|
| subdivision =
}}
O '''xenebreiro''' ou '''cimbro''' ('''''Juniperus communis''''' [[Carl von Linné|L.]]), é unha [[árbore]] ou un [[arbusto]] [[dioico]] da familia das [[Cupressaceae|cupresáceas]].
== Características ==
[[Ficheiro:Illustration Juniperus communis0.jpg|miniatura|150px|esquerda|Ilustración de ''Juniperus communis''.]]
Dependendo da subespecie ten un porte moi variable, a miúdo sendodesde un arbusto, mais ás vecesmediano podeaté superar os 10 metros.
Ten un tronco con moitas [[Póla|pólas,]] e copa espesa,. As [[Folla|follas]] son lineais, verdes, ríxidas, punzantes, cunha única banda de [[estoma]]s branca na cara exterior (polo inversoenvés e polapolas marxemarxes é verde) e insírense verticiladas de tres en tres. As [[Flor|flores]] femininas dispóñense en conos axilares, en forma de escama, de cor parda vermella. As flores masculinas, de cor amarela, teñen entre 2 e 3 mm de longo e caen pouco despois de dispersaresparexer o [[pole]] entre marzo e abril.
Por froitos ten [[Gálbulo|gálbulos]] con forma de [[baga]]s [[Elipse (xeometría)|elipsoidais]] ou [[esfera|esféricas]] de cinco a sete [[milímetro]]s de [[diámetro]], de [[cor]] negrasnegra purpúreaspurpúrea cando están maduras e cunha lene cor azulada como consecuencia dunha substancia cerosa, con tres [[Semente|sementes]] case [[Óvalo|ovaladas]], pero angulosas nos seus extremos. A [[madeira]], que tamén se chamacoñece simplemente polo nome da planta, '''xenebreiro''', é avermellada, forte e recendente.
== Subespecies ==
* '''''Juniperus communis'' subsp. ''communis''''',. normalmenteNormalmente un arbusto ou pequena árbore, cun porte estreito e [[Pirámide (xeometría)|piramidal]]. Os [[Verticilo|verticilos]] están separados por entrenós xeralmente de maior tamaño cás follas. Atópase en lugares temperados, a baixa ou media [[altitude]], moitas veces en [[Bosque|bosques]] doutras especies, sobre todo [[Caducifolio|caducifolias]]. É a subespecie de ''Juniperus communis'' máis espallada por [[Europa]].
* '''''Juniperus communis'' subsp. ''alpina''''' (Suter) Čelak (=''Juniperus communis'' subsp. ''nana'' Syme, ''Juniperus alpina'' Gray, ''Juniperus sibirica'' Burgsd.),. oChamada '''xenebreiro rastreiro''', é un arbusto de porte rastreiro que non chega a un metro e cuxas pólas fican a rente do chan. As follas miden de 5 a 15 mm, están curvadas cara ó [[ápice]] e reviradas cara a adentrodentro agochando a cara. Os entrenós adoitan ser máis pequenos cás follas. Os [[Gálbulo|gálbulos]] miden de 6 a 10 mm. É unha planta de zonas [[Clima de montaña|alpinas]] e subalpinas atopada en áreas[[Clima subárticastemperado|climas etemperados]] deatopada alta altitudetamén en áreas temperadas[[Clima polar|subárticas]]. En [[Galiza]] áchase nas maiores alturas (os [[Serra dos Ancares|Ancares]], [[Pena Trevinca]]).
* '''''Juniperus communis'' subsp. ''hemisphaerica''''' (J.Presl & C.Presl) Nyman (=''Juniperus depressa'' Steven) é un arbusto de 3 ou 4 metros, aínda que tamén pode ter un porte deitado.
<gallery>
Ficheiro:Lüneburger Heide 006.jpg|''Juniperus communis'' subsp. ''communis''.
Ficheiro:JuniperusSibirica PuyGriou 02.JPG|Xenebreiro rastreiro (''Juniperus communis'' subsp. ''alpina''), en [[Francia]].
Ficheiro:Juniperus communis depressa1.jpg|''Juniperus communis'' subsp. ''hemisphaerica'', nos [[Estados Unidos de América]].
</gallery>
== Usos e curiosidades ==
O '''xenebreiro''' é frecuentemente utilizado na [[horticultura]] como [[planta ornamental]], xa que é demasiado pequeno para ser empregadoaproveitado como madeireiro. Porén, en [[Escandinavia]] a súa madeira emprégase na fabricación de caixas para [[produtos lácteos]], comacomo a [[manteiga]], o [[queixo]] e tamén para facer mangos[[Mango|cabos]] de [[Coitelo|coitelos]].
As súas bagas teñen propiedades [[adstrinxente]]s mais son demasiado agres para consumilas crúas, polo que se venden secas para adubarpreparar [[carneSalsa (gastronomía)|mollos]]s, mollos e [[Recheo|recheos]] cos que adubar [[carne]]s. Adóitanse cascar antes de utilizalas para así liberar o aroma. Tamén se utiliza para aromatizar a [[xenebra (bebida)|xenebra]], de feito o nome desta bebida deriva do nome da árbore.
Tamén é frecuente usalas para aromatizar a [[xenebra (bebida)|xenebra]]. De feito, a denominación da propia árbore en [[Lingua francesa|francés]], ''genévrier'', foi a que deu lugar ó nome máis coñecido internacionalmente da bebida, ''gin'', a través dun [[apócope]] da palabra francesa pero pronunciada á inglesa (o nome [[Lingua inglesa|inglés]] da planta é ''juniper'', que en ningún modo soaría ''"gin"''). No entanto, o nome da famosa raíña [[Xenebra (raíña)|Xenebra]] (''Guenièvre'', en francés) da [[Materia de Bretaña|literatura artúrica]] non ten nada a ver co nome do xenebreiro nin da bebida.
== Curiosidades ==
{{Curiosidades}}
* A denominación da mesma árbore en [[Lingua francesa|francés]], '''''genévrier''''' foi a que deu lugar ó nome máis coñecido internacionalmente da [[xenebra (bebida)|xenebra]], '''''"gin"''''', a través dun apócope da palabra francesa, pero pronunciada á inglesa. (Hai que ter en conta que, se ben o '''xenebreiro''' chámase '''''genévrier''''' en francés, en inglés o termo equivalente é '''''juniper''''', que en ningún modo soaría ''"gin"'').
* No entanto, o nome da famosa raíña ''Xenebra'' (''Guenièvre'', en francés) da literatura artúrica, non ten nada que ver co nome do xenebreiro.
== Véxase tamén ==
{{wikispecies|Juniperus communis}}
=== Outros artigos ===
* [[Juniperus]], artigo sobre o [[xénero (bioloxía)|xénero]] ao que pertence o ''Juniperus communis''.
=== Bibliografía ===
* García, Xosé Ramón (2008). ''Guía das plantas de Galicia'', [[Edicións Xerais de Galicia]]. ISBN 978-84-9782-939-7
| 