Ingmar Bergman: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Correcciones ortográficas con Replacer (herramienta en línea de revisión de errores)
tradución de ca.wiki e mais en.wiki
Liña 45:
'''Ingmar Bergman''' (pronunciado en [[lingua sueca|sueco]]: '''{{Audio|Sv-Ingmar Bergman.ogg |'ɪŋmar 'bærjman }}'''), nado en [[Uppsala]] o [[14 de xullo]] de [[1918]] e finado en [[Fårö]] o [[30 de xullo]] de [[2007]], foi un recoñecido [[Dirección de cine|director de cine]] e [[dramaturgo]] [[Suecia|sueco]]. É considerado unha das personalidades máis eminentes e influentes da [[cine]]matografía mundial.<ref>{{Cita web |url=http://www.nytimes.com/2007/07/30/movies/30cnd-bergman.html |título=Ingmar Bergman, Master Filmmaker, Dies at 89.|nome=Mervyn |apelidos =Rothstein |autor= |ligazónautor= |data=30 de xullo de 2007|mes=|ano=|páxina-web= |editor=[[New York Times]]|localización= |páxina= |páxinas= |en= |lingua=inglés|trad_título=Ingmar Bergman, mestre do cinema, morre ós 89 anos.|dataacceso=24 de abril de 2017|cita=''Bergman é amplamente considerado on dos máis grandes directores da historia do cine. Durante gran parte da segunda metade do século XX, mantívose no cumio do cinema de autor canda directores como [[Federico Fellini]] e [[Akira Kurosawa]].''|ref= |separador= |postscript=}}</ref>
 
Dirixiu máis de sesenta películas e documentais para a televisión e o cine, os guións dos cales tamén escribía, e dirixiu unhas cento setenta obras de teatro. Na súa compañía de actores atópanse [[Harriet Andersson]], [[Liv Ullmann]], [[Gunnar Björnstrand]], [[Bibi Andersson]], [[Erland Josephson]], [[Ingrid Thulin]] e [[Max von Sydow]]. Gran parte das súas películas foron rodadas en Suecia, moitas delas, a partir de ''Como nun espello'' (1961) en adiante fronforon filmadas na illa de Fårö. O seu traballo lígase en moitas ocasións á morte e a enfermidade, a existencia de Deus, a muller mailo seu rol na sociedade, a exaltación da xuventude ou o valor da sinxeleza. Tamén a fe, a traizón e a tolemia.
 
As súas dúas paixóns foron o teatro e mailo cine. Por esta última foi recoñecido mundialmente até que en [[1983]] se retirou (aínda que non definitivamente) da dirección cinematográfica con ''Fanny e Alexander'' (3 premios Óscar). Dende entón colaborou en guións e sobre todo escribiu ensaio máis ou menos autobiográficos: ''Imaxes'' ou ''Lanterna Máxica'', entre outras.
Liña 55:
== Traxectoria ==
=== Orixe e primeiras experiencias ===
Nado en [[Uppsala]] en 1918, nun convento protestante, o seu pai, Erik, era un pastor [[Luteranismo|luterano]] duro e severo de fortísima personalidade, e de Karin AkerblomÅkerblom, filla dunha familia acomodada de Estocolmo. Ingmar é o segundo dunha familia de tres fillos: un irmán maior, Dag e unha irmá máis nova, Margareta, que chega ao mundo catro anos máis tarde. Ingmar viviu a súa infancia seguindo os desprazamentos do seu pai, por quen foi educado consonte os conceptos luteranos de ''"pecado, confesión, castigo, perdón e graza"'', temas que logo serán recorrentes nos seus [[filmes]].
 
O pai comezou o seu ministerio pastoral no hospital de Uppsala, e despois foi nomeado pastor da igrexa ''Hedvig Eleonora'' en Estocolmo e, finalmente, cura da corte real. Era recoñecido como un excelente orador, mais tiña un temperamento irritable, como explica Bergman na súa biografía: ''Non podiamos asubiar, non podiamos andar coas mans nos petos; de súpeto decidía repasar unha lección e se non a sabía castigábanos. Padecía moito de ouvido sensible... os ruídos fortes o exasperaban''.<ref name=Lanterna>A lanterna máxica, páx. 125.</ref> A figura do pai aparecerá en tres filmes: ''[[Fanny e Alexander]]'' ([[1982]]), ''[[Den goda viljan]]'', de Bille August ([[1992]]) e ''[[Enskilda samtal]]'', de Liv Ullmann ([[1996]]).
 
En 1934, con 16 anos, Ingmar fixo unha estadía estival en Alemaña, na rexión de [[Turinxia]], cas duns amigos da súa familia. Alemaña atópase daquela mergullado na tormenta [[Nazismo|nazi]]. A súa familia de acollida lévao a asistir a unha manifestación de [[Adolf Hitler]] nun estadio deportivo de [[Weimar]].<ref>{{Cita libro|título=Ingmar Bergman: His Life and Films|apelidos=Vermilye|nome=Jerry|ano=2001|páxina=6}}</ref> Sen dúbida, demasiado novo para ter unha certa perspectiva, atópase galvanizado polo discurso do Führer. De volta a Suecia, o ambiente no que vive, esencialmente xermanófilo, está igualmente impregnado pola ideoloxía nazi. Na súa autobiografía ''A lanterna máxica'' escribiu sobre a súa visita a Alemaña, describindo como a familia alemá puxera un retrato de Hitler na parede xunto á súa cama e que "durante moitos anos estiven do lado de Hitler, encantado polo seu éxito e entristecido polas súas derrotas".<ref>Ingmar Bergman, ''The Magic Lantern'' (transl. from Swedish: ''Laterna Magica''), Chicago: University of Chicago Press, 2007; {{ISBN|978-0-226-04382-1}}.</ref> Bergman comentou que "Hitler era incriblemente carismático. Electrificaba á multitude... O nazismo que vin parecía divertido e xuvenil".<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/441057.stm|title=|date=|work=BBC News|data=7 de setembro de 1999|título=Bergman admits Nazi past|data-acceso=}}</ref> O seu irmán é un dos fundadores e membro activo do Partido Nacionalsocialista Sueco.<ref name="Llanterna163">[[Ingmar Bergman#Llanterna|A lanterna máxica]], páx. 163-169.</ref> O trauma do descubrimento dos [[Campo de concentración|campos de exterminio]] levarao a distanciarse da política. De feito, Ingmar Bergman non é un autor comprometido e a súa obra carece de mensaxe política.<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Mandelbaum|nome=Jacques|data=2008|título=Ingmar Bergman|revista=Cahiers du cinéma|páxinas=52, 54-55, 60-61, 66-67}}</ref>
Novo aínda, contra a vontade dos proxenitores, que querían que fose sacerdote, marchou para [[Estocolmo]] en [[1936]]. Logo de realizar os estudos superiores e o [[servizo militar]], inscribiuse na [[Universidade de Estocolmo]], onde frecuentou un curso de [[Historia da literatura]] (a súa tese versará sobre o dramaturgo [[August Strindberg|Johan August Strindberg]]), iniciándose ao tempo no teatro estudiantil e escribindo textos para algúns dramas. Como axudante de director, comeza tamén a traballar no Teatro da Ópera.
 
NovoMáis aíndatarde, novo aínda e contra a vontade dos proxenitores, que querían que fose sacerdote, marchou para [[Estocolmo]] en [[1936]]. Logo de realizar os estudos superiores e o [[servizo militar]], inscribiuse na [[Universidade de Estocolmo]], onde frecuentou un curso de [[Historia da literatura]] (a súa tese versará sobre o dramaturgo [[August Strindberg|Johan August Strindberg]]), iniciándose ao tempo no teatro estudiantil e escribindo textos para algúns dramas. Como axudante de director, comeza tamén a traballar no Teatro da Ópera.
 
=== Os primeiros filmes e o teatro ===