Mulleres nas Matemáticas da Antigüidade: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m engado a Categoría:Sumeria mediante HotCat
Arranxos de edición
Liña 3:
A historia escrita da ciencia empeza en Exipto durante o Imperio Antigo (2778-2263 a.n.e.), nos tempos das pirámides. A eles interesábanlles os aspectos máis prácticos da ciencia, polo que desenvolveron as partes das matemáticas e a astronomía máis aplicables aos problemas do momento: reservas de trigo para o comercio, ou como cortar os bloques de pedra que se necesitaban para as súas xigantescas edificacións. O cálculo do tempo foi o que deu o impulso inicial á observación astronómica sistemática, actividade na que foron os pobos de Mesopotamia -sumerios, babilonios e asirios- os que lograron os maiores adiantos científicos. Nestas culturas o coñecemento estaba en mans de sacerdotes e
[[Ficheiro:Enheduanna, daughter of Sargon of Akkad.jpg|alt=Enheduanna, daughter of Sargon of Akkad|miniatura|420x420px|En Hedu'anna]]
sacerdotisas. A cultura sumeria -adoptada polos sucesivos invasores da rexión- concedía á muller unha posición e unha autonomía relativamente altas; e é precisamente aí onde atopamos a En Hedu'anna, ou Enheduana, primeira persoa en firmar os seus escritos.<ref name=":4">{{Cita libro|título=El legado de Hipatia. Historia de las mujeres en la ciencia desde la Antigüedad hasta fines del siglo XIX|apelidos=Alic|nome=Margaret|editorial=Siglo XXI editores, s.a.|ano=1991|ISBN=968-23-1682-0|ref=}}</ref>
 
Dende a óptica occidental, cando se buscan os inicios das matemáticas xorde o nome da Escola Pitagórica, considerada a iniciadora da ciencia grega. Aínda que con frecuencia se fala "dos pitagóricos" -invisibilizando así ao gran número de mulleres que formaron parte de ela dende os seus inicios ata a súa desaparición- esta comunidade científica introduciu ás mulleres na corrente da filosofía natural e a matemática. Tódolos seus integrantes escribían baixo o nome de Pitágoras e os descubrimentos e especulacións na Escola Pitagórica eran propiedade común dos seus membros, que as conservaban en segredo. Á morte de Pitágoras, foi unha muller -Theano de Crotona- a que tomou as rendas da Escola e, xunto con outros membros da mesma, ocupouse de difundir os coñecementos que alí se tiñan xerado.<ref name=":3" />
altas; e é precisamente aí onde atopamos a En Hedu'anna, ou Enheduana, primeira persoa en firmar os seus escritos.<ref name=":4">{{Cita libro|título=El legado de Hipatia. Historia de las mujeres en la ciencia desde la Antigüedad hasta fines del siglo XIX|apelidos=Alic|nome=Margaret|editorial=Siglo XXI editores, s.a.|ano=1991|ISBN=968-23-1682-0|ref=}}</ref>
 
Dende a óptica occidental, cando se buscan os inicios das matemáticas xorde o nome da Escola Pitagórica, considerada a iniciadora da ciencia grega. Aínda que con frecuencia se
 
fala "dos pitagóricos" -invisibilizando así ao gran número de mulleres que formaron parte de ela dende os seus inicios ata a súa desaparición- esta comunidade científica introduciu ás mulleres na corrente da filosofía natural e a matemática. Tódolos seus integrantes escribían baixo o nome de Pitágoras e os descubrimentos e especulacións na Escola Pitagórica eran propiedade común dos seus membros, que as conservaban en segredo. Á morte de Pitágoras, foi unha muller -Theano de Crotona- a que tomou as rendas da Escola e, xunto con outros membros da mesma, ocupouse de difundir os coñecementos que alí se tiñan xerado.<ref name=":3" />
 
Fora da comunidade pitagórica as mulleres tiñan poucas oportunidades na sociedade grega. Nunha sociedade que veneraba a sabiduría, a maior parte das mulleres era analfabeta. A pesar disto, aínda en Atenas e nas demais cidades-estado dominadas polos homes, algunhas mulleres conseguiron superar as trabas culturais e contribuír á ciencia, como Aglainike de Tesalia que foi famosa no seu tempo (s. V a.n.e.) pola súa capacidade de predicir eclipses soares e lunares, aínda que logo pasara á historia como unha feiticeira.<ref name=":4" />
Liña 17 ⟶ 13:
* '''[[Theano de Crotone|Theano de Crotona]]''' , nada en [[Crotone|Crotona]] , [[Magna Grecia]] , no século VI a.n.e., foi unha matemática e filósofa grega.​<ref>{{Cita web|título=Theano|url=https://www.agnesscott.edu/lriddle/women/theano.htm|páxina-web=www.agnesscott.edu|data-acceso=2020-10-23}}</ref> Perteneceu á [[Escola Pitagórica]] onde foi primeiro alumna, logo mestra e, á morte de [[Pitágoras]] , pasou a dirixirla.<ref name=":0" /> ​ Escribiu tratados sobre matemáticas, física, medicina e psicología infantil; así como estudos sobre [[Poliedro|poliedros]] , [[cosmoloxía]] e [[medicina]] , sobre todo no referente ás doenzas da muller. Escribiu un libro sobre a [[proporción áurea]] .​<ref>{{Cita web|título=Téano, la mujer que sustituyó a Pitágoras|url=https://www.eldiario.es/retiario/teano-mujer-pitagoras_132_2894316.html|páxina-web=ElDiario.es|data=2018-01-18|data-acceso=2020-10-23|lingua=es|nome=José|apelidos=Cervera}}</ref> En ''Las mujeres en la escuela pitagórica,''<ref>{{Cita web|url=https://idus.us.es/bitstream/handle/11441/45123/Las%20mujeres%20en%20la%20escuela%20pitag%F3rica.pdf;jsessionid=6B003758F909C5D70E51F6509F1B54CE?sequence=1&isAllowed=y|páxina-web=|título=LAS MUJERES EN LA ESCUELA PITAGÓRICA|data-acceso=23/10/2020}}</ref> ​ ''artículo de'' Juan Núñez Valdés e María Luisa Rodríguez Arévalo'','' figuran 17 mulleres como estudantes da Escola pitagórica, que aparecen recollidas na ''Vida de Pitágoras, de'' [[Jámblico]]''.'' As mulleres [[Ficheiro:Hypatia portrait.png|alt=Retrato de Hypatia|miniatura|265x265px|'''[[Hipatia|Hypatia]] de Alexandría''']]pitagóricas que figuran aí son: Arignote de Samos, Babelyca de Argos, Boio de Argos, Cheilonis, Damo de Crotona, Echekrateia de Phlius, Ekkelo de Lukania, Habrotelia de Tarento, Kleaichma, Kratesikleia, Lasthenia de Mantinea, Myia, Okkelo de Lukania, Peisirrhode de Tarento, Phintys, Teano de Crotona, Theadusa de Esparta, Timycha e Tyrsenis de Sybaris.
* '''[[Aglaonice|Aglaonike de Tesalia]]''' (Tesalia, s. IV a.n.e.) astrónoma grega, foi famosa no seu tempo pola precisión na determinación de [[Eclipse|eclipses]] , tanto de sol como de lúa. O seu dominio na arte de predicir eclipse fai que algunhas foentes se refiran a ela como unha bruxa ou hechiceira que pode facer desaparecer a Lúna a súa vontade.​<ref name=":0" /><ref>{{Cita web|título=Plutarch, De defectu oraculorum, section 13|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:2008.01.0252:section=13&highlight=aglaonice|páxina-web=www.perseus.tufts.edu|data-acceso=2020-10-23}}</ref>
* '''[[Hipatia|Hypatia]]''' (Alejandría 370-415) matemática, astrónoma e científica, pero sobre todo filósofa. En [[Alexandría|Alexandrí]]<nowiki/> [[Alexandría|a]], a súa cidade, foi directora da [[Escola neoplatónica de Alexandría|Escola Neoplatónica]] .​<ref>{{Cita web|título=Hypatia - Biography|url=https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Hypatia/|páxina-web=Maths History|data-acceso=2020-10-25|lingua=en}}</ref> Inició a súa carreira colaborando con seu pai [[Teón de Alexandría]] nos comentario sobre o ''[[Almaxesto]]'' de [[Tolomeo|Ptolomeo]] e nunha nova versión dos [[Elementos de Euclides|''Elementos'' de Euclides]] que se converteu na base de tódalas edicións posteriores de [[Euclides]] . Hypatia escribiu ademais «comentarios» sobre aa ''Aritmética'' de Diophantus , sobre as ''Cónicas'' de Apolonio e sobre os traballos astronómicos de Ptolomeo.<ref>{{Cita web|título=Hipatia Vidas científicas|url=https://mujeresconciencia.com/2015/06/15/hipatia/|páxina-web=Mujeres con ciencia|data=2015-06-15|data-acceso=2020-10-25|lingua=es}}</ref> ​ Interesouse tamén pola mecánica e a tecnoloxía práctica,​<ref name=":0" /> colaborou a mellorar a construción do [[astrolabio]] e inventou o [[hidroscopio]] .<ref>{{Cita web|título=Hypatia|url=https://www.agnesscott.edu/lriddle/women/hypatia.htm|páxina-web=www.agnesscott.edu|data-acceso=2020-10-25}}</ref>
 
== Notas ==