Henrique I de Inglaterra: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
|||
Liña 1:
{{enuso}}
{{Ficha de nobre
|nome = Henrique I de Inglaterra
|título = [[Rei de Inglaterra]] e [[duque de Normandía]]
|imaxe= HenryI.jpg
|pé= [[Gran Selo Real|Gran selo]] de Henrique I no seu trono.
|coroxación = [[5 de agosto]] de [[1100]]
|data de nacemento= [[c.]] [[1068]]
|lugar de nacemento= probablemente [[Selby]], [[Yorkshire]], [[Reino de Inglaterra|Inglaterra]]
|data de defunción = [[1 de decembro]] de [[1135]]<br />(aprox. 76-77 años)
|lugar de defunción = [[Lyons-la-Forêt]], [[Ducado de Normandía|Normandía]], [[Antigo Réxime en Francia|Francia]]
|lugar de enterro = [[abadía de Reading]]
|título0 = [[Rei de Inglaterra]]
|reinado0 = [[5 de agosto]] de [[1100]]-[[1 de decembro]] de [[1135]]
|predecesor0 = [[Guillerme II de Inglaterra|Guillerme II]]
|sucesor0 = [[Matilde de Inglaterra|Matilde I]] (''[[de iure]]'')<br />[[Estevo I de Inglaterra|Estevo I]] (''[[de facto]]'')
|título1 = [[Duque de Normandía]]
|reinado1 = [[15 de outubro]] de [[1106]]-[[1 de decembro]] de [[1135]]
|predecesor1 = [[Roberto II de Normandía|Roberto II]]
|sucesor1 = [[Matilde de Inglaterra|Matilde I]] (''de iure'')<br />[[Estevo I de Inglaterra|Estevo I]] (''de facto'')
|consorte = [[Matilde de Escocia]] <small>(1100-1118)</small><br />[[Adela de Lovaina]] <small>(1121-1135)</small>
|descendencia = [[Matilde de Inglaterra]]<br />[[Guillerme Adelin]]<br />[[#Descendentes|Ver máis...]]
|dinastía = [[Casa de Normandía|Normandía]]
|pai= [[Guillerme I de Inglaterra]]
|nai= [[Matilde de Flandres]]
|escudo = Arms of William the Conqueror (1066-1087).svg
}}
'''Henrique I''' (en [[idioma inglés|inglés moderno]], {{lang|en|Henry I}}, nado [[c.]] [[1068]] e finado o [[1 de decembro]] de [[1135]]), chamado '''Henrique Beauclerc''' ("Bo Sabio" en [[idioma francés|francés]]) polos seus intereses culturais, foi [[rei de Inglaterra]] desde 1100 ata a súa morte. Fillo de [[Guillerme I de Inglaterra|Guillerme I o Conquistador]], recibiu educación por parte da [[Igrexa católica en Inglaterra e Gales|Igrexa]]. Trala morte do seu pai en 1087, os seus irmáns maiores, [[Roberto II de Normandía|Roberto Curthose]] e [[Guillerme II de Inglaterra|Guillerme Rufo]], herdaron [[Ducado de Normandía|Normandía]] e [[Reino de Inglaterra|Inglaterra]], respectivamente, pero Henrique quedou sen posesións. Adquiriu o condado do [[Cotentin]] en Normandía occidental ao seu irmán Roberto, pero eles depuxéronlle en 1091. Reconstruíu gradualmente a súa base de poder no Cotentin e aliouse con Guillermo contra Roberto. Estivo presente cando Guillermo morreu nun accidente de cacería en 1100 e apropiouse do trono inglés, coa promesa na súa coroación de corrixir moitas das políticas menos populares do seu irmán. Casou con [[Matilde de Escocia]], pero continuou tendo amantes con quen procreou varios fillos ilexítimos.
O seu irmán Roberto ameazou o control sobre Inglaterra cando liderou unha invasión en 1101, pero esta campaña militar terminou nun acordo negociado que confirmou como rei a Henrique. A paz durou pouco, xa que este invadiu o [[Ducado de Normandía]] en 1105 e 1106 e finalmente derrotou a Roberto na [[batalla de Tinchebray]]. Mantivo ao seu irmán en prisión polo resto da súa vida. O seu control sobre Normandía foi desafiado por [[Luís VI de Francia]], [[Balduino VII de Flandres]] e [[Fulco de Xerusalén|Fulco V de Anjou]], quen promoveu as reclamacións do fillo de Roberto -[[William Clito]]- e apoiou unha gran rebelión no ducado entre 1116 e 1119. Despois da vitoria inglesa na [[batalla de Brémule]], acordouse un acordo de paz con Luís VI en 1120.
Considerado polos seus contemporáneos como un gobernante severo pero efectivo, manipulou habilmente aos baróns ingleses e normandos. En Inglaterra inspirouse no sistema [[anglosaxóns|anglosaxón]] de xustiza, o goberno local e a tributación, pero tamén o fortaleceu con institucións adicionais, como o tesouro real e os [[xuíz|xuíces]] itinerantes. Normandía tamén se rexía cun sistema de xuíces e un tesouro público. Moitos dos funcionarios que manexaban o sistema de Enrique eran «homes novos» con antecedentes escuros, en lugar de familias de alto status, que ascendían en rango como administradores. O rei alentou a reforma eclesiástica, pero viuse envolvido nunha grave disputa en 1101 co arcebispo [[Anselmo de Canterbury]], que se resolveu mediante un compromiso en 1105. Apoiou á [[Orde de Cluny]] e tivo un rol clave na selección do clero de Inglaterra e Normandía.
O seu único fillo varón e herdeiro lexítimo, [[Guillermo Adelin]], afogouse no naufraxio do ''[[Barco Branco]]'' de 1120, poñendo en dúbida a sucesión real. Tomou unha segunda esposa, [[Adela de Lovaina|Adela]], coa esperanza de ter outro fillo, pero os seus plans fracasaron. En resposta, declarou á súa filla [[Matilde de Inglaterra|Matilde]] herdeira da Coroa e desposouna con [[Godofredo V de Anjou]]. A súa relación coa parella tensouse e estalou un conflito ao longo da fronteira co [[Ducado de Anjou|condado de Anjou]]. Morreu o [[1 de decembro]] de [[1135]] logo dunha semana de enfermidade. Malia os seus plans coa súa filla Matilde, foi sucedido polo seu sobriño [[Estevo I de Inglaterra|Estevo de Blois]], o que deu como resultado un período de [[guerra civil]], coñecido posteriormente como [[Anarquía inglesa|a Anarquía]].
== Traxectoria ==
Liña 41 ⟶ 72:
{{S-hou|[[Casa de Normandía]]||1068/1069|1 de decembro de|1135}}
{{S-reg}}
{{S-bef|before=[[Guillerme
{{S-ttl|title=[[Rei de Inglaterra]]|years=1100–1135}}
{{S-aft|rows=2|after=[[Estevo I de Inglaterra|Estevo I]]}}
| |||