|
'''Publio Herenio Dexipo''', docoñecido seucomo completo'''Dexipo''', Publio(en Herenio[[Lingua Dexipogrega antiga|grego]], éΔέξιππος) foi un político, militar, [[Retórica|retórico]] e [[Historiografía|historiador]] grego, nado unsen Atenas polo 210 e falecido pretofinado depolo 278.
== Traxectoria ==
Nado en [[Atenas]] baixo o [[Imperio Romano]], exerceu como sacerdote herdeiro da familia [[Eleusis|eleusina]] dos [[Kerykes]], e ostentou os cargos de [[arconte homónimobasileus]] e [[arconte epónimo]] en Atenas. MandaMandou aoo continxente ateniense na [[Batalla das Termópilas (254)|batalla das Termópilas]], onde repelese oenfrontou á asaltoinvasión dos Heruli[[hérulos]] (entre 253 e 267)<ref>Millar, 11969</ref><ref>Mallan & Davenport 2015,2 206-207</ref> que conseguiron saquear Atenas no 269. RelataPorén, estademostrou un gran valor persoal, anovando o esquecido espírito patriótico entre os seus concidadáns polo que se ergueu, na súa honra unha estatua, que se conserva, e na que se indicaba, na base, os seus servizos, aínda que omiten os seus logros militares. Esta guerra, foi relatada no seu relato ''Σκυθικά'' (Scythica), ona nomeque co apelativo de "[[escitas]]", designandorefírese, principalmente, aos godos3:[[godos]] e insiste na necesaria complementariedade necesaria entre as [[Lexión romana|tropas profesionais romanas]] e os voluntarios gregos que viñeron adefende-la defendersúa a[[Acaia súa(provincia provincia4romana)|provincia]].<ref>Burgersdijk & Ross (2018), pp. 25-26</ref>
== Obra ==
[[Focio I, patriarca de Constantinopla|Focio]]<ref>{{Cita web|url=http://www.tertullian.org/fathers/photius_03bibliotheca.htm#82|páxina-web=tertullian.org|título=Photius. Bibliotheca or Myriobiblon|data-acceso=25 de marzo de 2021|apelidos=Pearse|nome=Roger|lingua=en|data-publicación=3 de xullo de 2002}}</ref> menciona tres traballos de Dexipo sobre Historia, dos que se conservan fragmentos importantes:
O aviso que lle dedicou Photios5 permítenos coñecer a composición da súa obra. Dexippe é o autor dunha historia dos Diadochi en catro libros, sen dúbida, resume a obra de Arrien. Tamén escribiu un libro de Scythica describindo as guerras dos romanos contra os bárbaros xermánicos entre o 238 e o reinado de Aureliano. Pero Dexippe é máis coñecido como o autor de Historia universal ou Historia dos tempos, que consta de polo menos 12 libros, un panorama da historia universal das orixes de Claude o Gótico, na extensión das obras de Éforo e Diodoro. Photios eloxia o estilo de Dexippe, ao que bautiza como segundo Tucídides.
* Τὰ μετὰ Ἀλέξανδρον; unha historia da [[Reino de Macedonia|Macedonia]] dos [[diádocos]], é dicir, dos sucesores de [[Alexandre o Grande|Alexandre Magno]], en 4 volumes, que semella ser un [[epítome]] da obra de [[Flavio Arriano]].
A maior parte deste traballo pérdese, só quedan algúns fragmentos conservados nos extractos bizantinos do período bizantino (Excerpta de legationibus). Tamén se pode ter un coñecemento indirecto dela porque serve como fonte para a Historia Augusta, que, con todo, ás veces pode citalo de xeito falsificado6 e para Georges le Syncelle, así como quizais para Zosime. Tamén serve de modelo para o Eunape de Cerdeña, cuxo traballo histórico segue a secuencia cronolóxica da de Dexippe. As "Crónicas" bizantinas de Jean Malalas (século VI) e Xoán de Antioquía (século VII) tamén están inspiradas nas obras de Dexippe. ▼* Σκυθικά; coñecida como ''Scythica'', é un relato das guerras contra os xermánicos godos e os escitas en Grecia entre o 238 e o reinado de [[Aureliano]] e nas que el mesmo loitou.
* Σύντομον ἱστορία ou χρονικὴ ἱστορία; é a obra pola que é máis coñecido e consiste nunha Historia universal ou Historia dos tempos, que consta de polo menos 12 libros, dende as orixes até [[Claudio II o Gótico]], como continuación das obras de [[Éforo de Cumas|Éforo]] e [[Diodoro Sículo|Diodoro]].
Focio gabou o seu estilo e o o denominou como un segundo Tucídides.
Dexippe debe distinguirse do comentarista grego de Aristóteles Dexippe, que deixou un comentario sobre as Categorías de Aristóteles. ▼
▲A maior parte deste traballo pérdese,perdeuse e só quedan algúns fragmentos conservados nos extractos bizantinos[[Constantino doVII|constantinianos]] períododa época bizantinobizantina ( ''Excerpta de legationibus ''). Tamén se pode ter un coñecemento indirecto dela porque serveserviu como fonte para a ''[[Historia Augusta ]]'', que, con todo, ás veces podeo citalocita de xeito falsificado6erróneo<ref>Paschoud, 1991</ref> e para Georges[[Xurxo le SyncelleSincelo]], así comoe quizais tamén para Zosime[[Zósimo (historiador)|Zósimo]]. TaménIgualmente, servefoi deo modelo para o Eunape[[Eunapio de CerdeñaSardes]], cuxo traballo histórico segue a mesma secuencia cronolóxica dacó de DexippeDexipo. As "Crónicas" bizantinas de Jean Malalas (século VI) e Xoán de Antioquía (século VII) tamén están inspiradas nas obras de Dexippe.
▲DexippeDexipo debe distinguirse do comentarista grego de Aristóteles Dexippe[[Dexipo (filósofo)|Dexipo]], que deixou un comentario sobre as Categoríascategorías de Aristóteles.
== Notas ==
=== Bibliografía ===
* {{Cita libro|título=Imagining Emperors in the Later Roman Empire|apelidos=Burgersdijk|nome=Diederik P.W.|editorial=Brill|ano=2018|ISBN=978-9004370890|ref=harv|apelidos2=Ross|nome2=Alan J.|lugar=Leiden / Boston|lingua=en}}
* {{Cita publicación periódica|apelidos=Mallan|nome=Christopher|data=2015|título=Dexippus and the Gothic Invasions: Interpreting the New Vienna Fragment (Codex Vindobonensis Hist. gr. 73, ff. 192v–193r)|revista=Journal of Roman Studies|ISSN=00754358|páxinas=203-226|número=115|apelidos2=Davenport|nome2=Caillan|editor=Society for the Promotion of Roman Studies|JSTOR=jstor.org/stable/26346898|lingua=en|data-acceso=25 de marzo de 2021}}
*{{Cita publicación periódica|apelidos=Millar|nome=Fergus|data=1969|título=P. Herennius Dexippus. The Greek World and the Third Century Invasions|revista=Journal of Roman Studies|doi=10.2307/299843|ISSN=0075-4358|volume=59|páxinas=12–29|número=1/2|lugar=Cambridge|editor=Society for the Promotion of Roman Studies|lingua=en|JSTOR=ww.jstor.org/stable/299843}}
=== Ligazóns externas ===
| 