Metro: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición |
Recuperando 3 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.8 |
||
Liña 101:
No século XIX, a [[xeodesia]] viviu unha revolución cos avances nas [[matemáticas]], así como o progreso dos instrumentos e métodos de observación. A aplicación do [[método de mínimos cadrados]] ás medidas do arco dos meridianos demostrou a importancia do [[método científico]] na xeodesia. Por outra banda, a invención do [[telégrafo eléctrico|telégrafo]] permitiu medir arcos paralelos e a mellora do péndulo reversible deu lugar ao estudo do [[campo gravitatorio]] da Terra. Unha determinación máis precisa da forma da Terra apareceu despois da medición do [[Arco Xeodésico de Struve]] (1816–1855) e deu outro valor para a definición deste estándar de lonxitude. Isto non invalidou o metro, senón que resaltou que os progresos científicos permitirían unha mellor medición do tamaño e forma da Terra.{{sfn|Clarke|Helmert|1911|pp=803–804}}<ref name=":4">{{Cita libro|url=http://www.rac.es/ficheros/Discursos/DR_20080825_173.pdf|title=Discursos leidos ante la Real Academia de Ciencias Exactas Fisicas y Naturales en la recepcion pública de Don Joaquin Barraquer y Rovira|last=Ibáñez e Ibáñez de Ibero|first=Carlos|publisher=Imprenta de la Viuda e Hijo de D.E. Aguado|year=1881|location=Madrid|pages=70–78}}</ref><ref name="unesco">{{Cita novas|url=https://whc.unesco.org/uploads/nominations/1187.pdf|title=Nomination of the Struve geodetic arc for inscription on the World Heritage List|access-date=2019-05-13}}</ref><ref>{{cita publicación periódica|last=Hirsch|first=Adolphe|title=Expériences chronoscopiques sur la vitesse des différentes sensations et de la transmission nerveuse|url=https://dx.doi.org/10.5169/seals-87978|access-date=2021-04-18|website=E-Periodica|year=1861|doi=10.5169/seals-87978|language=fr}}</ref>
En 1832, [[Carl Friedrich Gauss]] estudou o campo magnético terrestre e propuxo engadir o [[segundo]] ás unidades básicas do metro e o [[quilogramo]] na forma do [[sistema CGS]] (centímetro, gramo, segundo). En 1836 fundou a Magnetischer Verein, primeira asociación científica internacional, en colaboración con [[Alexander von Humboldt]] e [[Wilhelm Edouard Weber]]. A [[xeofísica]] precedeu á [[física]] e contribuíu ao desenvolvemento dos seus métodos. Tratábase principalmente dunha [[filosofía natural]] que tiña como obxecto o estudo de fenómenos naturais como o campo magnético terrestre, os [[raio (descarga eléctrica)|raios]] e a gravidade. A coordinación da observación dos fenómenos xeofísicos en diferentes puntos do globo foi de enorme importancia e estivo na orixe da creación das primeiras asociacións científicas internacionais. A fundación do Magnetischer Verein foi seguida da Medida do Arco de Europa Central (en alemán: [[Mitteleuropaïsche Gradmessung]]) por iniciativa de [[Johann Jacob Baeyer]] en 1863, e pola da [[Organización Meteorolóxica Internacional]] cuxo segundo presidente, o meteorólogo e físico suízo, [[Heinrich von Wild]] representou a Rusia no [[Comité Internacional de Pesos e Medidas]] (CIPM).<ref>{{Cite journal|date=2019-01-01|title=Les origines du système métrique en France et la Convention du mètre de 1875, qui a ouvert la voie au Système international d'unités et à sa révision de 2018|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1631070518301695|journal=Comptes Rendus Physique|language=en|volume=20|issue=1–2|pages=6–21|doi=10.1016/j.crhy.2018.12.002|issn=1631-0705|last1=Débarbat|first1=Suzanne|last2=Quinn|first2=Terry}}</ref><ref>{{Cita libro|title=Géophysique in Encyclopedia Universalis|publisher=Encyclopedia Universalis|year=1996|isbn=978-2-85229-290-1|pages=Vol 10, p. 370|oclc=36747385}}</ref><ref>{{Cita web|date=2015-12-08|title=History of IMO|url=https://public.wmo.int/en/about-us/who-we-are/history-IMO|access-date=2021-03-16|website=World Meteorological Organization|language=en}}</ref><ref>{{Cita web|title=Wild, Heinrich|url=https://hls-dhs-dss.ch/articles/028982/2014-11-11/|access-date=2021-03-16|website=hls-dhs-dss.ch|language=de}}</ref><ref>{{Cita web|date=1903|title=Heinrich VON WILD (1833-1902) in COMlTÉ INTERNATIONAL DES POIDS ET MESURES. PROCÈS-VERBAUX DES SÉANCES. DEUXIÈME SÉRIE. TOME II. SESSION DE 1903.|url=https://www.bipm.org/utils/common/pdf/obituaries/1903_CIPM_CH&RU_WILD-Heinrich.pdf|website=BIPM|data-acceso=10 de xuño de 2021|data-arquivo=24 de xaneiro de 2021|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20210124084245/https://www.bipm.org/utils/common/pdf/obituaries/1903_CIPM_CH%26RU_WILD-Heinrich.pdf|url-morta=yes}}</ref>
=== Barra de platino e iridio ===
Liña 113:
Na década de 1870 e á luz da precisión moderna, celebráronse unha serie de conferencias internacionais para deseñar novos estándares métricos. A Convención do Metro (Convention du Mètre) de 1875 obrigaba a establecer unha [[Oficina Internacional de Pesos e Medidas]] (BIPM) permanente que se situaría en [[Sèvres]], Francia. Esta nova organización debía construír e conservar un prototipo de barra de medición, distribuír prototipos métricos nacionais e manter comparacións entre eles e os estándares de medida non métricos. A organización distribuíu tales barras o 28 de setembro de 1889 na primeira Conferencia Xeral de Pesos e Medidas, establecendo o "metro portotipo internacional" como a distancia entre dúas liñas nunha barra estándar composta por unha aliaxe de 90% de [[platino]] e un 10% de [[iridio]], medido no [[punto de fusión]] do xeo. O novo padrón foi depositado en cofres situados nos subterráneos do pavillón de Breteuil en [[Sèvres]], Oficina de Pesos e Medidas, nos arredores de París.<ref name=DenigGuedj/>
A comparación dos novos prototipos do metro entre si e co metro do Comité implicou o desenvolvemento de equipos de medida especiais e a definición dunha escala de temperatura reproducible. O traballo de [[termometría]] do BIPM levou ao descubrimento de aliaxes especiais de [[ferro]]-[[níquel]], en particular o [[invar]], polo que o seu director, o físico suízo [[Charles-Edouard Guillaume]], recibiu o [[Premio Nobel de Física]] en 1920.<ref>{{Cita web|url=https://www.bipm.org/fr/measurement-units/history-si/evolution_metre.html|title=BIPM – la définition du mètre|website=www.bipm.org|access-date=2019-05-15|data-arquivo=30 de abril de 2017|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20170430075245/http://www.bipm.org/fr/measurement-units/history-si/evolution_metre.html|url-morta=yes}}</ref>
=== Lonxitude de onda ===
| |||