Metro: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Máis de en.wiki |
Amplío de en.wiki |
||
Liña 2:
{{Outros homónimos|Metro (homónimos)}}
[[Ficheiro:Platinum-Iridium meter bar.jpg|miniatura|200px|Metro patrón en platino iridiado]]
O '''metro''' é a [[unidade de medida|unidade]] [[magnitude fundamental|fundamental]] de [[lonxitude (física)|lonxitude]], pertencente ó [[Sistema Internacional de Unidades]]. Definiuse inicialmente como a 10 000 000 parte do [[cuadrante (xeometría)|cuadrante]] do [[meridiano]] terrestre, mais actualmente, o metro defínese como a lonxitude do traxecto percorrido pola [[luz]] no [[baleiro]] durante un intervalo de [[tempo]] de 1/299 792 458 de [[segundo]] (Unidade de Base ratificada pola 17ª [[Conferencia Xeral de Pesos e Medidas|CGPM]] - [[1983]].)
== Etimoloxía ==
Liña 10:
== Múltiplos e submúltiplos ==
<center>
{| class=wikitable
Liña 52 ⟶ 51:
</center>
Algunhas destas unidades
== Equivalencias noutras unidades ==
{| class=wikitable style="margin:0 auto;"
|-
! colspan="5" style="text-align:left;"|Unidade do SI<br/>expresada en unidades non do SI
! colspan="4" style="text-align:left;"|Unidade non do SI<br/>expresada en unidades do SI
|-
| 1 metro||≈ ||style="text-align:right;"|1,0936 ||[[iarda]]||
| 1 iarda||≡ ||style="text-align:right;"|0,9144 ||metros
|-
| 1 metro||≈ ||style="text-align:right;"|39,370 ||[[polgada]]s||
| 1 polgada||≡ ||style="text-align:right;"|0,0254 ||metro
|-
| 1 [[centímetro]] ||≈ ||style="text-align:right;"|0,39370 ||polgadas||
| 1 polgada||≡ ||style="text-align:right;"|2,54 ||centímetros
|-
| 1 metro||≡ ||style="text-align:right;"|1×10{{sup|10}}]]||[[ångström]]||
| 1 ångström||≡ ||style="text-align:right;"|1×10{{sup|−10}} ||metros
|-
|
| 1 [[milla|milla terrestre]] ||≡ ||style="text-align:right;"|1609,344||metros||
|-
|
|1 [[[milla marítima]] ||≡ ||style="text-align:right;"|1852 ||metros||
|-
|
|1 [[Pé (medida)|pé]]||≡ ||style="text-align:right;"|0,3048 ||metros
|}
Na tabla, "polgada" e "iarda" refírense a "polgada internacional" e "iarda internacional".<ref>Astin & Karo 1959</ref> O símbolo "≈" significa "aproximadamente igual a"; o símbolo "≡" significa "igual por definición" ou "exactamente igual a".
== Historia da definición do metro ==
[[Ficheiro:Kilometre definition.svg|
Durante toda a historia leváronse a cabo intentos de unificación das distintas medidas co obxecto de simplificar os intercambios, facilitar o comercio e o cobro xusto dos [[imposto]]s. En 1671 [[Jean Picard]] mediu a lonxitude dun [[péndulo]] cun período de dous [[segundo]]s no [[Observatorio de París]]. Atopou un valor de 440,5 liñas da [[toesa]] de Châtelet, que acababa de ser renovada. Propuxo unha toesa universal (en francés, ''Toise universelle'') que era o dobre da lonxitude do péndulo.<ref>{{Cita libro|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b7300361b|title=Mesure de la terre [par l'abbé Picard]|last=texte|first=Picard, Jean (1620–1682). Auteur du|date=1671|website=Gallica|pages=3–4|language=en|access-date=2018-09-13}}</ref><ref>{{Cita libro|url=https://archive.org/details/lesystmemtri00bigo|title=Le système métrique des poids et mesures ; son établissement et sa propagation graduelle, avec l'histoire des opérations qui ont servi à déterminer le mètre et le kilogramme|last=Bigourdan|first=Guillaume|date=1901|publisher=Paris : Gauthier-Villars|others=University of Ottawa|isbn=|location=|pages=[https://archive.org/details/lesystmemtri00bigo/page/6 6]–8}}</ref> Porén, descubriuse axiña que a lonxitude dese péndulo varía co lugar: o astrónomo francés [[Jean Richer]] medira unha diferenza do 0,3% de lonxitude entre [[Cayenne]] (na [[Güiana Francesa]] e en [[París]].<ref>{{Cita libro|url=https://archive.org/details/bub_gb_TL4KAAAAIAAJ|title=A Textbook of Physics|last=Poynting|first=John Henry|last2=Thomson|first2=Joseph John|date=1907|publisher=C. Griffin|isbn=|location=|pages=[https://archive.org/details/bub_gb_TL4KAAAAIAAJ/page/n30 20]|language=en}}</ref><ref>{{Cita libro|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b7300361b|title=Mesure de la terre [par l'abbé Picard]|last=Picard|first=Jean (1620–1682) Auteur du texte|date=1671|publisher=|isbn=|location=|pages=3–5|language=EN}}</ref><ref>{{Cita libro|title=L'exploration du système solaire|last=Bond, Peter, (1948- ...).|date=2014|publisher=De Boeck|others=Dupont-Bloch, Nicolas.|isbn=9782804184964|edition=[Édition française revue et corrigée]|location=Louvain-la-Neuve|pages=5–6|oclc=894499177}}</ref> [[Jean Richer]] e [[Giovanni Domenico Cassini]] mediron a paralaxe de Marte entre París e Cayenne cando Marte estaba máis próximo á [[Terra]] en 1672. Chegaron a un valor para a paralaxe solar de 9,5 segundos de arco.
Liña 134 ⟶ 154:
== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
=== Bibliografía ===
* Taylor, B.N. and Thompson, A. (2008b). [http://physics.nist.gov/cuu/pdf/sp811.pdf ''Guide for the Use of the International System of Units''] (Special Publication 811). Gaithersburg, MD: National Institute of Standards and Technology. Consultado o 23 de agosto d e2008.
=== Ligazóns externas ===
* [https://web.archive.org/web/20071208012621/http://unit-converter.org/en_length.html Conversión do metro noutras unidades]
| |||