Ragnar Frisch: Diferenzas entre revisións

'''Ragnar Anton Kittil Frisch''', nado en [[Christiania]], [[Noruega]], o [[3 de marzo]] de [[1895]] e finado en [[Oslo]], o [[31 de xaneiro]] de [[1973]], foi un economista noruegués, gañador do primeiro [[Premio Nobel]] de Economía|Premio Nobel das Ciencia Económicas]] xunto a [[Jan Tinbergen]] no ano [[1969]]. Gran precursor da econometría, contibuíu cos seus traballos á análise cuantitativa dos feitos da natureza a través dos termos microeconomía e [[macroeconomía]], bautizados polo propio Ragnar.

Ragnar Frisch naceu o 3 de marzo de 1895 en Kristiania, Oslo (Noruega) dentro dunha familia adicada á xoiería[[xoiaría]], fillo de Anton Frisch e Ragna Fredrikke B. Kittilsen, iníciase como aprendiz no negocio familiar, pero ó mesmo tempo estuda [[economía]] no Royal Frederick University, xa que semellaba o camiño máis curto e sinxelo para acadar a unha titulación universitaria, a cal acada en [[1919]], mais tamén se gradúa como artesán e en 1920 empeza a traballar como socio no taller do seu pai.

En [[1921]], Frisch recibiu unha bolsa da [[universidade]] que lle permitiu pasar tres anos estudando economía e [[matemáticas]] en [[Francia]] e [[Inglaterra]]. Tras o seu regreso a Noruega adquiriu unha praza como profesor asistente na universidade da capital, o que lle permitiu ler a tese e obter o seu doutoramento en [[estadísticaestatística]] matemática en 1926.

En [[1930]] regresa ós Estados Unidos, onde impartiría clases nas universidades de [[Minnesota]] e [[Universidade Yale|Yale]], para regresar en [[1932]] a Noruega e obter o título de catedrático na [[universidade de Oslo]].

Frisch casou con Marie Smedal en [[1920]] e tiveron unha filla, Ragna. Despois da morte da súa primeira esposa en [[1952, volve a casar un ano máis tarde coa súa amiga da infancia, Astrid Johannessen.

Durante a ocupación de Noruega pola [[Alemaña nazi]], Frisch foi arrestado no [[campo de concentración]] de Bredtveit o 17 de outubro de 1943, despois no campo de concentración de Berg o 22 de novembro de [[1943]], e posteriormente no [[campo de concentración]] de Grini de 9 de decembro de 1943 ao 8 de outubro de [[1944]].

Tamén fundou en 1932, na Universidade de Oslo, o Instituto de Economía financiado pola Fundación Rockefeller e converteuse en director de Investigación. En 1926, Frisch publicou un artigo que presenta a súa visión de que a economía debe seguir o mesmo camiño teórica e empiricamente que outras ciencias, comparándoa sobre todo co que a física seguira no seu momento. Durante o mesmo ano, publicou o seu artigo "Sur un problemeproblème d'économie puro"pure (nunOn problemaa deproblem economíain purapure economics)". Frisch tamén comezou a ensinar un curso sobre teoría da produción, introducindo as matemáticas na economía. Durante 1927 e 1928 Frisch publicou unha serie de artigos sobre as series temporais estatísticas.

En 1929 publicou o seu primeiro ensaio importante sobre a metodoloxía econométrica, "Correlation and scatter in statistical variables" (en [[Lingua galega|galego]], ''Correlación e dispersión en [[variables estatísticas]]"''), seguido no mesmo ano por "estáticaStatikk og dynamikk i den økonomiske teori" (en galego, ''Estática e [[dinámica]] na teoría económica"''), introducindo a dinámica na análise económica.

No último terzo da década dos anos vinte, cando Frisch aínda era profesor titular da Universidade de Oslo, empezouse a interesar no estudo dunha disciplina recentemente creada, a econometría. Esta inclinación investigadora condúxollelevouno a fundar en 1930, xunto a [[Irwing Fisher]] ye [[Charles F. Roos]], a [[Sociedade Econométrica]]. Tres anos máis tarde e baixo a súa dirección, que se estendeu ata [[1935]], a Sociedade comezou a publicar a [[revista]] Econométrica''Econometrica'', da que foi editor durante vinte anos.

Recibiu en 1961, o premio Antonio Feltrinelli da Nazionale Accademia dei Lincie.

Recibiu o [[Premio Nobel de Economía|Premio Nobel de Ciencias Económicas]] en [[1969]] conxuntamente con [[Jan Tinbergen|Jan Tirbergen]] polo seu traballo "Having developed and applied dynamic models for the analysis of economic processes" (desenvolverDesenvolver e aplicar modelos dinámicos para a análise dos procesos económicos". O premio Antonio Feltrinelli da Nazionale Accademia dei Lincie en 1961.