603]]).
* [[Viterico]] ([[603]]-[[610]]).
Liña 57 ⟶ 58:
* [[Vamba]] ([[672]]-[[680]]).
* [[Ervixio]] ([[680]]-[[687]]).
* [[Éxica]], ([[687]]-[[698]]) deixa de gobernar [[Galicia]] no [[698]], asociando como rei ao seu fillo [[Vitiza]].<ref>{{Cita libro|título=Chronica Rotensis. Chronica Ad Sebastianum|url=https://books.google.es/books?id=mxfdQGSgFDMC&lpg=PA118&dq=Gotorum%20et%20%EF%AC%81lius%20Sueuorum&pg=PA168#v=onepage&q=%22Gotorum%20et%20%EF%AC%81lius%20Sueuorum%22&f=false|cita=pater teneret regnum Gotorum et filius Sueuorum|apelidos-editor=Gil Fernandez|nome-editor=Juan|edición=1985|páxinas=118-119}}</ref>
* [[Vitiza]], rei de [[reino de Galiza|Galicia]] entre os anos ([[698]] e [[702]]), e rei ademais da [[Septimania]] e España ([[702]]-[[710]]).<ref>{{Cita libro|título=Crónica Albeldense|url=http://humanidades.cchs.csic.es/ih/paginas/fmh/albeldensia.htm|cita=Uittizza […] Iste in uita patris in Tudense hurbe Gallicie resedit|Cita=}}</ref>
* [[Rodrigo]] ([[710]]-[[711]]).
 
Liña 64 ⟶ 65:
* [[Paio de Asturias|Paio]] (?-[[737]]). Gobernou apenas o oriente asturiano, o chamado ''regnum asturorum''.
* [[Fávila]] ([[737]]-[[739]]). Señoreou efemeramente o mesmo territorio que o seu predecesor.
* [[Afonso I de Asturias|Afonso I]] ([[739]]-[[757]]). Descoñécese a extensión dos seus dominios.<ref name=":56">{{Cita libro|título=Arabic-Islamic Views of the Latin West|apelidos=König|nome=Daniel G.|editorial=Oxford University press|ano=2015|url=https://books.google.es/books?id=WqiSCgAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=es#v=snippet&q=%22adhfunsh%2C%20malik%22&f=false|páxina=310|cita=with the death of the 'Galician' ruler Alfonso I of Asturias ('''Adhfunsh, malik Jillīqiyya''') (Citando a Ibn Hayyan)|lingua=en}}</ref><ref name=":592">{{Cita libro|título=Annales du maghreb & de l'espagne|apelidos=Ibn El-Atir|url=http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2.htm#_ftnref140|edición=1897|apelidos-editor=Fagnan|lingua=Francés|cita=année 140 (24 mai 757) mourut, après un règne de dix-huit ans, '''Alfonse, roi de Galice'''}}</ref>
* [[Afonso I de Asturias|Afonso I]] ([[739]]-[[757]]). Descoñécese a extensión dos seus dominios.
* [[Froila I de Asturias|Froila I]] ([[757]]-[[768]]).<ref name=":593">{{Cita libro|título=Annales du maghreb & de l'espagne|apelidos=Ibn El-Atir|url=http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2.htm#_ftnref140|edición=1897|apelidos-editor=Fagnan|lingua=Francés|cita=Alfonse, '''roi de Galice''' ; il eut pour successeur son fils '''Firowilia''' (Froila I)}}</ref><ref name=":2522">{{Cita libro|título=Historia Silense|url=https://archive.org/stream/historiasilense00sant#page/22/mode/2up/search/%22fedifragum+Gallecie%22|páxina=23|apelidos-editor=Santos Coco|nome-editor=Francisco|edición=1921|cita=Superavit etiam fedifragum Gallecie populum adversus regnum suum inania meditantem}}</ref>
* [[Froila I de Asturias|Froila I]] ([[757]]-[[768]]).
 
'''Os reis "usurpadores" ([[768]]-[[791]])'''
 
* [[Aurelio]] ([[768]]-[[774]]).<ref name=":58">{{Cita libro|título=Annales du maghreb & de l'espagne|apelidos=Ibn El-Atir|url=http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2a.htm#_ftnref191|edición=1897|apelidos-editor=Fagnan|lingua=Francés|cita=mourut '''Ourâlî, roi de Galice''', qui avait régné six ans, et qui eut pour successeur Chiyaloûn}}</ref>
* [[Aurelio]] ([[768]]-[[774]]).
* [[Silo de Asturias|Silo]] ([[774]]-[[783]]).<ref name=":59">{{Cita libro|título=Annales du maghreb & de l'espagne|apelidos=Ibn El-Atir|url=http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2a.htm#_ftnref214|edición=1897|apelidos-editor=Fagnan|lingua=Francés|cita=mourut '''Chîloûn (Silon), roi de Galice''', que l'on remplaça par Alphonse}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Amoenitatum juris canonici semestria duo|apelidos=|url=https://books.google.es/books?id=toqaTGbVoREC&hl=es&pg=PA132#v=onepage&q&f=false|cita=Ovetum urbs Gallaeciae (..) fundata regnante '''Sylone, Rege Gallaeciae''' (doc. papal Honorio III)|volume=1|páxina=132|ano=}}</ref>
* [[Silo de Asturias|Silo]] ([[774]]-[[783]]).
* [[Mauregato]] ([[783]]-[[789]]).<ref name=":60">{{Cita libro|título=Annales du maghreb & de l'espagne|apelidos=Ibn El-Atir|url=http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2a.htm#_ftnref236|edición=1897|apelidos-editor=Fagnan|lingua=Francés|cita=mourut '''Mauregat, roi de Galice''' en Espagne, qui eut pour successeur Bermond ben Kaloûria le prêtre}}</ref>
* [[Mauregato]] ([[783]]-[[789]]).
* [[Bermudo I de Asturias|Vermudo I]] ([[789]]-[[791]]).<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=28&zoom=auto,-332,667|cita='''(Bermudo) el rey de Yilliqiya''' abdicó y se hizo monje|páxina=64|lingua=es}}</ref><ref name=":602">{{Cita libro|título=Annales du maghreb & de l'espagne|apelidos=Ibn El-Atir|url=http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2a.htm#_ftnref240|edición=1897|apelidos-editor=Fagnan|lingua=Francés|cita=Hichâm envoya aussi une armée commandée par Yoûsof ben Bokht en '''Galice, dont le roi Bermude''' le grand soutint une bataille acharnée}}</ref><ref name=":6022">{{Cita libro|título=Annales du maghreb & de l'espagne|apelidos=Ibn El-Atir|url=http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2a.htm#_ftnref240|edición=1897|apelidos-editor=Fagnan|lingua=Francés|cita=Hichâm envoya aussi une armée commandée par Yoûsof ben Bokht en '''Galice, dont le roi Bermude''' le grand soutint une bataille acharnée}}</ref>
* [[Bermudo I de Asturias|Vermudo I]] ([[789]]-[[791]]).
 
== Reis con sede na cidade de Oviedo ==
Liña 79 ⟶ 80:
[[Ficheiro:Galicia891.png|miniatura|dereita|250px|Mapa político do Noroeste da [[Península Ibérica]] a finais do século IX.]]
 
* [[Afonso II de Asturias|Afonso II]] ([[791]]-[[842]]).<ref name=":62">{{Cita libro|título=Galicia y los gallegos en las fuentes árabes medievales|apelidos=Carballeira Debasa|nome=Ana María|editorial=CSIC|ano=2007|páxina=136, 145|cita='''señor de Yilliqiya''' (Ibn Hayyan) '''rey de los gallegos'''(Ibn Hayyan e Ibn Khaldun)|lingua=es}}</ref><ref name=":3">{{Cita libro|título=Diploma de Ramiro I|apelidos=Masdeu|nome=Juan Francisco|ano=1804|url=https://books.google.es/books?id=12n_VhvJDHIC&hl=es&pg=PA299#v=onepage&q=Regni%20totius%20Galletiae&f=false|cita=Dei '''Adefonsus Rex''' Froilani Regis filius, postquam auxiliante Deo '''regni totius Galletiae'''|páxina=299}}</ref><ref name=":33">{{Cita web|url=http://www.thelatinlibrary.com/annalesregnifrancorum.html|título=Annales Regni Francorum|cita='''Hadefonsi Regis Galleciae''' et Asturiae|páxina=798|Cita=}}</ref><ref name=":63">{{Cita libro|título=Einhardi Vita Caroli Magni|url=http://www.thelatinlibrary.com/ein.html|páxina=16|cita='''Hadefonsum Galleciae''' atque Asturicae '''regem'''}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Usuardi Martyrologium: Praemittuntur Sancti Adonis opera,|apelidos=Usuardus (Sangermanensis)|url=https://books.google.es/books?id=yvjQVSjz-r0C&printsec=frontcover#v=onepage&q=Hadefons%20rex&f=false|edición=1852|cita='''Hadefons rex Galliciae''' et Austriae}}</ref><ref name=":43">{{Cita web|url=https://books.google.es/books?id=hvU-AAAAcAAJ&pg=PA643&lpg=PA643&dq=galletiarum+principis&source=bl&ots=spR_61acnm&sig=O48wdGS7gbzBw4hPQ8jukEQmlxA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiNu6Df-J7ZAhUFuRQKHbzyBMoQ6AEIODAF#v=onepage&q=galletiarum%20principis&f=false|título=Vita Hludovici (Annales ecclesiastici Francorum)|data-acceso=07/03/2018|cita='''Adefonsi Galleciarum Principis'''}}</ref><ref name=":64">{{Cita libro|título=Codex Augiensis|url=https://books.google.es/books?id=7-kct711cgkC&printsec=frontcover&hl=es#v=snippet&q=Alfonsus%20rex%20Gal&f=false|capítulo=Patrologiae cursus completus: sive Bibliotheca universalis|cita='''Hadefuns Rex Gallaeciae'''}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Historia Arabvum|apelidos=Ximenez de Rada|nome=Rodrigo|url=https://books.google.es/books?id=prrkAAAAMAAJ&q=plura+bella+exercuit+cum+rege+Gallecie+Aldefonso&dq=plura+bella+exercuit+cum+rege+Gallecie+Aldefonso&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwiJ7t-iwMzqAhVJfMAKHbfGCmAQ6AEwAHoECAIQAg|cita=et plura bella exercuit cum '''rege Gallecie Aldefonso'''|publicación=Roderici Ximenii de Rada Opera omnia}}</ref>
* [[Afonso II de Asturias|Afonso II]] ([[791]]-[[842]]).
 
'''A dinastía dos Ramírez ([[842]]-[[910]])'''
 
* [[Ramiro I de Asturias|Ramiro I]] ([[842]]-[[850]]).<ref name=":65">{{Cita libro|título=Galicia y los gallegos en las fuentes árabes medievales|apelidos=Carballeira Debasa|nome=Ana María|editorial=CSIC|ano=2007|páxina=136|cita='''Ramiro rei dos galegos''' (citando a Ibn Haián, Ibn Khaldun e al-Qalqashandi)}}</ref><ref name=":67">{{Cita libro|título=La fuente árabe de la historia del Emirato omeya de al-Andalus en la Historia Arabum de Jiménez de Rada|apelidos=Crego Gómez|nome=María|url=https://journals.openedition.org/e-spania/274?lang=it#bodyftn67|cita=mortuus est '''Ranimirus''' (I) filius '''veremudi rex gallecie''' (I) et filius eius '''Ordonius''' (I) successit in regno" "(Historiae Minores XXVII)}}</ref>
* [[Ramiro I de Asturias|Ramiro I]] ([[842]]-[[850]]).
* [[Ordoño I de Asturias|Ordoño I]] ([[850]]-[[866]]).<ref name=":66">{{Cita libro|título=Galicia y los gallegos en las fuentes árabes medievales|apelidos=Carballeira Debasa|nome=Ana María|editorial=CSIC|ano=2007|páxina=139|cita='''Ordoño I príncipe dos galegos". "Rei de Yilliqiya"'''}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=32&zoom=auto,-332,659|cita='''Ordoño''', hijo de Alfonso, '''señor de Yilliqiyya''' (citando a Ibn Idari)|páxina=68}}</ref><ref name=":672">{{Cita libro|título=La fuente árabe de la historia del Emirato omeya de al-Andalus en la Historia Arabum de Jiménez de Rada|apelidos=Crego Gómez|nome=María|url=https://journals.openedition.org/e-spania/274?lang=it#bodyftn67|cita=mortuus est '''Ranimirus''' (I) filius '''veremudi rex gallecie''' (I) et filius eius '''Ordonius''' (I) successit in regno" "(Historiae Minores XXVII)}}</ref>
* [[Ordoño I de Asturias|Ordoño I]] ([[850]]-[[866]]).
* [[Afonso III de Asturias|Afonso III O Magno]] ([[866]]-[[910]]).<ref>{{Cita libro|título=Historia de la dominación de los árabes en España|apelidos=Conde|nome=Jose Antonio|ano=1844|url=https://bibliotecadigital.jcyl.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=10069797#page=338&zoom=auto,-434,137|volume=1|páxina=330|cita='''(Alfonso III el Magno) rey de Galicia'''|lingua=es}}</ref><ref name=":68">{{Cita libro|nome=Manuel|apelidos={{Versaleta|Gómez-Moreno}}|ano=1917|título=Desglose de “iglesias mozárabes”|páxinas=105-140, en 107|editorial=Centro de Estudios Históricos. Junta para Ampliación de Estudios|lingua=es|url=https://bibliotecadigital.jcyl.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=10068346#page=7&zoom=auto,-314,589|cita='''Adefonso''' hijo de Ordoño, '''rey de Galicia'''}}</ref><ref name=":69">{{Cita libro|título=Crónica de Sampiro|url=https://books.google.es/books?id=4iOEAAeXZ7UC&hl=es&pg=PA455#v=onepage&q&f=false|edición=España Sagrada. 1786|apelidos-editor=Flórez|nome-editor=Henrique|cita='''Adefonso glorioso regi gallitiarum'''}}</ref><ref name=":70">{{Cita libro|título=Historia de la Santa a.m. iglesia de Santiago de Compostela|apelidos=López Ferreiro|nome=Antonio|ano=1899|url=https://archive.org/stream/historiadelasant02lpez#page/n193/mode/2up|páxina=190|volume=2|cita='''Adefonso Regi Gallaeciarum'''}}</ref><ref name=":2523">{{Cita libro|título=Historia Silense|url=https://archive.org/stream/historiasilense00sant#page/36/mode/2up|páxina=36|apelidos-editor=Santos Coco|nome-editor=Francisco|edición=1921|cita=Ordonium (II) insignem militern '''Aldefonsus''' Pater, Magnus et '''Gloriosus Rex vivens Galliciensium''' provinciae praefecerat}}</ref><ref>{{Cita libro|título=La proyección europea del Reino de Asturias: Política, Cultura y Economía (718-910)|apelidos=González García|nome=Alberto|ano=2014|páxina=247|url=https://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/4849655.pdf|cita=Carolus rex princeps et '''Adefonsus rex Galliciarum''', filius Ordinis regis, contemporanei fuerunt amicitiasque maximas, dum vixerunt, ad invicem habuerunt}}</ref>
* [[Afonso III de Asturias|Afonso III O Magno]] ([[866]]-[[910]]).
 
== Reis con sede na cidade de León ==
Se con [[Afonso III o Magno|Afonso III]] o vello campamento romano de ''Legio'' (León) comezou a adquirir relevancia en detrimento do antigo ''Oveto'' ([[Oviedo]]), baixo o goberno dos seus herdeiros consolidouse definitivamente como sede rexia dos monarcas da [[Reino de Galicia#Séculos centrais|Galicia altomedieval]]. Será primeiramente [[García I de León|García I]], fillo de [[Afonso III o Magno|Afonso III]] en exercer o poder real dende a nova capital. Dende entón, os reis galaicos deixarán de empregar o título de reis ''ovetenses'' polo de ''legionenses'' a razón da súa sede na cidade de [[León, España|León]].
 
* [[García I de León|García I]] ([[910]]-[[914]]).<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=36&zoom=auto,-332,682|páxina=72|cita='''García, hijo de Alfonso […], rey de Yilliqiyya''' (citando a Ibn Hayyan)|lingua=es}}</ref><ref name=":022">{{Cita libro|título=O reino medieval de Galicia|apelidos=López Carreira|nome=Anselmo|editorial=A Nosa Terra|ano=2008|páxina=228|cita='''García fillo de Afonso, rei dos galegos''' (citando a Ibn Hayyan e al-Razí)}}</ref>
* [[García I de León|García I]] ([[910]]-[[914]]).
* [[Ordoño II]] ([[914]]-[[924]]). Dende o [[910]] gobernou o territorio galego en calidade de ''dominus'' (señor).<ref name=":182">{{Cita libro|título=O reino medieval de Galicia|apelidos=López Carreira|nome=Anselmo|editorial=A Nosa Terra|ano=2008|páxina=228|cita='''Ordoño fillo de Afonso, rei de Galicia''' (citando a Ibn Haián e al-Razí)}}</ref><ref name=":610">{{Cita publicación periódica|apelidos=Cañada Juste|nome=Alberto|data=2013|título=Doña Onneca, una princesa vascona en la corte de los emires cordobeses|revista=Príncipe de Viana|páxinas=484|número=74|cita='''Urdun ibn Idfunsh (Ordoño, hijo de Alfonso), tagiya Yilliqiya (tirano de Galicia)'''|url=https://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/4542037.pdf}}</ref><ref name=":72">{{Cita libro|título=España árabe. Historias de Al-Andalus.|apelidos=Aben-Ahhari|ano=1862|volume=I|url=https://digibug.ugr.es/handle/10481/15894|páxina=195|cita='''Ordon, señor de Galiquia'''|apelidos-editor=Fernández González|nome-editor=Francisco}}</ref>
* [[Ordoño II]] ([[914]]-[[924]]). Dende o [[910]] gobernou o territorio galego en calidade de ''dominus'' (señor).
* [[Froila II]] (924-925), irmán de Ordoño II.<ref name=":82">{{Cita libro|título=O reino medieval de Galicia|apelidos=López Carreira|nome=Anselmo|editorial=A Nosa Terra|ano=2008|páxina=228|cita=este ano faleceu o tirano '''Froila, príncipe dos galegos''' (citando a Ibn Haián e al-Razí)}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=38&zoom=auto,-332,662|lingua=es|cita=el tirano '''Fruela,señor de Galicia''' (citando a al-Nasir)|páxina=74}}</ref>
* [[Froila II]] (924-925), irmán de Ordoño II.
* [[Afonso Froilaz]] ([[925]]-[[926]]), fillo de Froila II.
[[Ficheiro:Europe-south-west-kingdoms1064.png|miniatura|250px|Mapa político do noroeste peninsular no ano [[1064]]. O espazo do reino da Galicia altomedieval é rexido por [[Sancha]] e [[Fernando I de Castela|Fernando I]], mentres España (''Hispania'') atópase dividida en [[taifa]]s.]]
 
'''A dinastía dos Ordóñez ([[910]]-[[1037]])'''
* [[Sancho Ordóñez]] ([[925]]-[[929]]), primoxénito de Ordoño II.<ref name=":10">{{Cita libro|título=Notas y documentos sobre Sancho Ordoñez, rey de Galicia|apelidos=Sáez Sánchez|nome=Emilio|ano=1949|páxina=57|url=https://books.google.es/books?redir_esc=y&hl=es&id=06FCAAAAYAAJ&focus=searchwithinvolume&q=Gallecie+princeps|cita=serenissimus '''rex domno Santius''', uniuerse urbe '''Gallecie princeps'''}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2016|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=37&zoom=auto,-332,37|páxina=74|cita=Sancho hijo de Ramiro […] '''rey de Galicia''' (citando a Ibn Jaldún)|lingua=es}}</ref>
* [[Sancho Ordóñez]] ([[925]]-[[929]]), primoxénito de Ordoño II.
* [[Afonso IV de León|Afonso IV O Monxe]] ([[929]]-[[931]]).
* [[Ramiro II de León|Ramiro II]] ([[931]]-[[951]]).<ref name=":4">{{Cita libro|título=Historia de la dominación de los árabes en España|apelidos=Conde|nome=Jose Antonio|ano=1844|url=https://bibliotecadigital.jcyl.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=10069797#page=398&zoom=auto,-433,195|volume=1|páxina=390|lingua=es|cita='''rey Radmir de Galicia'''}}</ref><ref name=":19">{{Cita libro|título=Kitab al-Rawd al-Mitar|apelidos=Al-Himyari|nome-editor=Evariste|apelidos-editor=Lévi-Provençal|páxina=121|url=https://www.scribd.com/doc/295745731/Levi-Provencal-E-La-Peninsule-Iberique-au-Moyen-Age-d-apres-le-kitab-ar-rawd-al-mi-tar-fi-habar-al-aktar-d-Ibn-Al-Mun-im-Al-Himyari-texte-arabe-des|lingua=francés|cita='''Rudmir, roi des Galiciens'''}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=40&zoom=auto,-332,555|páxina=76|cita=Hizo la paz con '''Ramiro hijo de Ordoño, rey de Yilliqiyya'''|lingua=es}}</ref><ref name=":14">{{Cita publicación periódica|apelidos=Yarza Urquiola|nome=Valeriano|data=2016|título=El Prólogo de Gómez, presbítero de Albelda|revista=Cuadernos de filología clásica: Estudios latinos|volume=36|páxinas=229|número=2|cita=Ipsis igitur diebus obiit '''Galleciensis rex Ranimirus'''|url=https://revistas.ucm.es/index.php/CFCL/article/viewFile/54270/49622}}</ref><ref name=":17">{{Cita libro|título=Historia gestorum regum et imperatorum sive antodoposis|apelidos=de Cremona|nome=Luitprando|ano=939|volume=5 (p. 877)|capítulo=2|cita='''Radamiro, christianissimo rege Gallitiae'''|url=http://www.documentacatholicaomnia.eu/02m/0922-0972,_Liutprandus_Cremonensis_Episcopus,_Historia_Gestorum_Regum_Et_Imperatorum_Sive_Antapodosis,_MLT.pdf#page=48&zoom=auto,-77,967}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Documentos reales navarro-aragoneses hasta el año 1004|apelidos=Ubieto Arteta|nome=Antonio|ano=1986|url=http://www.anubar.com/coltm/pdf/TM%2072%20Ubieto%20Arteta%20Documentos%20reales%20navarro%20aragoneses.pdf#page=39&zoom=auto,-203,396|cita='''Ranimirus rex Obeto sibe Galletia imperium suum''' / "Ramiro rei en Oviedo ou en Galicia, o seu imperio" (Cartulario de San Juan de la Peña nº 18). (Ano 948)|páxinas=79-80}}</ref>
* [[Ramiro II de León|Ramiro II]] ([[931]]-[[951]]).
* [[Ordoño III de León|Ordoño III]] ([[951]]-[[956]]).<ref>{{Cita libro|título=Histoire de l’Afrique et de l’Espagne intitulée Al-Bayano’l-Mogrib|apelidos=Ibn Idari|url=https://archive.org/details/HistoireDeLafriqueEtDeLespagneIntituleacuteeAl-bayanol-mogrib/page/n381/mode/2up|páxina=367|cita='''roi chrétien de Galice Ordoño''' ben Rudmir|volume=2|apelidos-editor=E. Fagnan|lingua=Francés}}</ref>
* [[Ordoño III de León|Ordoño III]] ([[951]]-[[956]]).
* [[Sancho I de León|Sancho o Gordo]] ([[956]]-[[958]]) e ([[960]]-[[966]]).<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=38&zoom=auto,-332,680|páxina=74|cita='''Sancho''' hijo de Ramiro […] '''rey de Galicia''' (citando a Ibn Jaldún)|lingua=es}}</ref>
* [[Sancho I de León|Sancho o Gordo]] ([[956]]-[[958]]) e ([[960]]-[[966]]).
* [[Ordoño IV|Ordoño IV o Mao]] ([[958]]-[[959]]).<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=38&zoom=auto,-332,680|páxina=74|cita='''el príncipe infiel de Galicia Ordoño''' (citando a Ibn Idari)|lingua=es}}</ref>
* [[Ordoño IV|Ordoño IV o Mao]] ([[958]]-[[959]]).
* [[Ramiro III]] ([[966]]-[[982]]).<ref name=":16">{{Cita libro|título=O reino medieval de Galicia|apelidos=López Carreira|nome=Anselmo|editorial=A Nosa Terra|ano=2008|páxina=228|cita='''Ramiro […] rei de Galicia'''}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=38&zoom=auto,-332,680|páxina=74|cita='''Ramiro''' […] '''señor a la sazón de Galicia''' (citando a Ibn Hayyan)|lingua=es}}</ref>
* [[Ramiro III]] ([[966]]-[[982]]).
* [[Vermudo II]] ([[982]]-[[999]]).<ref>{{Cita libro|título=Historia de la dominación de los árabes en España|apelidos=Conde|nome=Jose Antonio|ano=1844|url=https://bibliotecadigital.jcyl.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=10069798#page=89&zoom=auto,-265,56|volume=2|páxina=82|cita=el '''rey Bermond de Galicia'''}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Carriedo Tejedo|nome=Manuel|data=2019|título=Gallaecia y Galicia (1)|revista=Rudesindus|número=12|url=http://www.rudesindus.org/12_2019_rudesindus/037_092_carriedo_gallaecia%20y%20galicia_rudesindus_2019_12.pdf#page=38&zoom=auto,-332,680|páxina=74|cita='''Bermudo''' […] '''rey de los gallegos''' (citando a Ibn Jaldún)|lingua=es}}</ref><ref name=":2524">{{Cita libro|título=Historia Silense|url=https://archive.org/stream/historiasilense00sant#page/56/mode/2up/search/%22Regem+alium+nomine+Veremudum%22|páxina=57|apelidos-editor=Santos Coco|nome-editor=Francisco|edición=1921|cita=et '''regem alium nomine Veremudum''' super se erexerunt, qui fuit ordinatus in sede sancti lacobi apostoli}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Colección diplomática del Monasterio de Sahagún|url=https://books.google.es/books?id=7kJpAAAAIAAJ&q=veremudo+rex+in+galezia&dq=veremudo+rex+in+galezia&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwjA8OuZgM3qAhUWA2MBHaTFDrIQ6AEwAHoECAAQAg|páxina=430|volume=1|apelidos-editor=Minguéz Fernández|cita=Regnante '''Veremundo rex in Galezia'''}}</ref><ref>{{Cita libro|título=El reino de León en la alta Edad media: La documentación real astur-leonesas (718-1072)|apelidos=Lucas Álvarez|nome=Manuel|editorial=CSIC|ano=1995|url=https://books.google.es/books?id=0E5pAAAAMAAJ&q=%22principe+in+foris+terra%22+%22in+Gallecia+dominante%22&dq=%22principe+in+foris+terra%22+%22in+Gallecia+dominante%22&hl=gl&sa=X&ved=2ahUKEwin_6O38bjtAhWZDmMBHVw8AXkQ6AEwAXoECAMQAg|cita=Regnante '''Veremudo serenissimo principe''' in foris terra seu et in '''Gallecia dominante'''}}</ref><ref>{{Cita libro|título=El monasterio de San Juan de Caaveiro|editorial=Deputación Provincial de A Coruña|ano=1999|apelidos-editor=Castro Álvarez|apelidos-editor2=Fernández de Viana y Vieites|apelidos-editor3=González Balasch|páxina=120 - 121|cita=Ego, prenominat[us] '''rex Veremudus, regnans Gallecie''', cartam quam fieri iussi, manu propria roboro et confirmo.}}</ref>
* [[Vermudo II]] ([[982]]-[[999]]).
* [[Afonso V o Nobre|Afonso V]] ([[999]]-[[1028]]).<ref name=":242">{{Cita libro|título=Chronique Adémar de Chabannes|url=https://archive.org/details/chronique00aduoft/page/194|páxina=195|apelidos-editor=Chavanon|nome-editor=Jules|edición=1897|cita='''Rex Gallitianus Adefonsus'''}}</ref><ref name=":252">{{Cita libro|título=Historia Silense|url=https://archive.org/stream/historiasilense00sant#page/64/mode/2up/search/Adefonsi+galleciensis+regis|páxina=64|apelidos-editor=Santos Coco|nome-editor=Francisco|edición=1921|cita='''Adefonsi Galleciensis regis'''}}</ref><ref name=":262">{{Cita libro|título=Historia Silense|url=https://archive.org/stream/historiasilense00sant#page/64/mode/2up/search/galleciensium+principis|páxina=65|apelidos-editor=Santos Coco|nome-editor=Francisco|edición=1921|cita='''Adefonsi Galleciensium principis'''}}</ref>
* [[Afonso V o Nobre|Afonso V]] ([[999]]-[[1028]]).
* [[Vermudo III]] ([[1028]]-[[1037]]).<ref name=":272">{{Cita libro|título=Alfonso VI: Imperator totius orbis Hispanie|editorial=Sanz y Torres|ano=2011|páxina=25|url=https://books.google.es/books?id=gpJADwAAQBAJ&lpg=PA25&dq=imperator%20domnus%20Veremudius%20in%20Gallecia&hl=es&pg=PA25#v=onepage&q=imperator%20domnus%20Veremudius%20in%20Gallecia&f=false|cita='''imperator domnus Veremudius in Gallecia'''}}</ref>
* [[Vermudo III]] ([[1028]]-[[1037]]).
* [[Sancha]] ([[1037]]-[[1069]])<ref>{{Cita libro|título=Colección diplomática de Fernando I. Nº 25|apelidos=Blanco Lozano|nome=Pilar|cita=Ipse confirmat omnia facta patris, ut benedictionibus est cum filiis et eggregia '''imperatrice uxori Santia''' erigatur, et semper '''in regno Gallicie''' eorum sobolis dominetur.|url=https://books.openedition.org/cvz/779?lang=es#ftn155}}</ref> e o rei consorte [[Fernando I de Castela|Fernando I]] ([[1037]]-[[1065]]).<ref name=":282">{{Cita libro|título=Colección diplomática de Fernando I. Nº 25|apelidos=Blanco Lozano|nome=Pilar|cita=Hoc priuilegium est actum temporem regnante '''imperatori Fredelando in imperio Gallicie'''|url=https://books.openedition.org/cvz/779?lang=es#ftn155}}</ref><ref name=":292">{{Cita libro|título=Documentos del Monasterio de Celanova (años 975 a 1164)|apelidos=Serrano y Sanz|nome=Manuel|ano=1929|cita=et functus in '''regno domnos Fernandus princeps super omnem Galletiam'''|url=http://gmh.consellodacultura.gal/nc/buscador/resultados/metadato/1/buscar/viaxe/infodoc/17%7C534/op/az/|capítulo=Tombo de Celanova. Folios 182vb - 182vb}}</ref><ref name=":302">{{Cita libro|título=O reino medieval de Galicia|apelidos=López Carreira|nome=Anselmo|editorial=A Nosa Terra|ano=2008|páxina=228|cita='''Fernando fillo de Sancho, rei dos galegos'''}}</ref>
* [[Sancha]] ([[1037]]-[[1069]]) e o rei consorte [[Fernando I de Castela|Fernando I]] ([[1037]]-[[1065]]).
 
== Reis de Galicia co condado portucalense ==
Liña 164 ⟶ 165:
==== [[Dinastía de Avís]] ====
* [[Afonso V de Portugal]] e [[Xoana a Beltranexa|Xoana de Castela, ''a Beltranexa'']], aclamados ''de iure'' reis de Galiza en [[1475]], viron as súas pretensións ao trono castelán desbaratadas na [[batalla de Toro]] ([[1479]]).
 
== Notas ==
{{listaref|04}}
 
== Véxase tamén ==