Guadiamar: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Calq (conversa | contribucións)
Creada como tradución da páxina "Guadiamar"
 
Calq (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Río}}
O '''río Guadiamar''' é un [[río]] do sur de [[España]], discorre por [[Andalucía]] e constitúe o último dos grandes afluentes que recibe o [[Río Guadalquivir|Guadalquivir]] pola súa marxe dereita, antes da súa desembocadura.
 
== Xeografía ==
O río Guadiamar nace en [[Serra Morena|Sierra Morena]], preto da localidade de [[El Castillo de las Guardas]] na [[provincia de Sevilla]]. Pasa logo polos termos municipais de [[Gerena]], [[Sanlúcar la Mayor]], [[Olivares]], [[Benacazón]], [[Aznalcázar]] — onde está o famoso Vao de Quema, polo que pasan miles de [[Peregrino|peregrinosperegrino]]s durante a romaría do Rocío — e acaba uníndose ao río Guadalquivir á altura de [[Isla Mayor]] cerca do parque nacional de [[Doñana]].
 
A súa conca pode ser dividida en tres grandes áreas de acordo aos compoñentes paisaxísticos. En primeiro lugar Sierra Morena, a máis ao norte, dominada por devesas de aciñeiras combinadas con zonas de pastos e matogueira e completado con repoboacións de piñeiros e eucaliptos; en segundo lugar, entre Sierra Morena e a marisma, o río percorre unha grande extensión chaira ou suavemente ondulada que conforman a campiña e o Aljarafe, que ten como elementos máis característicos os oliveirais e os cultivos herbáceos, por último máis ao sur, atópanse as [[Marismas do Guadalquivir|marismas]]. Os seus principais afluentes son o [[Río Agre (España)|río Agre]] e o arroio [[Ardachón]].
 
== Historia ==
O nome con que o chamaron os romanos foi ''[[Maenoba|Maenuba]]'', sendo naquela época navegable até certa altura polo menos no inverno. Tamén foi coñecido como ''Maenoba'', ''Menova'', ''Lenuba'' e ''Lenubar'', o que podería indicar que o termo latino foi adaptación dun prerromano.<ref name="Correa">Correa, José Antonio (2005), [https://idus.us.es/xmlui/handle/11441/30727 "De ''Maenuba'' a Guadiamar"], ''Habis'', 36, pp. 235-242.</ref> Con todo, unha etimoloxía indoeuropea foi proposta: *''maino-'' "encharcado, pantanoso" e *''uba'' "auga".<ref>{{Cita libro|nome=Francisco|título=Indoeuropeos y no indoeuropeos en la Hispania prerromana|data=2000|editorial=Universidad de Salamanca|páxinas=294-296, 384, 405|url=https://books.google.es/books/about/Indoeuropeos_y_no_indoeuropeos_en_la_His.html?id=G7zC8UCvmo0C&redir_esc=y}}</ref> O seu nome árabe durante a Idade Media foi ''Wadi Yanbar'', do que se derivou o hidrónimo español actual ''Guadiamar''. En árabe, ''Wadi'' (وادي) significa "río", mentres que a etimoloxía de ''Yanbar'' é incerta, aínda que podería ser unha adaptación de ''Maenuba'', a través de (m)ien(ou)ba.
 
Localízanse multitude de vilas romanas na súa contorna, atopándoseténdose atopado moedas, pedras de teares, tubaxes de chumbo, etc. No século I a. C. construíuse o acueduto de Itálica, con orixe na zona de [[Gerena]] e destino a cidade de [[Itálica (cidade)|Itálica]]. Durante a ampliación desta cidade construíuse outro acueduto con orixe en [[Tejada]] e que substituíu o primitivo polo seu maior caudal e mellores augas. Á altura de [[Aznalcázar]] atópanse os restos dunha ponte romana.<ref>Ver en: [http://maps.google.es/?ie=UTF8&z=17&ll=37.304457,-6.258624&spn=0.003695,0.007296&t=k&om=1 puente romano].</ref>
 
== Desastre ambiental de Aznalcóllar ==
En 1998 o río Guadiamar foi escenario da maior catástrofe ambiental de España: a rotura dunha balsa de residuos na mina de Aznalcóllar, que produciu a vertedura ao río de seis millóns de toneladas de barro tóxico e augas ácidas, ricas en [[cinc]] e [[arsénico]], estando moi preto de alcanzar o [[Doñana|parque nacional de Doñana]], para evitalo construíronse tres diques cos que se desviou o río Guadiamar. Os traballos para retirar os lodos e limpar as terras contaminadas duraron máis de tres anos. A seguinte fase consistiu na rexeneración ambiental e económica da zona.
 
A empresa sueco-canadense Boliden-APIRSA, propietaria da mina, abandonou pouco despois a explotación. En 2008 conmemorouse o décimo aniversario da catástrofe cunha gran exposición en Sevilla que mostrou os datos pormenorizados do accidente mineiro e a rehabilitación posterior da zona. A exposición foi organizada polo [[Consello Superior de Investigacións Científicas]], que no seu día foi o organismo encargado de coordinar todos os traballos de investigación que facilitaron a recuperación dese espazo.<ref>PuedePode consultarse en: [www.guadiamar.es].</ref>
 
== Véxase tamén ==
 
* Anexo:Ríos da conca do Guadalquivir
 
== Notas ==
{{Listaref}}
 
== BibliografíaVéxase tamén ==
=== Bibliografía ===
 
* VV.AA: ''[http://paisajeyterritorio.es/assets/los-paisajes-fluviales-de-la-cuenca-del-guadalquivir.pdf AsLos paisaxespaisajes fluviaisfluviales naen la planificación ey xestióngestión dadel auga]''agua. ''[http://paisajeyterritorio.es/assets/los-paisajes-fluviales-de-la-cuenca-del-guadalquivir.pdf Elementos pairapara ala consideración dadel paisaxepaisaje naen Concala Cuenca Hidrográfica dodel Guadalquivir]''. ISBN: 978-84-695-2039-0 Depósito legal: SE1888-2012.
 
===Ligazóns externas===
== Enlaces externos ==
{{Commonscat}}
* [https://web.archive.org/web/20051201015205/http://www.chguadalquivir.es/opencms/opencms/chg-web/contenido.html Confederación Hidrográfica del Guadalquivir]
Liña 36 ⟶ 34:
* [http://www.juntadeandalucia.es/medioambiente/web/Bloques_Tematicos/Patrimonio_Natural._Uso_Y_Gestion/Espacios_Protegidos/publicaciones_renpa/restauracion_ecologica_rio_guadiamar/01_los_paisajes_del_guadiamar.pdf]
* Guadiamar, ciencia, técnica y restauración. El accidente minero diez años después. Héctor Garrido (Ed.). [[CSIC]] (2008). [http://libros.csic.es/product_info.php?cPath=85&products_id=107]