Andrew Wiles: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Jglamela (conversa | contribucións)
Traducido de en:Andrew Wiles
 
Jglamela (conversa | contribucións)
Arranxos
Liña 5:
== Traxectoria ==
=== Educación e primeiros anos ===
Wiles naceu o 11 de abril<ref>{{cita web|url=https://famous-mathematicians.com/andrew-wiles/|title=Andrew Wiles|website=famous-mathematicians.com}}</ref> de 1953 en [[Cambridge]], [[Inglaterra]], fillo de [[Maurice Frank Wiles]] (1923-2005), máis tarde [[Regius Professor of Divinity]] na [[Universidade de Oxford]],<ref name="whoswho">{{Anon (2017). "[https://www.ukwhoswho.com/view/article/oupww/whoswho/U39819 Wiles, Sir Andrew (John)]". Who's Who. |ukwhoswho.com surname(online =[[Oxford WilesUniversity |Press]] othernamesed.). =A Sir& AndrewC (John)Black, |id=U39819|an doiimprint =of Bloomsbury Publishing plc. doi:10.1093/ww/9780199540884.013.39819 | author=Anon|year=2017|edition = online [[Oxford University Press]]|location=Oxford}}</ref> e de Patricia Wiles (nada Mowll). O seu pai traballou como capelán en [[Ridley Hall, Cambridge]], durante os anos 1952–1955. Wiles asistiu á [[King's College School de Cambridge]] e á [[Leys School de Cambridge]].<ref>{{cita novas|title=Cambridge-born mathematician awarded top prize for solving centuries-old numerical problem|url=http://www.cambridge-news.co.uk/cambridge-born-mathematician-awarded-prize/story-28927992-detail/story.html|access-date=16 de marzo de 2016|newspaper=[[Cambridge News]]}}</ref>
 
Wiles afirma que se atopou co [[Último Teorema de Fermat]] cando tiña dez anos e ía a casa da escola. Parou na súa biblioteca local onde atopou un libro sobre o teorema.<ref name=pbs>{{cita web|url=https://www.pbs.org/wgbh/nova/physics/andrew-wiles-fermat.html|title=Andrew Wiles on Solving Fermat|publisher=[[WGBH-TV|WGBH]]|access-date=16 de marzo de 2016}}</ref> Fascinado pola existencia dun teorema tan sinxelo de afirmar que el, un neno de dez anos, podía entendelo, pero que ninguén o probara, decidiu ser a primeira persoa que o demostrase. Non obstante, axiña se decatou de que o seu coñecemento era demasiado limitado, polo que abandonou o soño da súa infancia ata que lle volveu chamar a atención aos 33 anos pola proba de [[Ken Ribet]] de 1986 da [[conxectura do épsilon]], que [[Gerhard Frey]] xa relacionara coa famosa conxectura de Fermat.<ref>{{cita libro|last1=Chang|first1=Sooyoung|title=Academic Genealogy of Mathematicians|date=2011|isbn=9789814282291|page=207|url=https://books.google.com/books?id=4siw31DPONUC&pg=PA207}}</ref>
 
=== Carreira e investigación ===
Wiles obtivo o título de ''bachelor'' en [[matemáticas]] en 1974<ref name="whoswho"/> no [[Merton College]] de [[Universidade de Oxford|Oxford]] e doutorouse en 1980 como estudante de posgrao no [[Clare College]] de [[Universidade de Cambridge|Cambridge]].<ref name=wphd>{{citecita thesistese|degreetipo=PhD|publisherinstitución=UniversityUniversidade ofde Cambridge|titletítulo=Reciprocity laws and the conjecture of birch and swinnerton-dyer|firstnome= Andrew John|lastapelidos=Wiles|datedata=1978|url=http://ulmss-newton.lib.cam.ac.uk/vwebv/holdingsInfo?bibId=15254|id={{EThOS|uk.bl.ethos.477263}}|website=lib.cam.ac.uk|oclc=500589130}}</ref> Tras unha estadía no [[Institute for Advanced Study]] en Princeton, Nova Jersey, en 1981, Wiles converteuse en profesor de matemáticas na [[Universidade Princeton]]. En 1985-86, Wiles foi [[Guggenheim Fellow]] no [[Institut des Hautes Études Scientifiques]] preto de [[París]] e na [[École Normale Supérieure]]. De 1988 a 1990, Wiles foi profesor de investigación da [[Royal Society]] na Universidade de Oxford e logo regresou a Princeton. De 1994 a 2009, Wiles foi profesor Eugene Higgins en Princeton. Reincorporouse a Oxford en 2011 como profesor de investigación da Royal Society.<ref name=andrew>{{cita web|first1=John J.|last1=O'Connor|first2=Edmund F.|last2=Robertson|title=Wiles Biography|url=http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Wiles.html|publisher=[[MacTutor History of Mathematics archive]]|date=setembro de 2009|access-date=16 de marzo de 2016}}</ref> En maio de 2018 foi nomeado Regius Professor de matemáticas en Oxford, o primeiro na historia da universidade.<ref name="RProf"/>
 
A investigación de posgrao de Wiles foi guiada por [[John Coates]] a partir do verán de 1975. Xuntos traballaron na aritmética das [[curvas elípticas]] con [[multiplicación complexa]] polos métodos da [[teoría de Iwasawa]]. Tamén traballou con [[Barry Mazur]] na principal conxectura da teoría de Iwasawa sobre os números racionais e pouco despois xeneralizou este resultado a campos totalmente reais.<ref name=nas>{{cita web|title=Andrew Wiles|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3001745.html|publisher=[[National Academy of Sciences]]|access-date=16 de marzo de 2016}}</ref>