Mulleres nas Matemáticas: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Liña 257:
*'''[[Hilda Phoebe Hudson]]''' (1881-1965) matemática inglesa.<ref>{{Cita web|título=IMPA -  Hilda Phoebe Hudson (1881-1965): ICM's First Female Voice|url=https://impa.br/en_US/noticias/hilda-phoebe-hudson-1881-1965-primeira-voz-feminina-do-icm/|páxina-web=impa.br|data-acceso=2020-11-02}}</ref> Traballou en [[xeometría alxébrica]], interesándose en particular en [[transformacións de Cremona]]. Publicou en 1927 o tratado ''Cremona Transformations in Plane and Space'', a súa obra mestra, realizada grazas a moitos anos de investigación e complementada cunha exhaustiva bibliografía, recopilando o editado sobre o tema durante máis de sesenta anos.<ref>{{Cita web|título=Hilda Phoebe Hudson, geómetra algebraica Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2014/06/11/hilda-phoebe-hudson-geometra-algebraica/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2014-06-11|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*'''[[Isabel Martin Lewis]]''' (1881-1966) astrónoma estadounidense.<ref>{{Cita web|url=http://maia.usno.navy.mil/women_history/lewis.html|título=Las contribuciones de las mujeres al Observatorio Naval de los Estados Unidos: los primeros años.|data-acceso=02 de novembro de 2020|data-arquivo=26 de marzo de 2017|url-arquivo=https://web.archive.org/web/20170326032331/http://maia.usno.navy.mil/women_history/lewis.html|url-morta=yes}}</ref> Entre 1905 e 1907 traballou como «calculadora astronómica» para o astrónomo e matemático [[Simon Newcomb]], con quen adquiriu unha gran experiencia sobre [[Eclipse|eclipses]]. En 1908 foi aa primeira muller contratada como astrónoma asistente polo ''United States Naval Observatory''; [[Maria Mitchell]] foi contratada en 1849, pero como «calculadora». Desenvolveu métodos para determinar eclipses e [[Ficheiro:Noether.jpg|alt=Emmy Noether|esquerda|miniatura|233x233px|'''[[Emmy Noether]]''']]para predicir ocultacións lunares. Ademais realizou unha importante labor de divulgación científica, publicando varios libros e numerosos artigos en revistas.<ref>{{Cita web|título=Isabel Martin Lewis, astrónoma Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2016/07/11/isabel-martin-lewis-astronoma/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2016-07-11|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*'''[[Emmy Noether]]''' (1882-1935) matemática alemá.<ref>{{Cita novas|título=La mujer cuyo teorema revolucionó la física y a quien Einstein calificó de un absoluto "genio matemático"|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-39231616|xornal=BBC News Mundo|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref> É coñecida e recoñecida polas súas contribucións fundamentais nos campos da [[física teórica]] e a [[álxebra abstracta]]. En matemáticas, revolucionou as [[Teoría de aneis|teorías de]] [[Ficheiro:Frieda Nugel.jpg|alt=Frieda Nugel|miniatura|229x229px211x211px|'''Frieda Nugel''']][[Ficheiro:Anna Johnson Pell Wheeler.jpg|alt=Anna Johnson Pell Wheeler|esquerda|miniatura|176x176px|'''Anna J. Pell Wheeler''']][[Teoría de aneis|aneis]], [[Teoría de corpos|corpos]] e [[álxebra]]. En física, o [[teorema de Noether]] explica a conexión fundamental entre a [[simetría]] en [[física]] e as [[Lei de conservación|leis de conservación]].<ref>{{Cita web|título=Emmy Noether, matemática Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2015/03/23/emmy-noether-matematica/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2015-03-23|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*'''[[Anna Johnson Pell Wheeler]]''' (1883-1966) matemática estadounidense.<ref>{{Cita publicación periódica|título=Anna Johnson Pell Wheeler: Her life and work|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0315086082901367|revista=Historia Mathematica|data=1982-02-01|ISSN=0315-0860|páxina=37–53|volume=9|número=1|doi=10.1016/0315-0860(82)90136-7|lingua=en|nome=Louise S|apelidos=Grinstein|nome2=Paul J|apelidos2=Campbell}}</ref> Traballou en [[ecuacións integrais]] e foi pioneira na investigación en [[álxebra lineal]] en dimensión infinita. Foi a primeira muller en impartir un ''Colloquium Lecture'' no encontro da ''American Mathematical Society'' (1927).<ref>{{Cita web|título=Anna Johnson Pell Wheeler, matemática Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2015/05/05/anna-johnson-pell-wheeler-matematica/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2015-05-05|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*'''[[Frieda Nugel]]''' (1884-1966) matemática alemá.<ref>{{Cita web|título=Uni Halle, FB Math./Inf., History|url=http://disk.mathematik.uni-halle.de/history/nugel/index.html|páxina-web=disk.mathematik.uni-halle.de|data-acceso=2020-11-02}}</ref> Foi unha das primeiras mulleres en obter un doutoramento en matemáticas en Alemaña: foi en 1912 en ''Halle-Wittenberg''. Antes de ela o fixeran [[Marie Gernet]] (1895, en [[Heidelberg]]), [[Annie Reineck]] (1907, en [[Berna]]) e [[Emmy Noether]] (1908, en [[Erlangen]]).<ref>{{Cita web|título=Frieda Nugel, una de las primeras doctoras en matemáticas de Alemania Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2014/06/18/frieda-nugel-una-de-las-primeras-doctoras-en-matematicas-en-alemania/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2014-06-18|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*[[Ficheiro:Edmée Chandon.jpg|alt=Edmée Chandon|esquerda|miniatura|148x148px174x174px|'''Edmée Chandon''']][[Ficheiro:Margaret Harwood.jpg|alt=Margaret Harwood|miniatura|208x208px|'''Margaret Harwood''']]'''[[Mary R. Calvert]]''' (1884-1974) astrónoma estadounidense.<ref>{{Cita web|título=Mary R. Calvert collection, 1975-1996|url=https://library.une.edu/mwwc/collections/collections-a-z/mary-r-calvert-collection-1975-1996/|páxina-web=Maine Women Writers Collection|data-acceso=2020-11-02|lingua=en-US}}</ref> A súa especialidade foi a [[astrofotografía]] e a [[computación]]. Comezou a traballar como asistente do seu tío, o astrónomo [[Edward Emerson Barnard]] (1857–1923) no ''Yerkes Observatory''. Cando Barnard faleceu, quedou a cargo da colección fotográfica do observatorio e completou –xunto– xunto ao astrónomo Edwin B. Frost (1866-1935)– o traballo comezado polo seu tío ''A Photographic Atlas of Selected Regions of the Milky Way'' (1927).<ref>{{Cita web|título=Mary R. Calvert, astrónoma Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2015/06/20/mary-r-calvert-astronoma/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2015-06-20|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*'''[[Edmée Chandon]]''' (1885-1944) matemática e astrónoma francesa.<ref>{{Cita web|título=Edmée Chandon, première Française astronome|url=https://www.retronews.fr/sciences/echo-de-presse/2020/03/12/edmee-chandon-premiere-francaise-astronome|páxina-web=RetroNews - Le site de presse de la BnF|data=2020-03-12|data-acceso=2020-11-02|lingua=fr}}</ref> En 1912 converteuse na primeira astrónoma profesional de Francia; foi no [[Ficheiro:Margaret Harwood.jpg|alt=Margaret Harwood|miniatura|185x185px|'''Margaret Harwood''']][[Observatorio de París]]. Naquel momento, a outra muller admitida no laboratorio, [[Dorothea Klumpke]], so tiña unha autorización para utilizar o material. Tamén foi a primeira doutora en matemáticas (1930) coa tese titulada ''Recherches sur les marées de la Mer Rouge et du Golfe de Suez,'' na que mostraba que as mareas do [[Mar Vermello]] proporcionan un caso típico de [[onda estacionaria]]. O asteroide [[(1341) Edmée]] descuberto en 1935 por [[Eugène Joseph Delporte|Eugène Delporte]] foi nomeado así na súa honra.<ref>{{Cita web|título=Edmée Chandon, astrónoma Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2018/11/21/edmee-chandon-astronoma/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2018-11-21|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*'''[[Pauline Sperry]]''' (1885-1967) matemática estadounidense.<ref>{{Cita web|título=Mathematics Undergraduate Student Association|url=https://musa.berkeley.edu/sperry.html|páxina-web=musa.berkeley.edu|data-acceso=2020-11-02}}</ref> Realizou a súa tese doutoral baixo a dirección do fundador da [[xeometría diferencial proxectiva]], [[Ernest Julius Wilczynski]], co título: ''Properties of a certain projectively defined two-parameter family of curves on a general surface.'' En 1923, foi a primeira profesora asistente no Departamento de Matemáticas na ''[[Universidade de California|University of California]]'' (Berkeley).<ref>{{Cita web|título=Pauline Sperry, matemática Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2015/03/05/pauline-sperry-matematica/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2015-03-05|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>
*'''[[Margaret Harwood]]''' (1885-1979) astrónoma estadounidense.<ref>{{Cita web|título=Margaret Harwood - Scientist of the Day|url=https://www.lindahall.org/margaret-harwood/|páxina-web=Linda Hall Library|data=2020-03-19|data-acceso=2020-11-02|lingua=en-US}}</ref> Traballou no Observatorio de Harvard, no equipo de mulleres «calculadoras». En 1916 foi nomeada directora do [[Observatorio Maria Mitchell]] (Nantucket, Massachusetts, EE. UU.). A súa especialidade era a [[Fotometría (astronomía)|fotometría]]: mediu a variación da luz de [[Estrela (astronomía)|estrelas]] e [[Asteroide|asteroides]], fundamentalmente a do [[(433) Eros|asteroide Eros]].<ref>{{Cita web|título=Margaret Harwood, astrónoma Efemérides|url=https://mujeresconciencia.com/2017/03/19/margaret-harwood-astronoma/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2017-03-19|data-acceso=2020-11-02|lingua=es}}</ref>