Wikipedia

Universidade de Alcalá (histórica): Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Breogan2008 (conversa | contribucións)
451.195 edicións
Breogan2008 (conversa | contribucións)
451.195 edicións
Sen resumo de edición
Liña 1:
A '''Universidade de Alcalá''', '''Universidade Complutense''' ou '''Universidade Cisneriana''' ( ''Complutensis Universitas'' ) era a universidade que existía na localidade española de [[Alcalá de Henares]] (actualmente pertencente á [[Comunidade de Madrid]] ). Fundado en 1499 polo [[Francisco Jiménez de Cisneros|cardeal Cisneros]], durante os [[Século XVI|séculos XVI]] e [[Século XVII|XVII]], converteuse no gran centro de excelencia académica. <ref>[https://dialnet.unirioja.es/servlet/libro?codigo=529792 Casado Arboniés M, Díez Torre AR, Ruiz Rodríguez JI. La Universidad de Alcalá hacia la ciudad del saber. Una experiencia académica secular. Alcalá de Henares: UniversidadUniversidade de Alcalá, Servicio de Publicaciones; 2013.] ISBN 978-84-15834-02-1</ref> En 1777 separouse física e orgánicamente do seu [[Colexio Mayor de San Ildefonso]] e pasou a chamarse '''Real Universidade de Alcalá''', con sede no antigo edificio do [[Facultade de Dereito Alcalá|Colexio Máximo dos Xesuítas de Alcalá de Henares]] . En 1836 a universidade integrouse xunto coas ensinanzas dos [[estudos reais de San Isidro]] e do [[Museo Nacional de Ciencias Naturais (España)|Museo Real de Ciencias Naturais de Madrid]] nunha única institución, creando así a [[Universidade de Madrid|Universidade Central de Madrid]], que co tempo converteuse na actual [[Universidade Complutense de Madrid]] .
 
Nas súas aulas ensinaron e estudaron grandes mestres, e homes ilustres, como [[Antonio de Nebrija]], [[Tomé de Villanueva|Santo Tomás de Villanueva]], [[Juan Ginés de Sepúlveda]], [[Ignacio de Loiola|Ignacio de Loyola]], [[Domingo de Soto]], [[Ambrosio de Morales|Ambrosio de Morais]], [[Benito Arias Montano]], [[Francisco Suárez]], [[Juan de Mariana]], [[Francisco Vallés de Covarrubias]], [[Antonio Pérez del Hierro|Antonio Pérez]], [[Xoán da Cruz|San Juan da Cruz]], [[Mateo Alemán]], [[Lope de Vega|Lope de Veiga]], [[Francisco de Quevedo|Francisco de Quevedo e Villegas]], [[Pedro Calderón de la Barca|Pedro Calderón da Barca]], [[Gaspar Melchor de Jovellanos|Melchor Gaspar de Jovellanos]], [[Andrés Manuel do Río]], [[Diego Morcillo Rubio de Auñón|Frei Diego Morcillo]], [[Blas Ortiz]], etc.
Liña 7:
O [[20 de maio]] de [[1293]], o rei [[Sancho IV de Castela]] outorgou licenza ao [[Arquidiocese católica latina de Toledo|arcebispo toledano]] [[Gonzalo García Gudiel|García Gudiel]] para crear un ''[[Studium generale|Studium Generale]]'' (Estudo Xeral, como entón denominábanse os estudos universitarios) en [[Alcalá de Henares]], "coas mesmas franquezas para os mestres e escolares, que estaban concedidas ao [[Universidade de Valladolid|Estudo Xeral de Valladolid]]".<ref>[http://www3.uah.es/cisneros/carpeta/images/pdfs/067.pdf Privilegio de Sancho IV creando los Estudios Generales en la villa de Alcalá de Henares. Real carta al arzobispo Gonzalo García de Gudiel. Valladolid: 20/05/1293. Original en el Archivo Histórico Nacional, sección Universidades, carpeta 1, Documento s/n.]</ref> Estes estudos, aínda que de xeito bastante modesto, perviviron a través do tempo ata enlazar coa refundación cisneriana. O 17 de xullo de [[1459]] o papa [[Pío II, papa|Pío II]] outorgou unha bula, solicitada polo arcebispo [[Alfonso Carrillo de Acuña|Alonso Carrillo de Acuña]], "para a erección de tres Cátedras de Artes e Gramática neste estudo de Alcalá".<ref>[http://www3.uah.es/cisneros/carpeta/images/pdfs/073.pdf Alonso Carrillo, arzobispo de Toledo, adjudica y dota las tres primeras cátedras de los Estudios de Alcalá de Henares. Alcalá de Henares: 17/09/1473. Original en el Archivo Histórico Nacional, Universidades, 1097 F, fols. 27v.-28v.]</ref> Estas últimas cátedras, susbsistentes daquel Estudo Xeral do século XIII, foron integradas por Cisneros na "nova" universidade
 
=== ''Complutensis Universitas'' (1499-1836) ===
Cisneros, que fora alumno do Estudo Xeral, creou a partir deste a ''Complutensis Universitas''<ref group="nota">Así se la denomina, como lugar de edición de la primera de sus grandes publicaciones, que además marcó un hito en la historia de la imprenta, [https://web.archive.org/web/20120118115048/http://lait.signum.sns.it/Isis/servlet/Isis?Conf=%2Fusr%2Flocal%2FIsisGas%2FlaitConf%2Flait.syst_ext.file&SrcWin=1&Opt=browse&Gizmo=no&Dsfr=142261 la parte del Nuevo Testamento (1514) de la Biblia Políglota Complutense: «''In hac praeclarissima Complutensi Universitate, de mandato & sumptibus... Francisci Ximenez de Cisneros...industria & solertia... Arnaldi Guilielmi de Brocario, 1514 mensis ianuarij''».]</ref> (Universidade Complutense ou de Alcalá ou Cisneriana) mediante tres [[Bula|bulas pontificias]] concedidas polo papa [[Alexandre VI, papa|Alejandro VI]] o 13 de abril de [[1499]].<ref>[http://www3.uah.es/cisneros/carpeta/images/pdfs/077.pdf Cardenal Cisneros. Súplica para que Alejandro VI expida unaunha bula en la que se autorice la fundación del Colegio de San Ildefonso de Alcalá. Roma: 22/12/1498. Original en el Archivo Histórico Nacional, Universidades, carpeta 1, documento 1.]</ref>
 
Grazas a esta bula, o cardeal puido fundar a institución, dotala de todos os bens materiais e económicos necesarios e conferiuse oficialidade aos títulos expedidos por esta. Con bastante antelación á obtención da bula pontificia, Cisneros comezara un vasto labor de compra de terreos e construción: a futura ''Civitas Dei'', Cidade de Deus, baixo un esquema innovador (o primeiro campus universitario ''ex-novo'' do mundo) que sería exportado a diferentes universidades.
Liña 15 ⟶ 16:
No curso 1509-1510 xa funcionaban cinco facultades: Artes e Filosofía, Teoloxía, Dereito Canónico, Letras e Medicina.<ref>[http://www.ucm.es/info/ucmp/pags.php?tp=Historia%20de%20la%20Universidad%20Complutense&a=&d=0000624.php Reseña histórica. Universidad Complutense de Madrid.] {{Wayback|1=http://www.ucm.es/info/ucmp/pags.php?tp=Historia%20de%20la%20Universidad%20Complutense&a=&d=0000624.php}}</ref> O 22 de xaneiro de [[1510]] Cisneros dotou á súa fundación das «Constitucións do Colexio Maior San Ildefonso», normativa reguladora de todos os asuntos da comunidade universitaria, onde se especificaban os dereitos e deberes dos seus membros.<ref>[http://www3.uah.es/cisneros/carpeta/images/pdfs/139.pdf González Navarro R. Constituciones originales del Colegio de San Ildefonso y Universidad de Alcalá de Henares. 1510. Original en el Archivo Histórico Nacional, Universidades, libro 1085.]</ref>
 
* relixioso: institución de ensino para formar eclesiásticos que recuperasen os valores da espiritualidade antiga perdidos durante o medievo;
* político: a formación de cualificados letrados e bispos ás estruturas de goberno, capaces de dirixir os complexos asuntos da [[Reino das Españas|Monarquía Católica]];
* cultural: a adecuación da teoloxía aos principios da antigüidade clásica
 
Os dous principais cargos da Universidade eran o de [[Anexo:Reitores da Universidade de Alcalá|reitor]], elixido entre os alumnos do Colexio Maior de San Ildefonso, sendo a persoa con máxima autoridade académica, executiva, económica e xurisdicional; e o [[Chanceler da Universidade de Alcalá (histórica)|chanceler]], asignado de forma vitalicia ao abade da [[Igrexa Maxistral dos Santos Xusto e Pastor]], que outorgaba os graos académicos universitarios pola autoridade apostólica que ostentaba. Cargos con numerosos enfrontamentos ao longo de toda a historia da institución.
 
O plan de estudos da Universidade de Alcalá convértea no estandarte do [[humanismo cristián]]. A [[Teoloxía]] foi o eixo central da formación, sendo subsidiarias o resto de disciplinas: [[Dereito canónico]], [[Filosofía]], [[Medicina]], [[Gramática]], [[Retórica]] e as linguas bíblicas. A Facultade de Teoloxía organizou as súas tres principais cátedras atendendo ás tres escolas máis importantes de ensino teolóxico do século XV europeo: [[escotismo]], [[nominalismo]] e [[tomismo]]. O seu maxisterio impartíase en igualdade de condicións, dotando aos alumnos da posibilidade privilexiada, en terras hispanas, de recibir unaunha formación teolóxicamente ampla, sincrética e contrastada, sobre a base da propia multiplicidade dos postulados defendidos.
 
A fundación cisneriana do [[Colexio Maior de San Ildefonso]] foi acompañada da doutros colexios denominados «menores». Cisneros en 1513 decidiu a creación de seis novos colexios, en xeral de orde independente, a diferenza doutros fundados con posterioridade vinculados ás ordes relixiosas, aínda que cunha certa dependencia do Maior, xa que ás veces cursábanse neles os primeiros anos. Os [[Anexo:Colexios históricos da Universidade de Alcalá|colexios menores creados polo Cardeal Cisneros]] foron:
 
* o ''Colexio de San Pedro e San Pablo'', único vinculado a unha orde relixiosa, a [[Orde dos Freires Menores|franciscana]], que era o fundador;
* o ''Colexio da Nai de Deus'' (coñecido como Colexio dos Teólogos) para estudar [[Teoloxía]], aínda que tamén destacaron nel os estudos de [[Medicina]];
* o ''Colexio de Santa Catalina'' (coñecido como dos Artistas —bachareis en Artes— ou dos Físicos) paira para estudar a Física de [[Aristóteles]];
* o ''Colexio de Santa Balbina'' (coñecido como dos Lóxicos) porque nel cursábanse esta e outras disciplinas filosóficas e teolóxicas, correspondentes aos primeiros cursos de Artes;
* os ''Colexios de San Eugenio'' e de ''San Isidoro'' (dos Gramáticos, tanto latinos como gregos) que no século XVII fundíronse nun só chamado de ''San Ambrosio'';
 
== Notas ==
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Universidade_de_Alcalá_(histórica)»