Everest: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Jglamela (conversa | contribucións)
→‎Ascensións: Máis de en.wiki
Jglamela (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 18:
{{Contén texto chinés}}{{Contén texto tibetano}}{{Contén texto indio}}
O '''monte Everest''' é o máis alto cumio do mundo, dentro da cadea do [[Himalaia]]. Está situado sobre a fronteira entre o [[Nepal]] e mailo [[Tíbet]] ([[República Popular da China|China]]). En [[Lingua nepalesa|nepalés]], o cumio chámase '''Sagarmata''' (do [[Lingua sánscrita|sánscrito]] सगरमाथा, ''fronte do ceo''), en [[Lingua tibetana|tibetano]], '''Chomolungma''' (ཇོ་མོ་གླང་མ), '''Chomolangma''' ou '''Qomolangma''' (''devesa do universo''), e en [[Lingua chinesa|chinés]] 珠穆朗瑪峰 (pinyin: Zhūmùlǎngmǎ Fēng) ou 聖母峰. A montaña foi nomeada Everest en honra de Sir [[George Everest]], xeógrafo [[Gran Bretaña|británico]], en [[1865]].
 
O monte Everest atrae moitos escaladores, algúns deles montañeiros altamente experimentados. Existen dúas rutas de ascenso principais: unha achégase ao cumio dende o sueste no Nepal (coñecido como a ruta estándar) e a outra polo norte no Tíbet. Aínda que a ruta estándar non ten retos técnicos considerables en escalada, o Everest presenta perigos tales como o [[mal de altura]], clima e vento; así como riscos significativos como avalanchas e o cruzamento pola fervenza de xeo de Khumbu.
 
== Toponimia ==
Liña 51 ⟶ 53:
Durante a expedición anglo-neozelandesa de [[1953]] dirixida por [[John Hunt]], [[Tensing Norgay]] e [[Edmund Hillary]] lograron o 29 de maio o primeiro ascenso oficial empregando a ruta da aresta sueste. Tensing alcanzara os 8595&nbsp;m un ano antes, como membro da expedición suíza de 1952. O equipo de montañeiros chineses composto por Wang Fuzhou, Gongbu e Qu Yinhua lograron o primeiro ascenso documentado do pico dende a aresta norte o 25 de maio de 1960.<ref name="NorthRidge">{{Cita libro|data=1 de marzo de 2012|título=The Mammoth Book of How it Happened - Everest|url=https://books.google.com/books?id=vWqeBAAAQBAJ&pg=PT212|editorial=Little, Brown Book Group|isbn=978-1-78033-727-2|páxina=212|capítulo=Appendix 1|apelidos=Lewis|nome=Jon E.}}</ref><ref name="1stNorthSlopeClimb">{{Cita web|data=14 de outubro de 2009|título=Gonpo: first Chinese atop Mount Qomolangma|url=http://www.cctv.com/english/special/tibet/20091014/103993.shtml|editorial=CCTV}}</ref>
 
En [[1975]] a xaponesa [[Junko Tabei]] foi a primeira muller en acadar o cumio<ref name=japtimes/> e en [[1978]] tivo lugar a primeira ascensión sen osíxeno por [[Reinhold Messner]] e [[Petar Habelar]]. O mesmo Reinhold Messner fixo en [[1980]] a primeira ascensión en solitario.
 
[[Alison Hargreaves]] foi a primeira muller en ascender o Everest sen osíxeno ([[1995]])
Liña 102 ⟶ 104:
== Véxase tamén ==
{{commons}}
{{Portal|India}}
=== Bibliografía ===
* {{cita libro|last=Astill|first=Tony|title=Mount Everest: The Reconnaissance 1935|year=2005}}
* {{cita libro|last1=Boukreev|first1=Anatoli|author-link=Anatoli Boukreev|last2=DeWalt|first2=G. Weston|title=The Climb: Tragic Ambitions on Everest|publisher=Saint Martin's Press|year=1997|isbn=978-0-312-16814-8|url=https://archive.org/details/climbtragicambit00bouk_0}}
* {{cita libro|first=Edmund|last=Hillary|author-link=Edmund Hillary|title=High Adventure|location=London|publisher=Hodder & Stoughton|year=1953}}
* {{cita libro|author-link=Reinhold Messner|last=Messner|first=Reinhold|title=The Crystal Horizon: Everest{{Snd}} the first solo ascent|location=Seattle|publisher=The Mountaineers|year=1989|isbn=978-0-89886-207-2}}
* {{cita libro|author-link=W.H. Murray|last=Murray|first=W.H.|title=The Story of Everest, 1921–1952|location=London|publisher=J.M. Dent & Sons|year=1953}}
* {{cita libro|author-link1=Tenzing Norgay|last1=Norgay|first1=Tenzing|last2=Ullman|first2=Ramsey James|title=Tiger of the Snows|location=Nova York|publisher=Putnam|year=1955}}
* {{cita libro|author-link=Bill Tilman|last=Tilman|first=H.W.|title=Nepal Himalaya|publisher=Cambridge University Press|year=1952}}
* {{cita publicación periódica|title=Mount Everest: Surveying the Third Pole|first=Bradford|last=Washburn|magazine=[[National Geographic (revista)|National Geographic]]|pages=652–659|volume=174|issue=5|date=November 1988|issn=0027-9358|oclc=643483454}}
=== Outros artigos ===
* [[Sete Cumios]]