Amadeo Goyanes: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Cossue (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Cossue (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 4:
==Traxectoria==
 
Foi o maior de nove irmáns, fillo de Salustiano e Demetria, labregos, que traballaban no campo e no muíño familiar preto do [[río Cinsa]], onde Amadeo axudaba de pequeno. Durante as muiñadas elaboraba [[frauta]]s de cana para tocar, iniciándose deste xeito a súa afección musical. Foi despois aprendiz de [[Carpintaría|carpinteiro]] no obradoiro dun parente até o 1936 cando foi chamado ao servizo militar. Durante a [[guerra civil española]] foi ferido en Málaga. Debido á metralla aloxada na súa perna esquerda foi licenciado como militar mutilado e asignado a traballar como ferroviario en [[Monforte de Lemos]]. No 1940, rematada a guerra, casou con Amelia Casar Aceiro de [[Bóveda]], e foi trasladado a [[Valladolid]]. Alí frecuentou unha taberna na que se xuntaban os galegos e na que se tocaba música do pais, entre eles [[Faustino Santalices]] e Luís de Castro. No pequeno obradoiro que Santalices posuía na cidade, Goyanes aprendeu a fabricar [[Gaita galega|gaitas]] nas tonalidades de Do (Redonda) e Si bemol (Tumbal)<ref name=":0">{{Cita publicación periódica|apelidos=Escola provincial de Gaitas (Deputación de Ourense)|data=1996|título=Reseña biográfica de Amadeo Goyanes Vázquez|revista=Anuario da gaita|número=11|url=https://publicacions.depourense.es/images/stories/pdf/anuariodagaita/gaita11.pdf#page=32&zoom=auto,-61,822|páxina=33}}</ref> e, foi iniciado nos segredos da [[zanfona]]. Converteuse no seu principal discípuloe asumindoasumiu a importancia da conservación e da transmisión da [[música tradicional galega]].<ref name=":1">{{Cita web|título=Amadeo Goyanes, un ferroviario monfortino que axudou a salvar a zanfona|url=http://gaiteirosgalegos.gal/index.php?view=article&id=3332:amadeo-goyanes-un-ferroviario-monfortino-que-axudou-a-salvar-a-zanfona&option=com_content&Itemid=5|páxina-web=gaiteirosgalegos.gal|data-acceso=2021-06-18}}</ref>
 
No 1950 regresou a Monforte para traballar nas oficinas da [[Red Nacional de los Ferrocarriles Españoles|RENFE]] na vila. eNo foiano montandoseguinte o seu propiomestre obradoiroFaustino deSantalices gaitas.conseguiu, Desteco tallerpatrocinio monfortinodo saían taménempresario [[Palleta|palletas]],Antonio [[PunteiroFernández López (empresario)|punteiros]],Antonio [[Frauta|frautasFernández López]], [[Frautacrear travesa|travesas]]en eLugo outrosun instrumentos.obradoiro-escola Inicialmentede noninstrumentos marcabagalegos. asNeste súas pezasobradoiro, asinándoasao máisque adianteSantalices cunaportou seloas nosúas quezanfonas separa podíaque lerfosen nacopiadas partee deos arribaseus “Acalibres GOYANES”para ea nafabricación de abaixo “MONFORTE”. Vendía por encargagaitas, nonGoyanes participou na contorna,fabricación senónde taménvarias parazanfonas axunto exportación,ao asmúsico súase gaitasartesán chegabanPaulino habitualmente á colectividade galega espallada por [[Europa]] e [[América]]Pérez.<ref>{{Cita nameweb|título=":0"Averiguaciones />sobre Continuou ademais tocando ala zanfona e colaborando na fabricación de varias delas nun obradoiro promovido pola [[Deputación de Lugo]]Faustino Santalices|url=https://www.jesusreolid.com/a-santalices.html|páxina-web=www.jesusreolid.com|data-acceso=2021-06-18|apelidos=García cargoBilbao|nome=Julio}}</ref> doNunha músicoépoca ena artesán Paulino Pérez. Nesta épocaque as zanfonas eran moi poucas as zanfonas que existían en Galicia e escasas as oportunidades para escoitalas ou aprender a tocalas case inexistentes.<ref name=":1" />
 
Paralelamente foi montando o seu propio obradoiro de gaitas en Monforte. Deste taller monfortino saían tamén [[Palleta|palletas]], [[Punteiro|punteiros]], [[Frauta|frautas]], [[Frauta travesa|travesas]] e outros instrumentos. As súas pezas non ían inicialmente marcadas, máis adiante a súa sinatura consistía nun selo no que se podía ler na parte de arriba “A GOYANES” e na de abaixo “MONFORTE”. Vendía por encarga, non só na contorna, senón tamén para a exportación. As súas gaitas chegaban habitualmente á colectividade galega espallada por [[Europa]] e [[América]].<ref name=":0" />
 
Ademais da súa labor como artesán e músico, fundou e dirixiu varios grupos de gaiteiros, algúns deles incluían tamén o [[Baile tradicional galego|baile tradicional]]. Co grupo [[Os Agarimos]] actuou en diversos lugares de Galicia, León, Asturias e Francia. Así mesmo participou en numerosas feiras de artesanía, chegando a facer unha exposición na casa da cultura de Avilés. O 28 de xullo do ano 1966 foille concedida a medalla e o título de “artesán exemplar”.
Liña 12 ⟶ 14:
No 1970, acabado de xubilar, viaxou a [[Confolens]] ([[Francia]]), para asistir a uns cursos que se realizaban no Festival de Interpretación de Vielles. A este festival regresou no 1972 co seu grupo de gaiteiros Os Agarimos. En xullo de 1977 Goyanes regresou a Francia para concursar agora nos Encontros Internacionais de Mestres-Luthiers de St. Charlier.
 
Durante estes anos propúxolle ao artesán [[Guillermo Álvarez "O Crego"]] facer unha zanfona a partir duns planos de Faustino Santalices que Goyanes obtivera nodo seu obradoiro da Deputación deen Lugo. A primeira destas zanfonas foi empregada por [[Antón Seoane]] no ano 1977 no premiado disco ''Milladoiro<ref>{{Cita web|título=Antón Seoane And Rodrigo Romaní – Milladoiro (1978, Gatefold, Vinyl)|url=https://www.discogs.com/Antón-Seoane-And-Rodrigo-Romaní-Milladoiro/release/3181427|data-acceso=2021-06-17|lingua=en}}</ref>'' e no ''[[Fonte do Araño]]'' de [[Emilio Cao]], traballos pioneiros no uso da zanfona na música galega.<ref>{{Cita web|título=Morreu Guillermo Álvarez 'O Crego'|url=https://www.nosdiario.gal/articulo/cultura/morreu-guillermo-alvarez-crego/20160219113120045083.html|páxina-web=Nós Diario|data-acceso=2021-06-18|lingua=gl|nome=Nós|apelidos=Diario}}</ref>
 
Amadeo Goyanes faleceu o dous de xullo de 1995 a idade de oitenta anos, a súa figura foi homenaxeada coa publicación dun libro-CD no ano 2015, centenario do seu nacemento, pola [[A Central Folque|Central Folque]].<ref>{{Cita web|título=Presentación do libro “Amadeo Goyanes”|url=http://www.folque.com/01.140415wp/presentacion-do-libro-amadeo-goyanes/|páxina-web=Folque|data=2015-03-25|data-acceso=2021-06-18|lingua=gl-ES}}</ref>