Rafael Bañón Díaz: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
arranxiño |
ampliación |
||
Liña 6:
|lugar_de_nacemento = [[Vigo]]
|nacionalidade = [[España|española]]
|alma_máter = [[Universidade de Santiago de Compostela]]<br/> [[Universidade de Vigo]]
|ocupación = [[biólogo]] [[mar|mariño]]
|estudos = [[Licenciatura|Licenciado]] en [[Ciencias Biolóxicas]], [[Doutoramento|doutor]] en [[bioloxía]]
|organización = [[Instituto de Investigacións Mariñas]] ([[CSIC]])<br>[[Instituto Español de Oceanografía]] de [[Vigo]]<br>[[Consellería do Mar]]
}}
'''Rafael Bañón Díaz''', nado o [[22 de xullo]] de [[1961]] en [[Vigo]], é un [[científico]] [[Galicia|galego]] especializado en [[bioloxía]] [[mar|mariña]].
== Traxectoria ==
[[Licenciatura|Licenciado]] en [[Ciencias Biolóxicas]] pola [[Universidade de Santiago de Compostela]], na especialidade de [[Zooloxía|Zooloxía mariña]]
Na súa tese analizou, como non se fixera en ningún outro estudo previo, o conxunto dos peixes que habitan no denominado [[Banco de Galicia (oceanografía)|Banco de Galicia]], unha montaña submarina situada a uns 200 km ao oeste do [[cabo Touriñán]], na localidade coruñesa de [[Muxía]]. A súa investigación deu como resultado a identificación de 139 [[especies]] de [[peixes]] de 62 [[Familia (bioloxía)|familias]] diferentes. Bañón expliucou, nunha entrevista no ''[[Faro de Vigo]]'', que, como consecuencia das [[arte (pesca)|artes de pesca]] utilizadas e da súa selectividade, a [[fauna]] [[bentos|bento]]-[[peláxica]], que nada por encima do fondo, é «a mellor representada», aínda que a lista que elaborou «recolle especies de toda a [[columna de auga]]». Fixo fincapé en que o coñeceminto actual da ictiofauna do Banco é o resultado de 22 campañas realizadas entre os anos [[1980]] e [[2011]], tanto de carácter exploratorio, con barcos de pesca comercial, como de investigación [[Oceanografía|oceanográfico]]-[[Pesca|pesqueira]]. A maior parte das novas especies rexistradas son de augas profundas, que viven habitualmente a máis de 400 m da superficie e que, polas súas características [[bioloxía|biolóxicas]] e [[ecoloxía|ecolóxicas]], son consideradas como «altamente vulnerábeis» ás actividades humanas e aos cambios naturais dos [[ecosistema]]s. O estudo tamén lle permitiu descubrir numerosas especies de peixes descoñecidas nas auguas [[Europa|europeas]], como os [[tiburón]]s do [[genus|xénero]] ''Apristuruse''.<ref>[https://www.farodevigo.es/gran-vigo/2016/12/10/biologo-vigues-rafael-banon-identifica/1585685.html "El biólogo vigués Rafael Bañón identifica 139 especies de peces en el Banco de Galicia"]. ''[[Faro de Vigo]]'', 10 de decembro de 2016. Consultado o 8 de outubro de 2020.</ref>
As liñas de [[investigación]] do doutror Bañón céntranse nas [[Pesca|pescarías artesanais]], na [[bioloxía]] e pescaría do [[polbo]], na [[taxonomía]] dos [[peixes]], na [[Fauna|ictiofauna]] das montañas submarinas, o impacto do [[cambio climático]] nos peixes, nas [[especies]] exóticas mariñas, e na [[bioxeografía]] e a [[antropoloxía]] dos [[Pesca|pescadores]] e as [[Pesca|pescarías]].<ref name=RF/><ref name=FE/>
Desenvolveu a súa actividade laboral como [[biólogo]], desde [[1996]] a [[1998]] no [[Instituto de Investigacións Mariñas]] do [[CSIC]] e no [[Instituto Español de Oceanografía]] de Vigo, e desde [[1999]] traballa como biólogo da Unidade Técnica de Pesca de Baixura (UTPB) da [[Consellería do Mar]] da [[Xunta de Galicia]].<ref name=RF>[https://www.esrarecords.com/Rafael-Banon-bbaaaabpa.asp Rafael Bañón] na European Spearfishing Records Association.</ref><ref name=FE/>
Bañón participou en máis de 30 campañas [[científico]]-[[pesca|pesqueiras]] e é autor 8 capítulos de libroa, de máis de 60 [[revista científica|publicacións científicas]] e [[Divulgación científica|divulgativas]] sobre a taxonomía e a [[bioloxía]] dos peixes, a antropoloxía pesqueira, o cambio climático e as [[especie invasora|especies invasoras mariñas]], e presentou 17 relatorios en congresos.<ref name=RF/><ref name=FE/>
== Algunhas publicacións ==
* 1999 - "New northern limit for the distribution of ''Brotulotaenia brevicauda'' (Ophidiiformes, Ophidiidae) and ''Pseudoscopelus scriptus'' (Perciformes, Chiasmodontidae) in the Atlantic. ''Cybium'', '''23''' (2): 189-194. (Con E. Rodríguez-Marín e M. Covelo).
* 2000 - "New records of ''Parapercis roseoviridis'' (Perciformes: Pinguipedidae) in the southeast Atlantic. ''Cybium'', '''24''' (4): 411-414. (Con D. Garabana; A. Armesto e P. Durán.).
* 2001 - "The deep-water fisheries exploited by Spanish fleets in the Northeast Atlantic: a review of the current status". ''Fisheries Research'', '''51''': 311-320. (Con C. G. Piñeiro e M. Casas).
* 2001 - "New record of ''Cataetyx laticeps'' (Bythitidae) in northwestern Atlantic". ''Cybium'', '''25''' (1): 93-94.
* 2001 - "First record of ''Chrionema chlorotaenia'' (Perciformes: Percophida) from the southeast Atlantic". ''Cybium'', '''25''' (3): 278-280. (Con A. Armesto, D. Garabana e P. Durán).
* 2002 - "Occurrence of tropical affinity fishes in Galician waters NW Spain". ''Journal Marine Biology Association. U.K.'', '''82''': 877-880. (Con J. L. del Río, C. Piñeiro e M. Casas).
* 2004 - "New records of two Southern fish in Galician waters (NW Spain)". ''Cybium'', '''28''' (4): 367-368. (Con B. G. Pardo, A. Machordom, F. Foresti, M. F. C. Azevedo, L. Sánchez e P. Martínez).
* 2005 - "Phylogenetic analysis of flatfish (Order Pleuronectiformes) based on mitochondrial 16S rDNA sequences". ''Scientia Marina'', '''69''' (4): 531-543.
* 2006 - C. Piñeiro & M. Casas. 2006. "Biological aspects of deep-water sharks ''Centroscymnus coelolepis'' and ''Centrophorus squamosus'' off Galician waters (NW Spain)". ''Journal Marine Biology Association. U.K.'', '''86''' (4): 847-852. (Con T. W. Pietsch e C, G. Piñeiro).
* 2006 - "New record of ''Linophryne coronata'', (Lophiiformes, Linophrynidae) from the North-eastern Atlantic Ocean". ''Cybium'', '''30''' (4): 385-386.
* 2008 - "First record of the cornetfish ''Fistularia petimba'' (Syngnathiformes: Fistularidae) from Galician waters. A northernmost occurrence in the eastern Atlantic". ''Journal of Applied Ichthyology'', '''24''': 106–107. (Con C. Sande).
* 2008 - "Note about the presence of the lumpsucker ''Cyclopterus lumpus'' (Teleostei, Cyclopteridae) in Galician waters (NW Spain)". ''Journal of Applied Ichthyology'', '''24''': 108-109. (Con A. Garazo e A. Fernández).
* 2008 - "Biological observations on the gulper shark ''Centrophours granulosus'' (Chondrichthyes: Centrophoridae) off the coast of Galicia (north-west Spain, eastern Atlantic)". ''Journal Marine Biology Association. U.K.'', '''88''' (2): 411-414. (Con C. Piñeiro e M. Casas).
* 2008 - "First record of the purple dye murex ''[[Bolinus brandaris]]'' (Gastropoda: Muricidae) and a revised list of non native molluscs from Galician waters (Spain, NE Atlantic)". ''Aquatic Invasions'', '''3''' (3): 331-334. (Con [[Emilio Rolán|E. Rolán]] e M. García-Tasende).
Bañón, R. & G.R. Mucientes. 2009. First record of Seriola fasciata (Carangidae) from Galician waters (NW Spain). A new northernmost occurrence in the NE Atlantic. Cybium, 33 (3): 247-248.
Bañón, R., J. C. Arronte, J. Heredia & J. A. Pis-Millán. 2010. First record of a specimen of Lepidion guentheri (Giglioli, 1880) (Gadiformes: Moridae) with melanistic coloration. Journal of Applied Ichthyology, 26: 602-605.
Villegas-Ríos, D. & R. Bañón. 2010. First record and new meristic data of Gobius xanthocephalus (Gobiidae) from Galician waters (NW Spain). Cybium, 34(3): 311-314.
Bañon, R., D. Villegas-Ríos, A. Serrano, G. Mucientes & J.C. Arronte. 2010. Marine fishes from Galicia (NW Spain): an updated checklist. Zootaxa, 2667: 1–27.
Bañon, R. & V. Santás. 2011. First record of Lagocephalus laevigatus (Tetraodontiformes, Tetraodontidae) from Galician waters (northwest Spain), a northernmost occurrence in the north-east Atlantic. Journal of Fish Biology, 78: 1574–1578.
Bañón, R., X. Valeiras, A. Armesto & E. Abad. 2011. Occurrence of Ophisurus serpens (Anguilliformes, Ophichthidae) from Galician waters (NW Spain). Cybium, 35 (2): 157-158.
Arronte, J. C., Bañón, R., D. T. G. Quigley, J. A. Pis-Millán &. J. Heredia 2011. New data on Lepidion schmidti (Gadiformes: Moridae) from the north-east Atlantic Ocean. Journal of Fish Biology, 79 (7): 1709-1721.
Bañón, R., J.C. Arronte, A. Serrano & F. Sánchez. 2011. First records of Purplemouthed conger Pseudophichthys splendens (Anguilliformes: Congridae) from the Galicia Bank (NW Spain). A northward range extension of their distribution in the eastern Atlantic. Cybium, 35 (3): 262-264.
Bañón, R., A. Alonso-Fernández, D.T.G. Quigley, A. Miranda & J.C. Arronte. 2012. Unusual shallow inshore records of Cornish blackfish Schedophilus medusophagus (Stromateoidei: Centrolophidae) from Galician waters (NW Spain). Cahiers de Biologie Marine, 53: 271-277.
Arronte, J.C., R Bañón, A. Serrano & F. Sánchez. 2012. On the occurrence of Odontostomops normalops (Aulopiformes: Evermannellidae) in the Bay of Biscay (north-eastern Atlantic). Journal of Applied Ichthyology, 28 (4): 649-651.
Sanjuán, A., A De Carlos, C. Rodríguez-Cabello, R. Bañón, F. Sánchez & A.Serrano. 2012. Molecular identification of the Arrowhead Dogfish Deania profundorum (Centrophoridae) from the northern waters of the Iberian Peninsula. Marine Biology Research, 8: 901-905.
Ruiz-Pico S., J.C. Arronte, R. Bañón & O. Fernández-Zapico. 2012. Northernmost records of Gadella maraldi (Actinopterygii: Gadiformes: Moridae) in the north-eastern Atlantic. Acta Ichthyologica et Piscatoria, 42 (3): 263–267.
Bañón, R., J.C. Arronte, S. Vázquez-Dorado, J.L. del Río & A. de Carlos. 2013. DNA barcoding of the genus Lepidion (Gadiformes: Moridae) with recognition of Lepidion eques as a junior synonym of Lepidion lepidion. Molecular Ecology Resources, 13: 189–199.
Villegas-Ríos D, Alonso-Fernández A, Fabeiro M, Bañón R, Saborido-Rey F. 2013. Demographic variation between colour patterns in a temperate protogynous hermaphrodite, the Ballan Wrasse Labrus bergylta. PLoS ONE 8(8): e71591. doi:10.1371/journal.pone.0071591
Gonzalo Mucientes, Rafael Bañón, Nuno Queiroz. 2013. Updated distribution range of longfin mako Isurus paucus (Lamniformes: Lamnidae) in the North Atlantic. Journal of Applied Ichthyology, 29 (5): 1163-1165.
Bañón, R., J.C. Arronte, D. Barros-García, S. Vázquez-Dorado & A. de Carlos. 2013. Taxonomic study of Bathygadidae fishes (Gadiformes) from Atlantic Spanish waters combining morphological and molecular approaches. Zootaxa, 3746 (4): 552–566.
Valladares, S., R. Bañón, A. López, C. Bouza, A. Chamorro, M.E. García & M. Planas. 2014. First records of the seahorse Hippocampus hippocampus in Galician waters (NW Spain). Cybium, 38 (1): 74-76.
Rodríguez-Cabello, C., M. Pérez & R. Bañon. 2014. Occurrence of Apristurus species in the Galicia Bank Seamount (NE Atlantic). Journal of Applied Ichthyology, 30 (5): 906-915.
Alonso-Fernández, A., J. Otero, D. Villegas-Ríos and R. Bañón. 2014. Drivers of body size changes of a Pollachius pollachius stock in NE Atlantic coastal waters. Marine Ecology Progress Series, 511: 223–235.
Bañón R., Arronte J.C., Isbert W., Coscelli G. & Sánchez F. 2014. Melanic hyper-pigmentation in the genus Lepidion (Gadiformes: Moridae). Cybium, 38 (3): 231-234.
Villegas-Ríos, D., J. Alós, M. Palmer, S.K. Lowerre-Barbieri, R. Bañón, A. Alonso-Fernández, F. Saborido-Rey. 2014. Life-history and activity shape catchability in a sedentary fish. Marine Ecology Progress Series, 515: 239–250.
Bañón, R., D. Barros-García G. Mucientes & A. de Carlos. 2014. Northernmost records of Pagrus auriga (Sparidae) and Pomadasys incisus (Haemulidae) in the eastern Atlantic.. Acta Ichthiologica et Piscatoria, 44 (4): 323–327. DOI: 10.3750/AIP2014.44.4.07
Bañón, R., J. Fernández, J.E. Trigo, J. Pérez-Dieste, D. Barros-García & A. de Carlos. 2015. Range expansion, biometric features and molecular identification of the exotic ark shell Anadara kagoshimensis from Galician waters, NW Spain. Journal Marine Biology Association. U.K., 95 (3): 545-550. doi:10.1017/S0025315414002045
Aneiros, F., M. Rubal, J. S Troncoso & R. Bañón. 2015. Subtidal benthic megafauna in a productive and highly urbanized semi-enclosed bay (Ría de Vigo, NW Iberian Peninsula). Continental Shelf Research, 110: 16-24. http://dx.doi.org/10.1016/j.csr.2015.09.018
Barros-García, D., Bañón, R., J.C. Arronte, L. Fernández-Peralta, R. García & A. de Carlos. 2016. DNA barcoding of deep-water notacanthiform fishes (Teleostei: Elopomorpha). Zoologica Scripta, 45 (3): 263–272, doi:10.111/zsc.12154
Rodríguez-Cabello, C., G. Díez, M. Pérez, R. Bañón. 2015. Range extension: records of Anarhichas denticulatus (Perciformes: Anarhichadidae) caught in the southern Bay of Biscay (NE Atlantic). Cybium, 39(4): 309-312..
Cuesta, J.A., B. Almón, J. Pérez-Dieste, J.E Trigo & R. Bañón. 2016. Role of Ships´ hull fouling and tropicalization process on European carcinofauna: new records in Galician waters (NW Spain). Biological invasions, 18: 619–630. DOI 10.1007/s10530-015-1034-9
Bañón, R., J.C. Arronte, C. Rodríguez-Cabello, C.-G. Piñeiro, A. Punzón & A. Serrano. 2016. Commented checklist of marine fishes from the Galicia Bank seamount (NW Spain). Zootaxa 4067 (3): 293–333
Fernández-Rodríguez, I., R. Bañón, N. Anadón & A. Arias. 2016. First record of Anadara transversa (Say, 1822) (Bivalvia: Arcidae) in the Bay of Biscay. Cahiers de Biologie Marine, 57: 277-280.
Barros-García, D., Bañón, R., J.C. Arronte & A. de Carlos. 2016. New data reinforcing the taxonomic status of Lepidion eques as synonym of Lepidion lepidion (Teleostei, Gadiformes). Biochemical Systematics and Ecology, 68: 6-10.
Bañón, R., T. Maño & G. Mucientes. 2016. Massive observations of newborn blue sharks Prionace glauca from inshore shallower Galician waters (NE Atlantic). Journal of Fish Biology. 89, 2167–2177. doi:10.1111/jfb.13082
Bañón, R., J.C. Arronte, D. Barros-García & A. de Carlos. Halosaur fishes (Notacanthiformes: Halosauridae) from Atlantic Spanish waters according to integrative taxonomy. Zootaxa 4184 (3): 471–490. DOI: http://dx.doi.org/10.11646/zootaxa.4184.3.3
Bañón, R., Cuesta, J.A., B. Almón, J. Pérez-Dieste, J.E Trigo & Berta, M. 2016. First records of two decapod crustaceans, the caramote prawn Penaeus kerathurus and the blue crab Callinectes sapidus from Galician waters (NE Atlantic). Cahiers de Biologie Marine, 57(4): 323-328.
Alonso-Fernández, A., J. Otero, R. Bañón, J.M. Campelos, J. Santos & G. Mucientes. (2017) Sex ratio variation in an exploited population of common octopus: ontogenic shifts and spatio-temporal dynamics. Hydrobiologia, 794(1): 1-16. DOI 10.1007/s10750-016-3065-3
Bañón, R, Arias, A., Arana, D. & Cuesta, J.A. (2017). Identification of non native Cynoscion species (Perciformes: Sciaenidae) from the Gulf of Cádiz (south of Spain) and data about its current status. Sci. Mar. 81(1): 19- 26
Bañón R., Barros-García D., Alejandro de Carlos. (2017) Integrative taxonomy supports the presence of two species of Kyphosus (Perciformes: Kyphosidae) in Atlantic European waters Scientia Marina, 81 (4): 467-475
Rafael Bañón, Alexandre Alonso-Fernández, Juan Carlos Arronte, David Barros-García, Alejandro De Carlos (2017) New records of two southern fishes found in northern waters of the Iberian Peninsula Acta Ichthyologica et Piscatoria 47 (4): 401-405
Barros-García D., Bañón R., Arronte J.C., Fernández Peralta L., García R., Iglésias S.P., Sellos D.Y., Barreiros J.P., Comesaña A.A. and Alejandro de Carlos. (2018) New insights into the systematics of North Atlantic Gaidropsarus (Gadiformes, Gadidae): flagging synonymies and hidden diversity) Marine Biology Research, 14 (1): 17-29
Morales X., Bañón R., Ramilo A., Guerra A. (In press) Occurrence of Chiroteuthis mega (Cephalopoda, Chiroteuthidae) in the Northeast Atlantic Ocean Identified by Integrative Taxonomy) Thalassas: An International Journal of Marine Sciences, 34: 165-171
Bañón R., Otero J., Campelos-Álvarez J.M., Garazo A., Alonso-Fernández A. (2018) The traditional small-scale octopus trap fishery off the Galician coast (Northeastern Atlantic): Historical notes and current fishery dynamics Fisheries Research, 206: 115-128
Alonso-Fernández A., Otero J., Bañón R., Campelos J.M., Quintero F., Ribó J., Filgueira F., Juncal L., Lamas F., Gancedo A., Molares J. (2019) Inferring abundance trends of key species from a highly developed small-scale fishery off NE Atlantic Fisheries Research, 209: 101-116
Bañón R., Barros-García D., Gómez D., Berta-Ríos M., de Carlos A. (In press) Evidence of a rapid colonization of the Atlantic European waters by the non-native weakfish Cynoscion regalis (Perciformes: Sciaenidae) Marine Biodiversity
Bañón R., Alonso‐Fernández A., Barros‐García D., Rios M. B., de Carlos A. (In press) Geographic range expansion of Ephippion guttifer (Tetraodontidae) in the north‐eastern Atlantic Journal of Fish Biology
== Notas ==
| |||