Panteísmo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Jglamela (conversa | contribucións)
En uso
Jglamela (conversa | contribucións)
Máis de en.wiki
Liña 1:
{{en uso}}
O '''panteísmo'''<ref>{{DRAG|panteísmo}}</ref> é a [[crenza]] de que absolutamente todo e todos compoñen un Deus abranguente, e [[Inmanencia|inmanente]],<ref>Encyclopedia of Philosophy ed. Paul Edwards. Nova IorqueYork: Macmillan and Free Press. 1967. p. 34.</ref> ou que o [[universo]] (ou a [[natureza]]) e [[Deus]] son idénticos.<ref>''The New Oxford Dictionary Of English''. 11ª ediçãoedición. Oxford: Clarendon Press. 1998. p. 1341.</ref> Sendo así­, os adeptos desta posición non cren nun [[deus persoal]], [[Antropomorfismo|antropomórfico]] ou [[Creacionismo (pseudociencia)|creador]]. A palabra derívase do [[Lingua grega|grego]] ''pan'' (que significa "todo") e ''theos'' (que significa "deus"). Aínda que existan diverxencias dentro do panteísmo, as ideas principais din que Deus se atopa en todo o cosmos como unha unidade abranguente e polo tanto é inaceptábel no panteísmo o [[politeísmo]] (adoración e crenza en varios deuses), pois as divindades son tidas como aspectos distintos do [[Absoluto (filosofía)|absoluto]].<ref>{{Cita web|url=http://panteismo.no.sapo.pt/panteismo.html|título=O que é panteísmo?|data-acceso=2012-02-28|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130327033708/http://panteismo.no.sapo.pt/panteismo.html|dataarquivo=2013-03-27|urlmorta=yes}}</ref>
 
O panteísmo foi popularizado na eracultura modernaoccidental tanto como unha [[teoloxía]] canto unha [[Filosofía|filosofí­a]] baseada na obra de [[Baruch de Spinoza|Baruch de Espinosa]],<ref>Picton, James Allanson (1905). ''Pantheism: its story and significance''. Chicago: Archibald Constable & CO LTD.. ISBN 978-1419140082.</ref> que escribiu o tratado ''Ética'',<ref name="Genevieve Lloyd 1996">{{cita libro|first=Genevieve |last=Lloyd |title=Routledge Philosophy GuideBook to Spinoza and The Ethics |series=Routledge Philosophy Guidebooks |publisher=[[Routledge]] |edition=1.ª|date=2 de outubro de 1996 |isbn=978-0-415-10782-2 |page=24}}</ref> unha resposta á famosa teoría de [[René Descartes|Descartes]] sobre a [[dualismo|dualidade do corpo e do espírito]].<ref>Plumptre, Constance (1879). ''General sketch of the history of pantheism'', Volume 2. Londres: Samuel Deacon and Co. pp. 3–5, 8, 29. ISBN 9780766155022.</ref> EspinosaSpinoza declarou que ambos eran a mesma cousa, e este [[monismo]] terminou sendo unha calidade fundamental da súa filosofí­a. El empregaba a palabra "deus" para describir a unidade de calquera substancia. Aínda que o vocábulo "panteísmo" non fose inventado durante o seu tempo de vida, hoxe Espinosa é considerado como un dos máis célebres defensores da crenza.<ref>Shoham, Schlomo Giora (2010). ''To Test the Limits of Our Endurance''. Cambridge Scholars. pp. 111. ISBN 1443820687.</ref> Unha ida panteísta tamén foi asumida polo filósofo e cosmólogo do século XVI [[Giordano Bruno]].<ref>{{cita web |last=Birx |first=Jams H. |url=http://www.theharbinger.org/xvi/971111/birx.html |title=Giordano Bruno |publisher=The Harbinger |location=[[Mobile, Alabama|Mobile, AL]] |date=11 de novembro de 1997 |quote=Bruno was burned to death at the stake for his pantheistic stance and cosmic perspective.}}</ref>
 
== Etimoloxía ==
A palabra derívase do [[Lingua grega|grego]] ''pan'' (que significa "todo") e ''theos'' (que significa "deus").<ref name=":0">{{Cita libro|apelidos=Bogdanski|nome=Tomasz|título=Fe y mundo contemporáneo|url=https://books.google.es/books?id=KJaNAwAAQBAJ&pg=PT16&dq=pante%C3%ADsmo+++universo+naturaleza++deidad++equivalentes&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwir--PwsJvaAhUFvhQKHb_MBtsQ6AEIKDAA#v=onepage&q=pante%C3%ADsmo%20%20%20universo%20naturaleza%20%20deidad%20%20equivalentes&f=false|dataacceso=2 de abril de 2018|data=12 de maio de 2014|editorial=Editorial Digital UNID|lingua=es|apelidos2=Elizalde|nome2=Erika Pamela Santana|apellidos3=UNID|nombre3=Editorial Digital}}</ref> A primeira vez que apareceu o vocábulo en latín foi na obra de 1697 escrita por [[Joseph Raphson]] titulada ''De Spatio Reali seu Ente Infinito'',<ref name=Thomson>Ann Thomson, ''Bodies of Thought: Science, Religion, and the Soul in the Early Enlightenment'', 2008, páxina 54.</ref> en que se refire ao "pantheismus" de Spinoza e outros.<ref name="Taylor">{{cita libro|last1=Taylor|first1=Bron|title=Encyclopedia of Religion and Nature|date=2008|publisher=A&C Black|isbn=978-1441122780|pages=1341–1342|url=https://books.google.com/books?id=i4mvAwAAQBAJ&pg=PA1342|access-date=27 de xullo de 2017}}</ref>
 
== Relación con outras doutrinas ==
Liña 14 ⟶ 17:
 
== Véxase tamén ==
=== Outros artigosBibliografía ===
* {{cita publicación periódica|apelidos=Tanzella-Nitti|nome=Giuseppe|ano=2002 |título= Pantheism|revista=Interdisciplinary Encyclopedia of Religion and Science |editorial=G. Tanzella-Nitti and A. Strumia |issn=2037-2329 |url=http://inters.org/pantheism |dataacceso= 3 de abril de 2015}}
* {{cita libro| last =Fowler | first =Jeaneane D. | year =1997 | title =Hinduism: Beliefs and Practices | publisher =Sussex Academic Press}}
* {{cita libro| last =Fowler | first =Jeaneane D. | year =2002 | title =Perspectives of Reality: An Introduction to the Philosophy of Hinduism | publisher =Sussex Academic Press}}
* {{cita libro| last =Long | first =Jeffrey D. | year =2011 | title =Historical Dictionary of Hinduism | publisher =Scarecrow Press}}
=== Outros artigos ===
* [[Panenteísmo]]
* [[Pandeísmo]]
* [[Teísmo (filosofía)|Teísmo]]
* [[Deísmo]]
* [[monismo|Monismo]]
* [[Naturalismo]]
=== Ligazóns externas ===
*Bollacher, Martin 2020: pantheism. In: Kirchhoff, T. (Hg.): Online Encyclopedia Philosophy of Nature. Universitätsbibliothek Heidelberg: https://doi.org/10.11588/oepn.2020.0.76525
*[http://plato.stanford.edu/archives/sum2012/entries/pantheism/ Pantheism] entry by Michael Levine (earlier article on pantheism in the ''Stanford Encyclopedia of Philosophy'')
*[https://web.archive.org/web/20150916005852/http://www.pantheist-index.net/ The Pantheist Index], pantheist-index.net
 
{{Control de autoridades}}